Mustafa Kemal Atatürk'ün 25 Mayıs 1919'da Havza'ya giderken kullandığı ve tekerleği dingilinden çıkan otomobilin aynısından yaptırılacak. Araçlara bindirilecek olan gençlere Atatürk'ün Kurtuluş Mücadelesini hangi zor şartlarda başlattığı an ve an yaşatılacak.
Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından Atatürk'ün Samsun'dan Havza'ya, giderken kullandığı tarihi yolları turizme kazandırmak için başlatılan çalışma büyük bir hızla devam ediyor. Sürekli bozulan ve tekerleği patlayıp dingilden çıkan otomobille zorlu bir yoluculuğun ardından Havza'ya varan Atatürk'ün o dönem ki bilinen yolların güvenli olmadığı gerekçesiyle kullanılmadığını ve alternatif bir güzergah seçildiğini belirten Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, söz konusu yolu tarih turizmine kazandırmaya çalışıyor.
"Atatürk Samsun'dan çıkıyor Havza'ya gidiyor. Havza'da kaplıcada kaldı diyoruz ancak Atatürk'ün Samsun'dan Havza'ya gidişi bile büyük bir macera." diyen Başkan Yılmaz, "O yıllarda Samsun'un bütün dağları Ermeni ve Rum çeteleri ile dolu. Atatürk'ün buradan Havza'ya gidişi sırasında verdiği mücadele bile kurtuluş mücadelesinin önemli bir aşaması. Atatürk buraya ayak bastıktan sonra Mahmur Dağı'ndan Çakallı'ya oradan Kavak ilçesine buradan da Amasya'ya zorlu bir yolculuktan sonra ulaştı. Atatürk'ün kullandığı yolun yok olup gitmemesi için şimdi bir çalışma başlattık. Yoğun bir şekilde bunun üzerinde çalışıyoruz." dedi.
Atatürk'ün Samsun'dan Havza'ya oradan da Amasya'ya gitmesinin normal yollarla arabaya binip gitmiş gibi "geldi ve gitti" şeklinde anlatılıp geçildiğini hatırlatan Başkan Yılmaz, "Ülkemizle ilgili geçmiş tarihi süreçleri ve ayrıntıları ilmi boyutta okuyor ve tartışıyoruz ama fiziki mekânlara taşıyamıyoruz. Yaşanmış tarihi olaylarımızı fiziki ortamlara taşıyarak buralarda ilmi bilgilerle o dönemlere ait fiziksel objelerle harmanlayarak insanlar ve gelecek nesiller üzerinde oluşturacağı heyecanı ihmal ediyoruz. Bu konuya ilişkin en güzel örnek Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıkması buradan Havza ilçesine gitmesi orada kaplıcaya girmesi ve bir evde konaklaması anlatılıyor." dedi.
19 Mayıs 1919 yılında Samsun'a çıkan Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları 25 Mayıs 1919 günü kapalı ve hafif yağmurlu bir günde beraberlerindekiler ile birlikte üç hurda Mercedes marka otomobille Havza'ya gitmek üzere Samsun'dan hareket ettiklerini kaydeden Yılmaz, "Otomobillerin eski olması nedeniyle yolculuk esnasında otomobiller sık sık arıza yapar. En son ve en önemli arıza Havza'ya yakın Karageçmiş köyü civarında olur ve araç tamamen durur. Araç tamir edilir ve büyük güçlüklerle Atatürk yolculuğunu tamamlar. Bu bilgilerden yola çıkarak gençlerimize o günün şartlarını yaşatmayı da düşünüyoruz. Atatürk'ün Samsun'dan Havza'ya giderken kullandığı otomobilin aynısından modifiyeli bir şekilde 4-5 tane yaptırmaya karar verdik. Atatürk'ün ne kadar çileli bir yolculuk yaptığını gençlere hissettirmek için hiçte konforlu olamayan tekeri patlayan hatta birkaç kez tekeri dingilinden çıkan bu araçlarla götürelim istiyoruz." diye konuştu.
Birkaç gün önce Samsun Koruma Kurulu Heyeti ile birlikte minübüse binerek Atatürk'ün gitti güzergahtan Suluova'ya kadar gittiklerini belirten Başkan Yılmaz, "Bazen yoldan bazen tarladan bazen de dağların arasın geçerek Atatürk'ün geçtiği menfezden geçtik dinlendiği ve kahve içtiği bugün harabe olan evi bulduk. Tersakan Çayı üzerinde o gün var olan ama bugün yıkılmış olan köprülerin ayaklarını bularak buraları kayıt altına aldık. Bu yolu tarihi bir eser olarak gün yüzüne çıkaracağız. Bu çalışma kapsamında beni en çok şaşırtan şey ise; Atatürk'ün Havza'dan Amasya'ya gitmesinin o zaman ki ulaşım için kullanılan yolla hiçbir ilgisinin olmadığını gördük. Atatürk güvenli olmadığı için bu yolu tercih etmemiş daha kötü ve yer yer yol olmayan yerlerden gittiğini tespit ettik." dedi.
