Türkiye'de kiraz üretiminin yaklaşık yüzde 10'unun yapıldığı ve "Kuzey Yarımküre'nin ilk kirazı"nın yetiştiği Kemapaşa'da bu yıl etkili olan zirai don ve dolu yağışı, normal şartlarda kilogramı ortalama 7-8 liradan satılan ve çoğunlukla ihraç edilen "Ziraat 900" cinsi kirazın 45 kuruştan meyve suyu fabrikalarına satılmasına neden oldu.
Kemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Bülent Oray, ilçedeki kiraz hasadıyla ilgili yaptığı değerlendirmede, hasat mevsiminin son günlerine gelindiğini, bu yıl yaşanan 30 Mart'taki don ve 27-28 Nisan tarihinde dolu nedeniyle üretimde yüzde 80'e yakın düşüş oluştuğunu, bu şartların erik ve şeftali üretimini de etkilediğini bildirdi.
Karşılaşılan olumsuzluklar nedeniyle bu yıl ilçede 15-17 bin ton civarında kiraz üretimi gerçekleştiğini belirten Oray, "Üretimde düşüş olduğu için fiyatlar yükselir zannediyorduk ama o da olmadı. Fiyatlar önceki senelerdeki gibi ortalama 3-4 liradan oluştu" dedi.
Kirazda en büyük zararın "Ziraat 900" olarak adlandırılan cinste oluştuğunu kaydeden Oray, şunlar söyledi:
"Bizim en büyük beklentimiz bu üründeydi. Yağmura, doluya ve olumsuz koşullara karşı daha hassas olduğu için en büyük zararı bu cins kiraz gördü. Zarar gören, çatlayan kirazlar meyve suyu fabrikaları tarafından kilogramı 45 kuruştan alınmaya başlandı. Yani kilogramı 7-8 liradan ihracata gidecek ürünler 45 kuruştan meyve suyu fabrikalarına verildi. Kiraz suyu, meyve suyu olarak çok yaygın değil ancak diğer meyve suları içerisine karıştırılabiliyor. Daha önceki yıllarda kiraz meyve suyu olarak hiç alınmamıştı, bu yıl ilk kez alındı. Bunda vişnenin pahalı olmasının da etkisi var. Zannediyorum vişne suyuna takviye olarak düşündüler."
Oray, ilçeye gelen ihracatçı firmaların sezonun ilk başında "Ziraat 900" cinsi kirazı kilosu 9-10 liradan aldığını işaret ederek, "Baktılar üründe çatlaklar gelmeye başladı, alımı durdurdular. Tezgahını kapatıp giden firmalar oldu. Çoğu üretici, oluşan fiyatlar karşısında toplama masraflarını da düşünerek ürünü dalında bıraktı" ifadelerini kullandı.
"Kooperatif kurmak istiyoruz"
İhracatçı firmaların fiyat belirlemedeki tekelinden şikayet eden Oray, ziraat odası olarak daha önce "kiraz borsası kurulması" talebinde bulunduklarını ancak kirazın pamuk, üzüm ve incir gibi depolama imkanı ve raf ömrü olmadığından bu düşüncelerinin hayata geçirilemediğini söyledi.
Borsa yerine yerel yönetimlerle ve sivil toplum kuruluşlarıyla "tarımsal kalkınma kooperatifi" kurmak hedefine yöneldiklerini ifade eden Oray, "Böyle olumsuzlukların yaşandığı dönemlerde üreticileri bir araya getirmek zorlaşıyor. Üreticinin kurtulması için bu birlikteliğin kurulması şart. Şimdi aracı firmalar bir araya gelip bir fiyat belirliyor, buna karşı üreticinin kendi başına mücadele etme durumu yok. Birlik olacaksın, mal vermeyeceksin. Bizim en büyük eksikliğimiz bu" diye konuştu.
