Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği (GABB), bölgesel hasar tespit raporu hazırladı. DBP'li 117 belediyenin üye olduğu birlik, yerleşim yerlerindeki su, kanalizasyon ve diğer altyapı sorunlarına çözüm önerileri sunuyor.
GABB, 7 Haziran genel seçimlerinin ardından başlayan çatışmaların bölgede oluşturduğu tahribatı rapor haline getirerek kamuoyuyla paylaştı. 36 sayfalık raporda, sokağa çıkma yasaklarının uygulandığı, çatışmaların yaşandığı yerleşim yerlerindeki durum tek tek ele alındı. Raporda, özetle şu hususlara dikkat çekildi:
DÖRT İLÇEDE 220 BİN KİŞİ ETKİLENDİ
11 Ocak 2016 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından verilen bilgilere göre; Şırnak'ın Cizre ve Silopi, Diyarbakır'ın Sur ve Mardin'in Nusaybin ilçelerinin toplam nüfusu olan 439 bin kişinin yüzde 50'si bölgedeki çatışmalardan etkilenmiştir. Etkilenen nüfus sayısı 220 bin 400 olarak açıklanmıştır. 4 ilçeden göç edenlerin sayısı ise 93 bin civarında olduğu belirtilmiştir. İç göç süreçlerinde kesin veriler ortaya koymanın pratik imkânsızları göz önünde bulundurulduğunda, bu sayının belirtilenden daha fazla olması kuvvetle muhtemeldir. Yerel kaynaklardan alınan bilgilerin derlenmesi sonucunda, göç akışlarının şimdilik yakın kentsel ve kırsal alanlara doğru olduğunu söylemek mümkündür.
Cizre ve Silopi'den Şırnak ili merkezine, Nusaybin'den Mardin ili merkeze, Diyarbakır'da ise Silvan ve Sur ilçelerinden kent merkezindeki diğer ilçelere doğru bir göç akışının gerçekleştiği tespit edilmiştir. Belediyeler, milletvekilleri, ilgili yardım kuruluşları ile görüşerek elde ettiğimiz tahmini veriler toplandığında, hala devam etmekte olan göç dalgasının İçişleri Bakanlığı tarafından ortaya konan bilançodan 2 katı büyüklüğünde olduğu ve artış trendinin devam ettiği görülmektedir.
20 TEMMUZ'DAN SONRA 56'SI ÇOCUK, 78'İ KADIN 397 SİVİL HAYATINI KAYBETTİ
İlk olarak 16 Ağustos'ta Varto'da uygulamaya konan "sokağa çıkma yasakları" adı altındaki ablukalar, şu an Cizre, Silopi ve Sur olmak üzere 3 ilçede devam etmektedir. Bugüne kadar 7 ilin 20 ilçesinde onlarca mahalleyi kapsayacak şekilde 56 kez ilan edilen sokağa çıkma yasakları, toplamda 288 günü bulmuş durumdadır. 10 Ocak 2016 itibariyle, sokağa çıkma yasağının uygulandığı 3 ilçede durum şöyledir:
Toplamda 5 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilen Cizre'de son yasak 14.12.2015'te ilan edildi. 28 gündür devam eden ablukada 45 sivil yurttaş yaşamını yitirdi. Cizre'de Temmuz 2015'ten bu yana toplamda 78 sivil yurttaş hayatını kaybetti. Toplamda 2 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilen Silopi'de son yasak 14.12.2015'te ilan edildi. 28 gündür devam eden ablukada 26 sivil yurttaş yaşamını yitirdi. Temmuz 2015'ten bu yana Silopi'de bugüne kadar toplam 39 sivil yurttaş hayatını kaybetti. Toplamda 6 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilen Sur'da, son yasak 02.12.2015'te ilan edildi. 40 gündür devam eden ablukada 16 sivil yurttaş yaşamını yitirdi. Temmuz 2015'ten bu yana Sur'da bugüne kadar 20 sivil yurttaş hayatını kaybetti. 10 Ocak 2016 itibariyle çatışmaların toplam bilançosuna baktığımızda; 20 Temmuz 2015-10 Ocak 2016 arasında, toplamda 56'sı çocuk ve 78'i kadın olmak üzere 397 sivil yaşamını yitirmiştir.
