• BIST 9008.98
  • Altın 2281.224
  • Dolar 32.3261
  • Euro 35.049
  • İstanbul 19 °C
  • Ankara 16 °C
  • İzmir 20 °C
  • Antalya 19 °C
  • Muğla 20 °C
  • Çanakkale 21 °C

Sevr Anlaşması’ndaki o madde hortlatılıyor!

Kpt. Dr. HASAN TERZİ

Hepimiz biliriz; değerini bilmek elimizdeyken ona sımsıkı sarılmaktır, ilgilenmektir. Yeri geldiğinde koruyup kollamaktır. Onunla ilgili gelişmeleri yakından takip etmektir; sorun varsa müdahale etmektir, çözmektir. İş işten geçtikten sonra “keşke” demek değildir. Bu kapsamda, Türk Boğazlarının değerini biliyor muyuz acaba?

Türk Boğazlarının önemini anlatmayla başlasam sayfalara sığdıramayacağımı fark ettim. Fakat Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, iki satıra sayfaları sığdırmış. O sebeple kendisinden yapacağım alıntı yeterli olacaktır diye düşünüyorum. “2023’e doğru jeopolitik öncelikler Mavi Vatan, Türk Boğazları ve Kıbrıs’tır. Hele hele Türk Boğazları Türk jeopolitiğinin kalbidir, en önemli unsurudur.”

Türk Boğazları ana yurdumuzu ve mavi vatanımızı birleştirip bütünleştiren can damarımızdır; Türk jeopolitiğinin kalbidir. Bu yazıda böylesi hayati fonksiyonları olan Türk Boğazlarıyla ilgili “ne kadar bilgili olduğumuz, onu nasıl yönetiyor olduğumuz, ona değer verip vermediğimiz” konularını sorgulamak istiyorum. Bu sorgulamayı yaparken Türk Boğazlarıyla ilgili çözüm bekleyen pek çok sorunumuz olduğu gerçeğini de ortaya çıkartabilmeyi amaçlıyorum.

SEVR İLE ORTAYA ATILAN “BOĞAZLAR KOMİSYONUNUN” YENİDEN HORTLATILDIĞINI KAÇ KİŞİ BİLİR

“Türk Boğazları” denildiğinde hemen herkesin aklına “Montrö Sözleşmesi” gelir. Bu iki kavramın bir arada kullanıldığı yerlerde vurgulanan konular ise genellikle askeri gemi geçişleri ve emniyeti tehdit eden kazalar olur.  Peki herkes tarafından kullanılan bu kavramların anlamları ve içerikleri tam olarak bilinir mi? Bunu anlayabilmek için aşağıdaki sorulara birlikte cevap arayalım.

·  Genel kabul görmüş ve herkes tarafından bilinen “Türk Boğazları” tanımı var mıdır? Ulusal mevzuatta bu kavram net olarak tanımlanmış mıdır? Tanımlı ise Türk Boğazlarıyla ilgili savunduğumuz devlet politikasıyla uyumlu mudur?

·    Montrö Sözleşmesi Türk Boğazlarında emniyet tedbirleri geliştirmekte elimizi kolumuzu bağlamakta mıdır? Sözleşmenin 2’nci maddesini okuyan herkes bunun öyle olduğunu sanmakta ve o yönde söylemde bulunmaktadır. Peki 2’nci madde elimizi kolumuzu bağlamaz aksine güçlendirir desem buna kaç kişi katılır? Katılmayanlar Montrö Müzakere Tutanaklarını incelemiş midir?

· Türk Boğazları demek sadece Montrö mü demektir? Montrö bir sürecin başlangıcı mıdır, yoksa bitişi midir? Neyin başlangıcı neyin bitişidir?

· Kaç kişi “uğraklı geçiş”, “uğraksız geçiş”, “transit geçiş” kavramlarından haberdardır? Haberdar olanlar “Transit Geçiş” kavramının Türk Boğazlarından geçiş rejimi açısından son derece tehlikeli bir terim olduğunu bilir mi? Bilindiğini farz edelim, bunu hassasiyetle uygular mı?

