İkinci Dünya Savaşı'nın yakın tanıklarından gazeteci yazar Curzio Malaparte'nin 1950'de yayınlanan Can Pazarı adlı kitabı, yeni baskısıyla raflarda yerini aldı.
'Zamanının adamı olmalı insan. Alçaklaştı mı, ta dibine değin inmeli alçaklığın" cümleleriyle akıllarda kalan Can Pazar'ının odağında İtalya, Napoli vardır. İtalya'da savaşın son evreleri, 1943 Eylül'ünden 1944 Mayıs'ına kadar olup bitenler. Malaparte, bir yandan tarihin trajik akışına müdahale edemeyen subay kimliğinin, diğer yandansa acımasız gözlem ve çıkarsamalarını esirgemeyen yazar kimliğinin ortaya çıkardığı ikircikli konumundan hareketle Alman ordusu ile Amerikan ve İngiliz ordularının arasında sürüklenmiş bir halkın yazgısını öyküler. Bunu yaparken de, bir savaşı kazanmak ve kaybetmek arasındaki, mağluplar ile galipler arasındaki belirleyici sınırların aslında ne denli kaygan olduğunu, savaşın neticesi olarak ortaya çıkan sefaletin daima her yana sızdığını kendine özgü çarpıcı anlatımıyla anımsatır.
CURZIO MALAPARTE
Asıl adı Kurt Erich Suckert olan Curzıo Malaparte, 1898'de Prato'da doğdu. Birinci Dünya Savaşı'na gönüllü olarak katıldıktan sonra gazeteciliğe başladı. 1940'lara kadar faşizmi benimseyen Malaparte'nin 1931'de ilk olarak Fransızca yayımlanan, Hükümet Darbesi Tekniği (1955) adlı kitabı büyük yankı uyandırdı. 1940'larda faşizmi reddetti ve partiden ayrıldı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Müttefik ordularında görev aldı. Savaşı konu aldığı gerçekçi romanları Kaputt (1944) ve Can Pazarı (1950) ile uluslararası üne kavuştu. Malaparte, üç gerçekçi oyun kaleme aldı. Marcel Proust'un yaşamını konu alan ve 1948'de sahnelenen Du côté de chez Proust (Proust'un Semtinden), Karl Marx'ın yaşamını konu alan ve 1949'da sahnelenen Das Kapital (Kapital), Rus işgali altında Viyana'daki yaşamı anlatan ve 1954'te sahnelenen Anche le donne hanno perso la guerra (Kadınlar da Savaşı Yitirdi, 1965). Malaparte, 1957'de Roma'da öldü.
