Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün hazırladığı “Türkiye’nin İcra ve İflas Raporu” ekonomik krizin yıkıcı etkisini ortaya koydu. Buna göre gerçekte iflas etmiş olmasına rağmen resmen kapanmayan çok sayıda “zombi” işletme, faaliyetlerini borç, teşvik ve düşük faizli kredilerle sürdürürken, özel sektörün önemli bir bölümü artık “yaşar gibi yapan” firmalardan oluşuyor. Raporda, Türkiye’de süregelen yüksek enflasyon, kredi daralması ve reel sektördeki kârlılık erozyonu gibi etkenler göz önüne alındığında, mevcut durumda zombi şirket oranının yüzde 20 seviyelerine yaklaştığı görüldü. Veriler, Türkiye’de neredeyse her 5 şirketten birinin faaliyetlerini organik olarak değil, sürekli zarar, borçlanma ve yapay yaşam destekleri ile (teşvikler, sübvansiyonlar, düşük faizli krediler vb.) devam ettirdiğini ortaya koydu.
EKONOMİK DARBOĞAZ SÜRDÜRÜLEMEZ
Yüksek faiz nedeniyle KOBİ’ler açısından uygulanan vergi ve teşvik politikalarının bu zombi şirketlerin sayısını artırdığı kaydedilen raporda işletmelerin finansmana erişimi artmış gibi gözükse de gerçek borçlanma kapasiteleri zayıfladığı vurgulandı.
İCRA DA İFLAS DA ARTTI
Ekonomideki bu sıkışma nedeniyle icra ve iflas dosyaları 2023’te 38.3, 2024’te 32.7 milyon oldu. Her ne kadar icra dosya sayısı azalsa da işlem süresi 2023’te 582 gün iken, 2024’te 918 güne çıkarıldı.
HER 14 KİŞİDEN BİRİ EKONOMİK SUÇLU
Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün raporuna göre Türkiye nüfusu dikkate alındığında, 2024 yılında her 14 kişiden biri ekonomik suçlarla ilişkilendi. Mal varlığına karşı suçlar kapsamında yürütülen ceza soruşturmalarına ilişkin dosya, suç ve şüpheli sayıları incelendiğinde, son yıllarda istikrarlı bir artış eğilimi gözlemlendi. Adalet Bakanlığı verilerine göre 2022 yılında mal varlığına karşı suçlar kapsamında işlem yapılan şüpheli sayısı 5 milyon 845 bin 634, 2023 yılında 5 milyon 864 bin 585, 2024 yılında 6 milyon 44 bin 908 seviyesine ulaştı. Aynı dönemde dosya sayısı, 4 milyon 673 bin 836’dan 4 milyon 882 bin 291’e; suç sayısı, 8 milyon 65 bin 237’den 8 milyon 966 bin 686’ya yükseldi.
