Bizans ve Osmanlı'nın su ihtiyacını karşılayan tarihi "Paşa Suyu" kaynağı olan Kocaeli'de yeniden kaynağından sofralara geleceği günü bekliyor.
Tarihin çeşitli dönemlerinde Doğu Marmara Bölgesi'nde hüküm süren Nikomedia sonrasında Bizans ve Osmanlı Devleti'nin su ihtiyacını karşılayarak padişahların sofrasına girdiği için "Paşa Suyu" olarak bilinen su, Kocaeli'nin İzmit ilçesinde yeniden sofralara gireceği günü bekliyor. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Uluslararası Gazi Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu'nda Paşa Suyu'ndan bahseden Dr. Halil Kahraman, suyun yeniden sofralara girmesi için İzmit Belediyesi tarafından bir çalışma yapıldığını anlattı.
"BİZANS'TAN GÜNÜMÜZE ULAŞAN TARİHİ BİR SU"
Paşa Suyu'nun tarihinden bahseden Dr. Halil İbrahim Kahraman, "Paşa suyu günümüzde pek bilinmemekle beraber, İzmit'in 2 bin yıllık bir su kaynağı. Şöyle ki; milattan sonra 100. Yıllarda Vali Pilinius, İzmit'in 22 kilometre kuzeydoğusunda bir derenin kenarında kayaların altından çıkan bir su kaynağının şehre gelmesi için çalışma başlatmış. Bu su kaynağı bu günün şartlarında bile 20 bin nüfuslu bir şehri besleyebilecek bir su kaynağı. Bu suyun İzmit'e getirilişi 40 kilometrelik bir hat şeklindedir. 21 kemer ve tünel vardır. Bu kemerlerin her biri çok özel yapılmış. Ve Roma'dan sonra benzeri kalitede ikinci eserlerdir. Ve bu su Vali Pilinius'un imparatoruna, şanına yakışır bir suyolu olacağı vaadiyle bu suyolunu yapmıştır" dedi.
"OSMANLI'NIN ANA SU KAYNAKLARINDAN"
Osmanlı İmparatorlu'ğunun İzmit'i fethettiğinde Paşa Suyu'nu kullandığını belirten Karaman, "Bu su milattan sonra 15. yüzyılda getirilmiş, Osmanlı İmparatorluğu şehri fethettiğinde sudan istifade ediyor. Bazı küçük suların haricinde. Osmanlı İmparatorluğu zamanında da bu su şehrin ana su kaynağı olarak kullanılmış. Ta ki 1950'ye kadar. Çünkü o güne kadar suyun bakımı Gündoğdu köylüleri tarafından vergi muafiyeti karşılığında yapılmış. Ama Tanzimat'ın ilanından sonra bu sistem kaldırıldığı için bu sefer Su Yolu Nazırlığı dediğimiz bir sistemle maaşlı insanlar tarafından bakımı temin edilmeye çalışılmış ancak başarılı olunamamış. 1910 yıllarında su içilemez hale gelmiş" diye konuştu.
YILLARCA İZMİT'İN İHTİYACINI KARŞILADI
Daha sonraki yıllarda su hattının kazanılması için çalışmalar olduğunu ifade eden Dr. Kahraman, "1931'deki o günün Belediye Başkanı olan Kemal Öz zamanında bu hat yenilenmiş. 15 kilometrelik bir pik boruyla su şehre yeniden getirilmiş. Getirilen bu su bin 200 abone, 100 yangın vanası, 120 çeşme şehir halkının yeniden hizmetine sunulmuş. Ve 1950'lere kadar şehrimizin ana su kaynağı olarak kullanılmış. Bu su ayrıca Süleyman Paşa hamamlarında da kullanılan su kaynağıdır" şeklinde konuştu.
YENİDEN KULLANIMA HAZIRLANIYOR
2004 yılına kadar suyun varlığının unutulduğuna dikkat çeken Dr. Kahraman, "Su bölge halkının tarım amaçlı sulama için kullandığı kaynak haline gelmiş. 2004 yılından sonraki yerel yöneticiler, suyu yeniden değerlendirme çalışması yapmışlar. Şu anki İzmit Belediye Başkanı tarafından bu suyun kaynak suyu olarak kullanılması için dolum tesisi yapılarak şehir halkının kullanmasına hazır hale getirilmiş durumdadır" ifadelerini kullandı.
Öte yandan İzmit Belediyesi tarafından suyun yeniden kazanılması için yapılan çalışmalarda, dolum tesisi yapımı için araştırmaların sürdüğü öğrenildi.
