63 yaşındaki Selahattin Gürsözlü’nün faytonuyla Büyükada’nın arkasına ilerlerken suçluluk duygusu hissediyorum. Ama onun mihmandarlığı ve faytonuna ihtiyacımız var. Çünkü atların ahırlarına fotoğrafları çeken Murat Şaka ile girmemiz şart. Ahırlar, adanın tepesinde, mezarlığın altında. Geldik. “Değişime mi geldin?” diyor seyis Selahattin. Yanıtlıyor faytoncu Selahattin: “Yok daha saat 11.” Neyseki işimiz uzun, atlar dinlenebilecek.

Adalarda 227 fayton var. Her faytonun 5-6 atı. Toplam  1500 civarı. İşleyiş şöyle: Sabah 7’de fayton yola düşüyor. Öğlene kadar bir çift at koşuyor. 14.30’da yeni çift geliyor. Yedek  çift ertesi gün çalışıyor. Üç çiftten ikisi çalışıp, biri dinleniyor yani. Tabii bu kâğıt üzerinde.

Seyislerin “Burda atlara baktığı kadar çocuklarına bakmıyor insanlar” dediği yerdeyiz. İlk ahırda atlara nazik davranıldığını söyleyeyim ama “Oraya gitmeyin” dedikleri 13 tane daha ahır olduğunu eklemeliyim. Orası şüpheli.

Bir at 14 yıl da bir yıl da fayton çekebiliyormuş. Önemli kriter hava ve çalışma sıklığı. Gürsözlü, “Kimisi sıcağa dayanamıyor” diyor. Peki sıcağa dayanamayana ne yapıyorlar? “At bazen bayılıyor. Öyle olanı serine çekip, yüzünü gözünü yıkıyoruz, dinlendiriyoruz.” 
Tıbbi müdahaleye de bakıyorlar. Ata kramp girince idrar söktürücü Lasix kullanıyorlar. Su bazen gaz yapıyormuş, sancısı gitsin diye iğneyi yapıp işemesini sağlıyorlarmış. 

“Ada istemiyor. Turistler, yabancılar hayvan için geliyorlar. Akülü araba olunca, herkes bir araba alır, o zaman buna gerek kalmaz” diyen Gürsözlü’nün iddiasının bir sebebi adaya günübirlik gelenler ‘keyif’ için kullansa da faytonun ulaşım aracı olması. Sabah 7’den, son vapurun geldiği gece 12-1’e kadar faytonlar sokakta. 

Kendi düşüncelerinde ellerini kuvvetlendiren bir iddiaları daha var o da atların bakımı sayesinde ekmek yiyen insanların olması. İyi de o çalışan kişiler iyi şartlarda mı?