Kuruluşunun 95. yıldönümünü kutlayan TBMM, tarihi bir adım atıp ilk kez bir kadın Meclis Başkanı seçebilecek mi yoksa bu önemli makamı koalisyon pazarlıklarına mı kurban edecek?
7 Haziran seçimlerinin ardından TBMM, bugün ilk kez toplanacak ve yemin töreniyle birlikte resmen çalışmalarına başlayacak. Yapacağı ilk iş ise Meclis Başkanı’nı seçmek. Meclis Başkanlığı pozisyonu üç açıdan önemli:
Birincisi, Türkiye Cumhuriyeti protokolünde cumhurbaşkanından hemen sonra gelmesi, devlet ricalinin iki numaralı ismi olması nedeniyle. Cumhurbaşkanı’na vekalet eden, vekalet sürecince cumhurbaşkanının yetkilerine sahip olan Meclis Başkanı, bu açıdan kritik öneme sahip.
İkincisi, Meclis Başkanı’nın parlamento faaliyetlerinde oynadığı önemli rol açısından. Bu rol, özellikle Cemil Çiçek’in başkanlığı sırasında sıkça kendini gösterdi. Anayasa yazımı için partilerin mutabakatı ile kurulan komisyon, muhalefetin itirazlarına karşın Meclis Başkanı’nın iradesiyle ortadan kaldırılmıştı. Benzer bir rol de yolsuzluk iddialarının incelendiği komisyon çalışmaları ve hazırlanan raporların oylatılması sürecinde yaşanmıştı.
Üçüncü sırada ise Meclis Başkanı makamının partiler arası önemli siyasi krizlerin çözülmesinde ve tıkanıkların aşılmasında oynayabileceği rol geliyor. Özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın partiler üstü ve herkese eşit mesafede bir tavır takınmadığı göz önüne alınırsa, hem olası bir koalisyon hükümeti içinde hem de genel siyasi sorunların aşılmasında Meclis Başkanlığı daha sıklıkla kullanılan bir adres olabilir.
Dolayısıyla bütün bu açılardan bakıldığında, Parlamento’ya girmeye hak kazanmış siyasi partiler sandalye sayıları doğrultusunda ve genel siyasi iklim çerçevesinde bu önemli makamı ele geçirmeye çalışırlar ve siyasette deneyim sahibi, temsil niteliği yüksek milletvekillerini bu yarışa sokarlar.
28 Haziran-2 Temmuz arasındaki süreçte de aynen bu doğrultuda 4 partinin içinde olacağı bir seçim yaşanacak. Ancak bu durumun böyle olması, TBMM’nin bir ilki gerçekleştirerek Meclis Başkanlığı makamını bir kadına teslim etmesine engel oluşturmuyor.
POTANSİYEL ADAYLAR
Meclis Başkanlığı için aday olmak isteyenlerin 27 Haziran geceyarısına kadar vakti var. Başvurular kişisel olmakla birlikte, genelde siyasi parti gruplarının kararı ve tercihi çerçevesinde yapılıyor. Bu tarihi beklemeden ilk açıklamayı yaparak kararını bildiren parti HDP oldu. HDP, AKP’nin kurucuları arasında yer alan, uzun yıllar milletvekili olarak görev yapmış olan Dengir Mir Mehmet Fırat’ı aday gösterdi. Deneyimli ve dengeli bir siyasetçi olan Fırat, Meclis içi ve dışında saygınlığı olan bir kişilik. Kadının siyasetteki yerine büyük önem veren ve eş-başkanlık sistemini de başarıyla yürüten HDP’nin de bir kadın aday göstermesi beklenirdi ancak 80 milletvekillik yelpazede Pervin Buldan dışında deneyimli kadın siyasetçi sayısının az olması böyle bir kararın alınmasını önlemiş olabilir.
CHP VE MHP'DE KADIN ADAYLAR OLABİLİR
132 ve 80 koltukları olan ve CHP ve MHP de Meclis Başkanlığı makamı için çalışmalar devam ediyor. CHP’nin bu pozisyon için aralarında Şafak Pavey, Candan Yüceer, Gülsün Bilgehan, Şenal Sarıhan’ın da bulunduğu önemli sayıda yetkin kadın milletvekili bulunuyor. Bu milletvekilleri arasında Şafak Pavey’in ismi daha ön planda görünüyor. Ancak parti sözcüsü olan Haluk Koç’un da bu makam için talipli olduğu belirtiliyor.
MHP’de ise Devlet Bahçeli’nin Meral Akşener’in isminin veto edilmesi, aynı makam için başka milletvekillerini gündeme getirdi. Bahçeli’nin kadın bir siyasetçi tercih etmesi durumunda iki önemli milletvekili Ruhsar Demirel ve Zuhal Topçu ön planda görünüyor. Özellikle Bahçeli’nin yakın çalışma grubunda yer alan Demirel’in şansı yüksek değerlendirmeleri yapılıyor. Erkek siyasetçiler arasında ise Murat Başesgioğlu, hem deneyimi hem de olası bir koalisyon hükümeti pazarlıklarında uzlaşma adayı olarak görülebilecek olması nedeniyle şanslı görünüyor. CHP ve MHP’nin Cumhurbaşkanı adayı olan daha sonradan MHP’ye katılan Ekmelettin İhsanoğlu da olası adaylar arasında görünüyor.
AKP'DE KADIN ADAY ZOR
AKP’nin aday adayları arasında ise güçlü bir kadın aday bulunmuyor. Bir önceki Meclis’te Adalet Komisyonu başkanı olarak görev yapmış olan Ahmet İyimaya, genel başkan yardımcısı Mustafa Şentop, Milli Eğtim Bakanı Nabi Avcı ismi geçen adaylar arasında. İyimaya ve Şentop hukukçu kimlikleriyle, son dönem AKP’li meclis başkanı profilini yansıtıyorlar. Parti içi dengelerin izin vermesi durumunda potansiyel kadın adayları arasında ise Ayşenur Bahçekapılı, Özlem Çalık ve Ayşenur İslam bulunuyor.
Türk siyasetinin 95 yıllık Meclis deneyiminde tarihi bir adım atıp atamayacağını, ilk kez bir kadın Meclis Başkanı seçip kadının siyasetteki yer ve önemini güçlendirip güçlendiremeyeceğini ve böylece siyasete yeni bir söylem kazandırıp kazandıramayacağını ileriki günlerde hep beraber göreceğiz.
İstanbul Haber Ajansı
