ABD Adalet Bakanlığı, Google’ın dijital reklam pazarındaki tekelini sona erdirmek için AdX reklam borsası ve DFP reklam sunucusunu satmasını talep etti. Federal yargıcın, Google’ın iki çevrimiçi reklam pazarına yasa dışı hakim olduğuna karar vermesinin ardından gelen bu adım, şirketin 200 milyar dolara yakın reklam gelirini riske atıyor.
“YASALARI ÇİĞNEYEN TEKRARLAYAN TEKELCİ” İFŞASI
Mahkeme dosyasında yer alan öneride “Yasaları çiğnemenin yollarını bulan bir sanıkla karşı karşıyayız” ifadesini kullanan ABD hükümeti avukatı Julia Tarver Wood, Google’ın davranış değişikliği vaadine güvenilmemesi gerektiğini vurguladı. Wood, “Tekrarlayan bir tekelciyi olduğu gibi bırakmak sorunu çözmez” diyerek satış zorunluluğunun şart olduğunu belirtti.
AVRUPA’DA REDDEDİLEN ADX SATIŞ TEKLİFİ YİNE GÜNDEMDE
Google, geçtiğimiz yıl AdX’i satma teklifiyle AB antitröst soruşturmasını sonlandırmayı denemiş ancak Avrupalı yayıncılar bu teklifi “yetersiz” bularak reddetmişti. ABD’nin yeni hamlesi, AdX’in geleceğini yeniden belirsizliğe sürükledi. AdX, yayıncıların reklam alanlarını gerçek zamanlı satışa sunabildiği bir pazar olarak, sektördeki rekabetin kilit noktasında yer alıyor.
TÜRKİYE’DE DİJİTAL REKLAM PAZARININ YÜZDE 60’I GOOGLE’DA
Google’ın Türkiye’deki dijital reklam gelirleri 2024’te 4 milyar doları aşarken, bu rakam ülkenin fındık, kuru incir ve kuru üzüm ihracatının toplamını geride bırakıyor. Türkiye’deki dijital reklam pastasının %60’ından fazlasını kontrol eden Google, bölgedeki tekelci konumunu sürdürüyor.
FİLİSTİN’DE İNSAN HAKLARI İHLALLERİ VE GOOGLE’IN ROLÜ
Google’ın Nimbus projesi kapsamında İsrail hükümetine sağladığı yapay zekâ ve bulut altyapısı, Filistin’deki hedefleme operasyonlarında kullanılıyor. Şirketin, NSO Group’a yazılım desteği vermesi ve YouTube algoritmalarının Filistin yanlısı içerikleri bastırması, “tarafsızlık ihlali” olarak eleştiriliyor. Google’ın bu politikaları protesto eden çalışanları ise hızla işten çıkarılıyor.
REKLAM GELİRİNDE ÇEYREK TRİLYON DOLAR SINIRI
2023’te 237 milyar dolar reklam geliri elde eden Google, 2024’te bu rakamı 250 milyar doların üzerine taşıdı. Gelirlerinin yüzde 77’sini reklamlardan sağlayan şirket, tekelci yapısını korumak için hukuki mücadelelere milyarlarca dolar harcıyor.
100 MİLYAR DOLARI BULABİLECEK CEZA RİSKİ
Bernstein analistleri, Google’ın tekelcilik davaları nedeniyle 100 milyar doları aşan cezalarla karşılaşabileceğini öngörüyor. Şirketin geçmiş cezaları ise dudak uçuklatıcı:
AB Android davası (2015): 4.3 milyar euro
ABD kişisel veri ihlali: 7.8 milyar dolar
Avrupalı 32 medya grubunun açtığı dava: 2.1 milyar euro
REKABET Mİ, KRİZ Mİ?
ABD ve AB’nin Google’a yönelik baskıları, dijital reklam pazarında rekabeti canlandırabilir. Ancak AdX ve DFP’nin satışı, yayıncıların gelir modellerini de derinden etkileyebilir. Google’ın küresel tekelinin kırılması, Türkiye’deki dijital pazarda da yeni fırsatların kapısını aralayacak mı... Cevap, Eylül ayındaki duruşmada şekillenecek.