Lehman Brothers battı. Bu süper batışın Türkiye'de yarattığı tahribat henüz tartışılmadı, "Batık dosyası" açılmadı. Bu süreçte çoğu tasarruf sahibinin de canı yandı! Üstelik Lehman Brothers'ın büyük ortak olduğu varlık yönetim şirketi RCT ortada kaldı.
ABD’li finans devi Lehman Brothers’ın batışı, Türkiye’de de bir mağdur grubu yaratmış durumda. Zira Lehman’ın Türkiye’de Fiba Grup’la 2005’te kurduğu RCT Varlık Yönetim Şirketi, TMSF’nin batık alacaklarını tahsil etmek üzere kurulmuştu.
Lehman Brothers’ın 2008 sonunda iflası ile birlikte, RCT Varlık Yönetim Şirketi’nin geleceği de belirsizleşti. RCT Varlık Yönetim Şirketi’nin borçlulara karşı daha agresif bir yaklaşımda bulunması kaygı duyulan bir konu olarak da ortada duruyor.
Dünyanın en büyük yatırım bankalarından Lehman Brothers'ın batması dünya piyasaları kadar Türkiye şirketlerini de tedirgin etti. Bu korkunun sebebiyse, küresel finans devinin sahip olduğu varlık yönetim şirketleri ile binlerce küçük ve orta ölçekli şirketin en büyük alacaklısı olması.
Lehman Brothers'ın Türkiye ayağı RCT Varlık Yönetimi şirketi, TMSF ile birlikte çalışıyor. Lehman, TMSF'nin 3 yıl önce açtığı batık banka alacaklarını satış ihalesini, Fiba Holding ile birlikte 161 milyon dolar peşinat, yüzde 43 pay teklifiyle kazanmıştı. İki şirket (Lehman-Fiba) bu amaçla, TMSF'nin yüzde 1 payla ortak olduğu RCT Varlık Yönetim adıyla bir şirket kurdu. Şirket, TMSF'nin alacaklı olduğu davalardan kazandıklarının yüzde 43'ünü de fona ödemeyi taahhüt eden bir sözleşme imzaladı.
Lehman- Fiba, ihale sonucunda TMSF'ye 161 milyon dolar peşin ödeme yaptı ve yaklaşık 900 milyon dolarlık alacağa karşılık gelen 10 bin 812 alacak davasını yürütmeyi üstlendi.
Amerikan finans devi, Türkiye'nin en önemli bankalarının alacaklarının tahsilatını da üstlendi. Bu alacak davaları içerisinde Yapı Kredi Bankası'nın Abdülkadir Uslu'ya ait şirketleriyle ilgili davalar, Dardanel ve Alaska Frigo dondurma gibi davalar bulunuyor.
'Havlu Kralı’nın başı dertten kurtulmadı
Lehman Brothers'ın 15 Eylül’de tüm girişimlere rağmen iflas ettiğini açıklaması ise Türkiye’deki şirketlerin uykusunu kaçırmaya devam ediyor. Uykusu kaçan işadamlarından biri de kamuoyunda 'Havlucular Kralı' olarak bilinen Boyasan'ın sahibi Denizlili Abdülkadir Uslu.
Denizli Sanayi Odası'nın 'Havlu Kralı' olarak tanınan eski Başkanı Abdülkadir Uslu da tüm dünya gibi Amerikan finans devi Lehman Brothers'in batışının şokunu yaşıyor.
Abdülkadir Uslu, şirketlerin borçlarını Yapı Kredi Bankası ve TMSF'den devralan Lehman Brothers'in beklenmedik iflası karşısında şaşkına döndü. Uslu'nun Yapı Kredi Bankası'na 20 milyon dolar borcu bulunuyordu.
İşadamı Abdülkadir Uslu, 2001 krizi sonrasında düştüğü zor durumdan kurtulamadı. 2002 yılında şirketlerinin borçlarına karşı Yapı Kredi Bankası, Pamukbank, Tekfenbank, TMSF, Halk Bankası, Emlakbank ve Tarişbank'la anlaşma imzaladı.
