1 Ağustos’ta açıklanan tarım dışı istihdam verileri, Amerika Birleşik Devletleri'nde ve küresel piyasalarda geniş yankı uyandırdı. Altın fiyatlarında dikkat çekici bir yükseliş yaşanırken, döviz piyasalarında sert dalgalanmalar görüldü. Verilere tepki gösteren ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu Komiseri Eerika McEntarfer’in görevine son verilmesi yönünde talimat verdiğini duyurdu.
Trump, açıklamasında istihdam verilerinin güvenilir olması gerektiğine vurgu yaparak, “Ekibime, Biden’ın bu siyasi atamasını derhal kovmaları talimatını verdim. Yerine çok daha nitelikli biri getirilecek. Bu gibi önemli rakamlar adil ve doğru olmalı, siyasi amaçlarla manipüle edilmemeli” ifadelerini kullandı. Dünyanın en büyük ekonomisinde Temmuz ayına ilişkin tarım dışı istihdam, 106 bin artış beklentisine rağmen yalnızca 73 bin artış kaydetti.
AKILLARA NACİ AĞBAL GELDİ
7 Kasım 2020 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal görevden alınmış, yerine Naci Ağbal atanmıştı. 5 aydan kısa bir süre başkanlık görevinde bulunan Ağbal, Türk lirasının değerinin düştüğü ve TCMB rezervlerinin tükendiği bir noktada göreve gelmişti. Ağbal’ın göreve gelmesinin hemen öncesinde dolar, 8,57 TL ile zirveyi görmüştü. TCMB’nin swap (takas) ile yurt içi ve yurt dışı bankalardan aldığı ödünç rezervler hariç tutulduğunda net rezervi yaklaşık -48 milyar dolara gerilemişti.
FAİZİ YÜKSELTTİ
Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizini yüzde 10,25’ten yüzde 15’e çekti. Daha sonra ise bu kez faizi yüzde 15’ten yüzde 17’ye yükseltmiş, 150 baz puan olan piyasa beklentilerinin de üzerine çıkmıştı. Ağbal, enflasyonla mücadelede kararlılık vurgusu yapmış, piyasanın “şeffaflık” talebine yanıt olarak bankalarla yapılan swap işlemleri ve rezerv verilerinin daha sık paylaşılacağı duyurmuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan çok sık olarak faiz politikalarına değinmese de 22 Ocak 2021’de yaptığı açıklamada Merkez Bankası’nı eleştirmiş ve “Şimdi bizim arkadaşlar da bana kızıyor biliyorum ama kusura bakmasınlar. Eğer ben bu ülkenin başkanıysam, cumhurbaşkanıysam ben bunu anlatmaya devam edeceğim. Çünkü ben yüksek faizle ülkemin kalkınacağına inanmıyorum” demişti.
NEDEN GÖREVDEN ALINDI?
Ağbal döneminde faiz artışlarıyla dolar/TL kuru 8,57’den şubatta 6,89’a kadar çekilse de sonrasındaki dönemde üç nedenle kurlar tekrar yükselişe geçti. ABD’de tahvil faizlerindeki yükseliş, Türkiye’nin bağımlı olduğu enerji başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki sert yükseliş ve rezerv tartışmaları döviz kurlarını da yukarı itti. Ekim sonunda yüzde 11,89 olan enflasyon, şubatta yüzde 15,61’e yükseldi. Erken seçim ihtimalinin konuşulduğu bir konjonktürde yüksek faiz çok konuşulmuştu. 20 Mart 2021 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan cumhurbaşkanı kararı ile görevinden alındı. Ağbal'ın yerine atanan Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu atandı.