· Birbirinden tamamen farklı anlamlara ve uygulama alanlarına sahip emniyet (safety) ve güvenlik (security) kavramları, Türk Boğazlarıyla ilgili konularda, net olarak birbirinden ayrılmış mıdır? Bu iki kavramla ilgili düzenlemeler net sınırlarla belirlenmiş midir? Mevzuata bunlar aynı netlikte işlenmiş midir?

· 1998 yılında revize ettiğimiz 1994 tarihli Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü adeta Montrö’nün uygulama talimatıdır. Bu sebepledir ki Tüzük gerekçe gösterilerek Birleşmiş Milletler bünyesinde (BM IMO) 94-99 yılları arasında 5 yıl süren ve Türkiye’yi siyasi açıdan son derece zor durumlara düşüren tartışmalar yaşanmıştır. Bu tartışmalar sırasında Sevr ile ortaya atılan “Boğazlar Komisyonunun” yeniden hortlatıldığını kaç kişi bilir? 1998 yılından beri politikamız yeni bir uluslararası siyasi tartışmaya Türkiye’yi sürüklememek için Tüzüğe dokunmamak yönündedir. Peki bu politika eskidi mi? Yerine daha güçlü, daha etkin yeni bir politika mı belirledik? Cevap evetse detaylarını kimler biliyor, hayır ise 2016 yılında Tüzükte neden ulusal menfaatlerimizin gerilemesine neden olan değişiklik yaptık? Bugün Tüzük değişikliği neden yeniden gündemde?

· Türk Boğazlarında ticari menfaatlerini ulusal menfaatlerimizin ve emniyetin önünde tutan birileri var mıdır? Varsa, bu gurupların ticari menfaatlerini elde etmelerine yönelik düzenlemeler yapılmakta mıdır? Yapılıyorsa bunları kimler hangi amaçla yapmaktadır?

· Genel ifadeyle “Boğazlar Meselesi” olarak bilinen meselenin binlerce yıllık geçmişi vardır. Türk Boğazlarıyla ilgili binlerce yıldır sürmekte olan çıkar mücadeleleri vardır. Bu süreçte atılan her adım yapılan her uygulama adeta satranç hamlesi gibidir. Olumlu ya da olumsuz sonucunu hemen göremeyebilirsiniz. Asıl sonuç üç beş hamle sonra ortaya çıkar. Peki Türk Boğazlarıyla ilgili karar vericiler bu gerçeği biliyor mu? Biliyorsa buna yeterince özen gösteriyor, titizlikle uyguluyor mu?

· Türk Boğazlarıyla ilgili belirlenmiş istikrarlı devlet politikalarımız var mıdır? Varsa bunlar halen uygulanmakta mıdır? Ya da içinde bulunduğumuz dönemde Türk Boğazları “değişken bürokrat politikaları” ile mi yönetilmektedir?

· Basın kuruluşları Türk Boğazları ve Montrö ile ilgili kavramlara ne kadar hakimdir? Yapılan haberlerde kullanılan ifadelerin kamuoyu algısında kısa, orta ve uzun vadede yapacağı etkiler ve bunun sonuçları bilinmekte midir?

· Gerek ticari sektörde gerekse kamuda, Türk Boğazlarıyla ilgili konularda karar verici düzeydeki yöneticiler yukarıda sıraladığımız detaylara tamamen hakim midir? Aldıkları kararlarda ve Türk Boğazlarını yönetirken, tüm bu detayları göz önünde bulunduruyorlar mı?

TÜRKİYE’NİN HEM CAN DAMARIDIR HEM DE KALBİ

Hayatımın son 15 yılını hem sahada hem de masa başında sadece Türk Boğazlarıyla ilgili konular üzerinde çalışarak geçirdim. Edindiğim tecrübelerimle yukarıdaki soruların neredeyse tamamına vereceğim cevap maalesef “Olumsuz”dur.

Amacım ortaya felaket senaryosu gibi bir tablo koymak değil. Çünkü henüz uçuruma yuvarlanmış değiliz. Fakat uçurumun ucundayız. Türk halkı olarak hızlı bir biçimde bilinçlenip devlet politikaları üzerindeki denetleme ve hataları yetkililere bildirme görevimizi yerine getirmeye başlarsak; ilgili bürokratlar, siyasetçiler bu sorunlara layıkıyla el atarsa, uçurumdan kolaylıkla uzaklaşırız. Şunu vurgulamam gerekir ki sonradan “keşke” dememek için buna hemen başlamalı ve bir an önce sonuçlandırmalıyız.