Şirketten en fazla alacağı olan Yapı Kredi Bankası, Tümteks'in yüzde 69, Boyasan'ın ise yüzde 29.2 hissesini devraldı. Böylece Uslu şirketlerinin borçları azaldı. Ancak o dönem İstanbul yaklaşımından yararlanan Abdülkadir Uslu, 9 yıl vadeli anlaşmada borç taksitlerini zamanında yatıramadı. Uslu'nun bankalarla ve özellikle de Yapı Kredi Bankası ile sorunları 2008 yılına kadar devam etti.
6 ay önce Yapı Kredi Bankası, Kadir Uslu'dan olan alacaklarını Lehman Brothers Yatırım Bankası'nın Türkiye'deki temsilcisi ve ayağı olan RCT Varlık Yönetim Şirketi'ne sattı. Bu satış Kadir Uslu'yu rahatlattı. Denizlili işadamı yaklaşık 7 yıldır verdiği mücadeleden kurtulduğunu düşünürken, Lehman Brothers gibi bir dünya devinin iflasıyla şaşkına döndü.
25 yıllık Dardanel' markası haczedildi
Türkiye tarihinin en ağır buhranı olarak kabul edilen 2001 Krizi'nde düştüğü borç batağından, bankalarla yapılan anlaşmalara rağmen kurtulamayan Dardanel Gıda, 25 yıllık markasını kaybediyor.
Bankalara olan 123 milyon dolarlık borcu için üç yılı aşkın süredir de bankalara ard arda erken ödeme planları sunan ve tüm bu planlarını finansör bulmaya dayandıran Dardanel Gıda'nın markalarına haciz kondu. RCT Varlık Yönetim Şirketi toplam 31 milyon 589 bin dolarlık alacağı için Dardanel'in sahip olduğu marka, patent ve faydalı modeller üzerinde ihtiyati haciz kararını uygulattı. İhtiyati haciz 22 Temmuz'da konuldu, ancak Dardanel Gıda, Türk Standartlar Enstitüsü nezdinde markalar ile ilgili bir işlem yapmak isteyince bu karardan haberdar oldu.
1.5 ay sonra haberdar oldu
Dardanel Gıda'dan 8 Eylül'de İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'na (İMKB) yapılan açıklamada, 22 Temmuz'da markalar üzerine konulan ihtiyati tedbir kararının şirkete tebliğ edilmediği bildirildi.
Alacaklılar arasında yer alan RCT Varlık Yönetim şirketinin 31 milyon 589 bin dolar alacağı nedeniyle ilansız icra takibi başlattığı belirtilen açıklamada, Dardanel'in sahip olduğu marka, patent ve faydalı modeller üzerinde ihtiyati haciz kararını uygulatmak için Türk Patent Enstitüsü'ne başvurarak değer tesbiti istediği bildirilmişti.
Açıklamaya göre, Dardanel'in bu haciz kararından markalarla ilgili olarak Türk Patent Enstitüsü nezdinde bir işlem yapmak istediğinde haberi oldu. Ardından da RCT ile temasa geçildi.
Batan Lehman, Alaska'yı da vurdu
RCT Varlık Yönetim ile başı dertte olan şirketlerden biri de Türkiye’nin ilk endüstriyel dondurma markası Alaska Frigo. Alaska Frigo’nun fabrikası icradan satışa çıkarıldı. Alaska’nın sahibi Aziz Zihni Ateş ise '120 bin YTL’lik borcum 1.8 milyon YTL’ye çıkarıldı' diyor.
Türkiye’nin ilk endüstriyel dondurma markası Alaska Frigo’nun fabrikası icradan satışa çıkarıldı. Alaska Gıda’nın sahibi Aziz Zihni Ateş ise “120 bin YTL’lik borcum 1.8 milyon YTL’ye çıkarıldı. Bu satışı düşüreceğiz” diyor.
