İstanbul'un Şişli ilçesinde 29 Temmuz’da İstanbul’da Fener Rum Kilisesi Başpapazı Bartholomeos’un da katılımıyla dinler arası diyalog toplantısı düzenlendi. Toplantıya dünyanın farklı ülkelerinden gelen Katolik, Ortodoks ve Müslüman din adamları katılırken Bartholomeos açılış konuşmasını Türk yasalarına aykırı şekilde “Ekümenik Patrik” sıfatıyla yaptı. İstanbul’dan “Konstantiopolis” olarak bahseden Bartholomeos, “Dinlerarası Diyaloğun Çelişkileri ve Ön Koşulları” başlıklı konuşmasında dinler arası diyalogun teolojik meşguliyet olmadığını, kaçınılmaz bir zorunluluk olduğunu ileri sürerek şunları kaydetti:

“Taşları hâlâ ekümenik coğrafi bir genişlik olarak değil manevi bir ufuk olarak tanımlandığı yüzyılların yankısını taşıyan ve Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi'nin Ortodoks Hristiyanlığın evrensel çağrısına tanıklık etmeye devam ettiği bu şehirde, çağdaş bir bilinç, gezegensel bir kriz durumuyla yüzleşmek üzere bir araya geliyor. Zorluklar, halkların boğulmasına neden olan ekonomik istikrarsızlıkta, insan iradesini sorgulayan dizginsiz teknolojik ilerlemede değil, daha derin bir şeyde, bu olguların böylesine yıkıcı bir yoğunlukta tezahür etmesine izin veren, altta yatan başka bir koşulda yatmaktadır. ‘Barış İçin Dinler’ girişimi bağlamında dile getirildiği şekliyle bu teşhis, baskın ve genellikle itiraf edilmeyen bir dünya görüşünü temel bir sorun olarak kabul etmektedir.

Bu manevi ıssızlık manzarasında, dinler arası diyalog yalnızca teolojik bir meşguliyet veya barışçıl zamanların bir lüksü olarak değil, aynı zamanda kaçınılmaz bir zorunluluk, kolektif bir direniş eylemi olarak ortaya çıkar. Her biri Kutsal'ın benzersiz bir deneyiminin taşıyıcısı olan farklı dini geleneklerin karşılaşması, küreselleşmiş bir anlamsızlıkla yüzleşmenin, sevgi, şefkat, merhamet, bağışlama ve özveriyi soyut ahlaki değerler olarak değil, daha bütünsel bir gerçekliğin etkin unsurları olarak dile getirmeye cesaret eden bir söylemin yeniden dile getirilmesinin gerekli koşulu haline gelir.

‘Farklı İnançlar - Ortak Eylem’ hareketinin başlangıcından itibaren dile getirilen ortak eylem ihtiyacı, ortak bir buluşma yeri, bireysel seslerin ortak bir tanıklık dile getirebileceği bir zemin gerektirir. Akademisyenlerin gözlemlediği gibi, dinler arası karşılaşmaların dinamiğine atıfta bulunarak, dinler arası diyalog için bir ön koşul olarak yaşam diyaloğunun önemi vurgulanmaktadır. Ortak dünya görüşü, ortak yol, yaşanmış deneyimler dogmalardan önce gelir.

Gözlemlendiği gibi, diyalog ‘kültürel bir karşılaşmanın dini özüyle veya seküler kültürde olduğu gibi ideolojik özüyle’ yürütülmelidir. Çağdaş seküler kültürün ideolojik özü, tam da soyutlamanın her şeye kadir olduğuna olan inançtır. Ortak eylemin gerçek temeli, bir teoride birleşmek değil, bir eylemde birlikte yol almaktır. Bu gerçek, dinler arası diyaloğun ön koşulu olarak yaşam diyaloğunun önemine yapılan vurguda yakalanır”.

FETÖ TOPLANTILARINDA GÖRÜLDÜ

Toplantıya 2004’te FETÖ’nün Belçika’da düzenlediği Abant Toplantısı’nın konuşmacılarından Kadıköy Metropoliti Emmanuel Adamakis de katıldı.

TÜRK BASINI O DETAYLARI ATLADI

Toplantıyı takip eden Türk basını, servis ettikleri haberlerde Bartholomeos’un konuşmasındaki ve toplantı genelindeki dinler arası diyalog ve ekümenik vurgularını servis etmedi. Haberlerde Bartholomeos’un dünyadaki ekonomik sıkıntılar, adaletsizlik, iklim değişikliği gibi konulara karşı ortak çözümü anlattığı iddia edildi.

DİNLER ARASI DİYALOG PROJESİ

FETÖ’nün de içinde olduğu dinler arası diyalog projesi, 1996’da Fetullah Gülen ve Bartholomeos’un başlattığı bir girişimdi. Bartholomeos, 3-5 Kasım 2022 tarihlerinde Bahreyn’de düzenlenen ve firari FETÖ mensuplarının da yer aldığı Diyalog Forum’unda katılmıştı.