Büyük İskender’e atfedilen bir hikaye vardır. Bir gün danışmanlarından birini çağırır ve seni azlediyorum der. Danışmanı “Ama efendim bunca büyük başarı kazandık suçum ne?” diye sorar. İskender “Bugüne kadar bir kez olsun bana yanlış yaptığımı söylemedin. Bu durum ya senin cahilliğinden ya da hatalarımı örtbas etmek istemenden kaynaklanır. Her iki durumda da benim için tehlikesin. Cahilsen yetersizsin, örtbas ettiysen hainsin.”

Türk Boğazlarıyla ilgili konularda cahilliğe de örtbas etmeye de asla tahammülümüz olamaz. Ben yaşanmakta olan hatalı uygulamaların bilgisizlikten kaynaklandığını düşünmek istiyorum. Bu sorunu çözmede katkısı olması için bundan sonraki yazılarımda bilgilendirme görevimi yerine getireceğim. Fakat bu tür hatalı uygulamaların bilinçli ve organize biçimde yapılıyor olması ihtimalinin de soruşturulmasının şart olduğunu düşünüyorum. Unutulmasın Türk Boğazları, Türkiye’nin hem can damarıdır hem de kalbi. İhmal edilmeye gelmez.

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yorumlar
BOP SEVRE DÖNÜŞÜYOR
05 Ağustos 2019 Pazartesi 22:18
22:18
BOP SEVRE DÖNÜŞÜYOR
"İstanbul, Sevr Antlaşması'na göre Osmanlı başkenti olarak kalacak. Ancak Burada da çok gizli ve ilginç bir hüküm bulunmakta. Çünkü maddeye göre genel anlamda bakılırsa İstanbul ve Çanakkale boğazı silahlardan arındırılacak, Marmara Denizi'nde silah bulunmayacak, savaş ve barış zamanında boğazlar tüm gemilere açık olacak, boğazlardaki Deniz trafiği 11 devletten kurulan bir komisyon tarafından sağlanacak, bu komisyon gerekli gördüğü takdirde müttefik devletlerin donanmalarını çağırabilecek.Yani bu demek oluyor ki İstanbul Sadece resmiyette başkent olarak görünse de sürekli işgal altında tutulacak.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi Maddeleri
Lozan ile oluşturulan Boğazlar Komisyonu kaldırılacak ve boğazların egemenliği tamamen Türk hükümranlığına bırakılacaktır. Boğazlar Komisyonu’nun görev ve yetkileri Türk hükümetine devredilecek.
İŞTE MONTRÖ BU KADAR ÖNEMLİDİR
176.239.108.239
vatandaş
05 Ağustos 2019 Pazartesi 22:16
22:16
BOĞAZLAR TÜRKİYENİN BOĞAZIDIR.BOĞAZDAN GEÇEN HER LOKMA GİBİ HER UNSUR ÜLKENİN KİMYASINI BOZAR YADA DÜZELTİR..UZAK ASYADAN BİR KISRAK BAŞI GİBİ UZANAN BU MEMLEKET BİR KISRAK, KISRAK BAŞI İSE,MARMARA VE BOĞAZLARDIR..KISRAKBAŞINI BOĞAZINDAN KOPARDINMI GÖVDESİ ÖLÜR..Yazıdaki soruların açıklar cümlelerle ifade edilmesini halkımızın daha iyi anlaması için elzem görüyorum.. .Türk Boğazları şöyle bilinir " boğazda balık yemeğe gidelim" şeklinde, sene 1997 hiç unutmam işe yeni başladım. Ankaradan Bakan danışmanlarından faks gelmişti.Bana verdiler kağıtta yazan soru şuydu "Gemi nedir tanımı nedir? hemen yazın beş dakika içinde şu numaraya faksla yollayın"..Başımdan aşağıya kaynar sular dökülmüştü..ben nerdeyim dedim..O danışmanlara Bakan danışıyordu gerisini siz düşünün..
176.239.108.239
Yazarın Diğer Yazıları
ÇOK OKUNANLAR
Tüm Hakları Saklıdır © 2004 Deniz Haber | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Tel : 0544 880 87 87 | Haber Scripti: CM Bilişim