Konu basitçe şu: Google’ın iki kritik noktada gücü var. Biri reklam borsası (AdX) yani reklam yerlerinin alıcılarla buluştuğu pazar; diğeri reklam sunucusu (DFP) yani bir sayfa açıldığında hangi reklamın görüneceğine karar veren yazılım. DOJ (bakanlık), bu ikisini elinde tutmanın haksız üstünlük yarattığını söylüyor ve AdX’in satılmasını, reklama son kararı veren kodun şeffaflaşmasını (açık kaynak), gerekirse reklam sunucusunun da elden çıkarılmasını istiyor. Ayrıca tekliflerin tek ve şeffaf bir kanaldan geçmesi gibi adımlar talep ediliyor. Google ise “bölmeye gerek yok” diyerek daha hafif çözümler öneriyor (yayıncı sözleşmelerinde küçük değişiklikler ve rakip sistemlerle uyum gibi)
Mahkemede konuşan yayıncılar, “sadece davranış kuralları yetmez, asıl güç noktaları ayrılmalı” görüşünde birleşti. Rakip reklam şirketleri de Google’ın hem pazar yerini hem de kuralları kontrol etmesinin rekabeti bozduğunu savundu. Alım tarafındaki ajanslar ve markalar, Google’ın araçlarının hızlı ve pratik olduğunu ama bunun rekabet pahasına olmaması gerektiğini söyledi.
Google cephesi parçalamak zararlı dese de, ortaya çıkan bazı şirket içi belgeler, teknik olarak bir ayrışmanın mümkün görüldüğünü gösterdi; bu da mevcut düzen kalsın savunmasını zayıflattı. Rakamlar da dikkat çekiciydi: Uzmanlara göre açık artırmaların önemli bir bölümünde gerçek rekabet yoktu ve birçoğunda tek teklif veren Google’ın kendi alım aracıydı.
Zamanlamada Google’ın önerileri yaklaşık bir yılda hayata geçebilecekken, Bakanlığın yapısal planlarının çok daha uzun sürebileceği konuşuldu. Tüm tabloya bakıldığında en olası senaryo, önce sert davranış kuralları getirilmesi gerektiği: zorunlu birlikte çalışabilirlik, kayırmacılığın yasaklanması ve bağımsız denetim. Google uymaz ya da sorunlar sürerse, AdX ve gerekirse reklam sunucusunun satışı gibi yapısal önlemler devreye girebilir.
Takvim kabaca şöyle: Ekim sonu–Kasım başında yazılı özetler oluşturulacak, Kasım ortası–sonunda sözlü kapanışlar yapılacak, asıl kararınsa 2026’da gelmesi bekleniyor. Bu karar, haber sitelerinden küçük işletmelere kadar herkesin reklamdan gelir elde etme ve reklam verme maliyetini etkileyebileceği için, internet ekonomisi açısından kritik önemde.