Alaska Gıda’nın, İstanbul Sefaköy Beşyol mevkiindeki ilk fabrikası ve içindeki makine parkı 1. İflas Müdürlüğü tarafından satılığa çıkarıldı. Yaklaşık 2 dönüm alan üzerine kurulu bu Türkiye’nin ilk dondurma fabrikası için 7.2 milyon YTL muhammen bedel belirlenmiş. Bu miktarın 3 milyon 680 bin YTL’si arsa, 3 milyon 340 bin YTL’si de fabrikanın içinde bulunan ve dondurma üretiminde kullanılan makineler için tespit edilmiş.
Ateş, şirketin nasıl bu duruma geldiğini ve bundan sonra neler yapacaklarını şöyle anlatıyor: “Türkiye’nin en eski dondurma markasıyız. 1994 yılında yaşanan ekonomik krizde mali yapımız bozuldu. 1997 yılına kadar dayanabildik. Bu tarihte iflasımız istendi. Müflis durumdayız ama faaliyetlerimiz devam ediyor. Üretimimiz var. Borçlarımızın çoğunu ödedik.
Bizi şu anda sıkıştıran tek konu, TMSF tarafından el konulan Esbank ve Demirbank’a olan 120 bin YTL borcumuz. Bu borçlar önce TMSF’ye geçmişti. TMSF ise bir ihaleyle borcu Lehman Brothers ve Finansbank’ın Türkiye’de ortak kurduğu RCT Grubu’na devretti. Bu grup, 120 bin YTL’lik borcumuza karşılık bizden 1.8 milyon YTL istiyor. İşte bizim bu yüksek borca itirazımız var. Bugün eski fabrikamızın satışını isteyenler de RCT Grubu. 7.2 milyon YTL değer biçilmiş”.
RCT 220 Milyon dolar ödeme yaptı
Bu arada Lehman Brothers'ın iflası, Türkiye'deki toplam 900 milyon dolarlık batık banka alacaklarının geleceğini de etkileyebilir. , Lehman-Fiba'nın kurduğu RCT şirketi, alacak davalarından pay olarak Fon'a bugüne kadar toplam 220 milyon dolar ödeme yaptı. Bunun 161 milyon dolarını ihalede ödenen peşinat; 60 milyon dolarını da son üç yıl içinde kazandığı davalardan aktardığı yüzde 43'lük payların toplamını oluşturuyor.
İstanbul Ticaret Odası kayıtlarına göre, RCT'nin yönetim kurulunda TMSF Tahsilat Dairesi Başkanı Fethi Çalık da yönetim kurulu üyesi olarak görev yapıyor. Yönetim Kurulu'nun diğer dört üyesi, Çiğdem Erikçi, Ege Gültekin, Kerim Pelister ve Guy Ron Moar'dan oluşuyor.
10 bin 812 alacak davasını yürütüyor
Lehman, TMSF'nin 3 yıl önce açtığı batık banka alacaklarını satış ihalesini, Fiba Holding ile birlikte 161 milyon dolar peşinat, yüzde 43 pay teklifiyle kazanmıştı. İki şirket bu amaçla, TMSF'nin yüzde 1 payla ortak olduğu, RCT Varlık Yönetim adıyla bir şirket kurdu. Şirket, TMSF'nin alacaklı olduğu davalardan kazandıklarının yüzde 43'ünü de fona ödemeyi taahhüt eden bir sözleşme imzaladı. Lehman- Fiba, ihale sonucunda TMSF'ye 161 milyon dolar peşin ödeme yaptı ve yaklaşık 900 milyon dolarlık alacağa karşılık gelen 10 bin 812 alacak davasını yürütmeyi üstlendi.
TMSF Lehman’a bir ay süre’ tanımıştı
TMSF Başkanı Ahmet Ertürk, 1 Ekim 2008'de yaptığı bir açıklamada, "kötü alacaklarını sattıkları RCT ile yapılan sözleşme gereği kendilerine bir ay zaman tanıdıklarını" söylemişti. Geçen Ocak ayı başında ise harekete geçtiler. Ve Fon, RCT'nin hisselerinin Lehman Brothers UK Re Holdings'e ait olan yüzde 74,93'ünü (yüzde 24,97'si Fiba Holding'e ait) geri aldı.
İstanbul Haber Ajansı
