TBMM Başkanlığına, aralarında CHP Genel Başkanı Özgür Özel, TİP Genel Başkanı Erkan Baş ile CHP Grup başkanvekilleri Ali Mahir Başarır ve Murat Emir'in de bulunduğu 12 milletvekili hakkında 18 dokunulmazlık dosyası sunuldu. Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Tezkereleri, Meclis Başkanlığınca Anayasa ve Adalet Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona havale edildi. CHP liderine 7 farklı fezleke hazırlandı.
Dosyaları Karma Komisyon'a sevk edilen milletvekilleri şöyle:
CHP Genel Başkanı ve Manisa Milletvekili Özgür Özel, TİP Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Erkan Baş, CHP Grup başkanvekilleri Ali Mahir Başarır ve Murat Emir, CHP Düzce Milletvekili Talih Özcan, CHP İzmir Milletvekili Ümit Özlale, İYİ Parti Ankara Milletvekili Yüksel Arslan, CHP Ordu Milletvekili Mustafa Adıgüzel, TİP İstanbul Milletvekili Saliha Sera Kadıgil, İYİ Parti Gaziantep Milletvekili Mehmet Mustafa Gürban, CHP Sakarya Milletvekili Ümit Dikbayır ve CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat.
BUGÜNE KADAR 3 FARKLI GENEL BAŞKANIN DOKUNULMAZLIĞI KALDIRILDI
2 Mart 1994 tarihinde Meclis Genel Kurulu’nda yapılan oylamada, Demokrasi Partisi (DEP) milletvekillerinin dokunulmazlıkları kaldırıldı. Dokunulmazlığı kaldırılanlar arasında o dönem partinin genel başkanı olan Ahmet Türk de yer aldı. Türk, fezlekelerin kabul edilmesinin ardından tutuklanarak ceza aldı. Benzer bir süreç 20 Mayıs 2016 tarihinde yaşandı. Anayasa’ya eklenen geçici 20’nci maddeyle fezlekesi bulunan tüm milletvekillerinin dokunulmazlıkları toplu olarak kaldırıldı. Bu düzenlemeden Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ da etkilendi. Her iki isim de daha sonra tutuklandı.
Aynı düzenleme kapsamında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun dokunulmazlığı da teknik olarak kaldırıldı. Ancak Kılıçdaroğlu hakkında herhangi bir yargılama süreci başlatılmadı. 2016 sonrasında HDP’nin diğer eş genel başkanları Pervin Buldan ve Mithat Sancar hakkında hazırlanan fezlekeler, aynı anayasa maddesi nedeniyle doğrudan yargıya açık hale geldi. Ancak bu isimler için Meclis’te ayrıca bir dokunulmazlık oylaması yapılmadı.
FEZLEKE SÜRECİ NASIL İŞLER?
Bir milletvekiline fezleke hazırlandığında süreç şu şekilde işler: Cumhuriyet savcılığı soruşturma sonucu hakkında fezleke düzenler ve dosyayı Adalet Bakanlığı aracılığıyla TBMM Başkanlığı’na gönderir; Başkanlık gelen fezlekeleri Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden oluşan Karma Komisyon’a havale eder. Karma Komisyon, ilgili fezlekeyi incelemek üzere genellikle 5 kişilik bir hazırlık komisyonu kurar ve bu komisyon dosyayı bir ay içinde değerlendirir; değerlendirmenin ardından milletvekilinden yazılı ve/veya sözlü savunma istenebilir ve komisyon raporunu Genel Kurul’a sunar. Genel Kurul’da fezleke (veya fezlekeler) ayrı ayrı oylamaya konulur; yeterli oyla (mevcut uygulamalarda karar için gerekli sayı konusunda farklı uygulama ve tartışmalar olsa da) dokunulmazlığın kaldırılmasına karar verilirse yalnızca o fezlekeye ilişkin yargılama önünde engel kalmaz, vekil milletvekilliği sıfatını korur ancak hakkında soruşturma/sürmekte olan kovuşturma başlatılabilir. Sonuçta, eğer dava kesinleşmiş bir mahkûmiyetle ve milletvekilliğini düşüren bir ceza hükmüyle sonuçlanırsa milletvekilliği düşebilir; aksi halde dokunulmazlığın kaldırılması sadece yargılanmanın önünü açmış olur.