18 BELEDİYE BAŞKANI TUTUKLANDI, 25'İ İSE GÖREVDEN ALINDI
Sur, Hakkâri, Nusaybin, Silvan ve Edremit eşbaşkanları ardı ardına gözaltına alınmış ve tutuklanmıştır. Eylül-Ekim aylarında diğer belediyelerin eşbaşkanları, meclis üyeleri ve başkan yardımcıları yoğun bir biçimde tutuklanmaya başlanmıştır. 10 Ocak itibariyle, 9'u kadın, toplam 18 eşbaşkan tutuklu bulunmaktadır. Tutuklanan belediye meclis üyesi, il genel meclis eşbaşkanı ve il genel meclis üyesi sayısı ise 30'dur. Tutuklanan neredeyse tüm eşbaşkanlar ve meclis üyeleri TCK 302'nci maddeden yargılanmaktadır. Bu süreçte, İçişleri Bakanlığı talimatıyla 25 eşbaşkan ve 23 belediye meclis üyesi/il genel meclis eşbaşkanı/il genel meclis üyesi görevden alınmıştır. Görevden alınanlar arasında tutuklu olmayanlar da bulunmaktadır. Görevden alınma nedenleri ise "özyönetim ilanının yapıldığı açıklamada yer almak" veya "canlı kalkan eylemine katılarak askeri bölgelere izinsiz girmektir. Tutuklanan ve görevden alınan yerel yöneticilerin dışında, 7 eşbaşkan ve 6 meclis üyesi hakkında arama kararı bulunmaktadır. Gözaltına alındıktan sonra denetimli serbestlik ile serbest bırakılan 3 eşbaşkan ve 3 meclis üyesi bulunmaktadır.
BELEDİYE ARAÇLARI EMNİYET BAHÇESİNDE PARK EDİLMEKTEDİR
Bu süreç içerisinde bazı üye belediyelerimizin araçlarına "amacı dışında kullanıldığı" gerekçesiyle el konulmuştur. Lice Belediyesi'ne ait 1 kepçeye, Dargeçit Belediyesi'ne ait bir 1 traktöre, Sur Belediyesi'ne ait 2 kepçeye, Dicle Belediyesi'ne ait kepçeye ve DİSKİ Bismil şubesine ait bir kepçeye savcılık tarafından el konulmuştur. Silvan ve Dicle belediyelerinin tüm araçları ise mesai saatleri dışında Kaymakamlık gözetiminde, İlçe Emniyeti'nin bahçesinde park edilmek zorundadır.
Belediyeler, sokağa çıkma yasağı bulunan ve/veya çatışma yaşanan mahallelerde belediye hizmetlerini yerine getirememişlerdir. Altyapı hizmetleri, çöplerin toplanması ve hijyenin sağlanması gibi asli görevler yerine getirilememiştir. Bu durum, başta çocuklar olmak üzere, sokağa çıkma yasağının uygulandığı bölgelerdeki yerel halkın sağlık sorunları yaşamasına sebep olmuştur. Yine, çatışma bölgelerinde askeri mühimmat atıklarının zamanında temizlenmemesi, özellikle çocukların bu atıklarla farkında olmadan oynaması büyük bir risk olarak önümüzde durmaktadır.
İNSANLAR KENDİ KENTLERİNDE GÖÇMEN KONUMUNA DÜŞÜRÜLDÜ
Yasakların yarattığı ve yerel yönetimlerin yüz yüze kaldığı bir başka sorun ise göç olmuştur. Çatışma alanlarından geçici veya kalıcı bir biçimde göç eden nüfus şu anda 200 bin civarındadır. Hiçbir eşyasını dahi alamadan evlerinden göç ettirilen insanlar, kendi kentlerinde göçmen konumuna düşmüşlerdir. Ekonomik açıdan zaten ülkenin en geride bırakılmış kentlerinde yaşanan bu durum ve göç edenlerin de yoksul olması sorunu daha da büyütmüştür. Yerel yönetimler, şu anda göçleri tespit etmeye, sosyal hizmetler birimleri aracılığıyla ailelerin temel ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmaktadır. Ancak, evleri yıkılan, sosyo-ekonomik düzenleri bozulan onbinlerce insanın ihtiyaçlarını karşılamak ve her türlü desteği sunmak uzun bir süre gerektirecektir. Yıkımın maddi ve manevi boyutu öngörülemeyecek kadar büyüktür."
