İdeal Okul Çantası Nasıl Olmalı?
Başta okul çağındaki çocuklar olmak üzere son yıllarda kötü duruş alışkanlıklarına bağlı sırt ve bel ağrılarının sıklaştığı biliniyor. Tüm bu durumlar okul çantası seçiminin ve doğru kullanımının önemini de arttırmış durumda. Acıbadem Omurga Sağlığı Merkezi, Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Alanay omurga sağlığımızı koruyacak, ergonomik ve kullanışlı bir çanta seçiminde dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.
Sırt çantası kullanırken nelere dikkat edilmeli?
Okul çantası deyince, el çantaları, sırt çantaları, tekerlekli, çekilebilen çantalar, omuz askılı postacı çantaları gibi birçok alternatif var. Bunların içinden sırt çantaları en iyi alternatif gibi gözükse de, yanlış kullanıldıkları veya ağır oldukları zaman omurgayı oluşturan kemik-kaslarda, eklemlerde zorlanmayla sırt ve bel ağrısına neden olabilirler. İşte size bazı öneriler;
1- Çantanızı hafifletin
Vücut ağırlığının %10-15'inden fazla ağırlık taşımanın sırt-bel kas ve eklemlerine aşırı yük binmesine neden olduğu bilinmektedir. Bu nedenle çantaların yükünü hafifletmek sırt ve bel sağlığı için önemlidir. Ağır çanta çocuğu arkaya doğru çeker, bunu dengelemek için çocuk kalçalarından öne doğru eğilir. Hareket sırasında kamburluk artar, bel düzleşir ve omurgaya aşırı yük biner. Bu da dengesizliğe yol açar ve çocuğun kolaylıkla düşüp yaralanmasına neden olabilir.
2. Çantayı tek omuzda taşımayın
Daha mı havalıdır yoksa daha mı kolaydır, bilinmez; ama çocuklar genellikle çantalarını tek omuzda taşımayı severler. Oysa çantayı bu şekilde taşımak vücudun çantanın olduğu tarafa doğru eğilmesine ve omurgaya tek taraflı yük binmesine neden olur. Çantayı tek taraflı taşımak skolyoz gibi kalıcı postür bozukluklarına neden olmaz ama omurgaya binen yüklerin eşit olmaması omurga yaralanmasına ve dengesizliğe neden olabilir.
3. Dar ve sıkı askıya dikkat
Çantaların kol askıları dar ve çok sıkı olmamalıdır. Dar ve sıkı askılar omuz çevresinde sinir ve damarlara bası yapıp kan dolaşımını bozabilir, sinir yaralanmasına, ellerde ve kollarda uyuşukluk ve kuvvet kaybına neden olabilir.
4. Ağır çanta duruş bozukluğu yapar
Ağır çanta taşınması durumunda öğrenciler çantayı taşıyabilmek için öne doğru eğilerek ve kamburlarını artırarak yürürler. Bu şekilde vücudun yandan bakınca olması gereken fizyolojik kıvrımları bozulur. Omurga aşırı yük altında kalır ve bu da kötü duruş alışkanlığı yapar.Ayrıca boyun kaslarını da zorlayarak boyun ve sırt ağrılarına neden olabilir.
Okul alışverişinde doğru çantayı seçmek için öneriler:
Her ne kadar çocuklarınız modaya uygun çanta seçmek istese de önemli olan çocuğunuzun omurga sağlığını bozmayacak ve kullanımı kolay çantanın seçimidir.
Yeni bir çanta alırken hangi özelliklere dikkat etmeniz gerektiğini gösteren bazı ipuçları...
Hafiflik
Boş bir okul çantası hafif olmalı ve çocuğunuzun ağırlığına fazladan ağırlık katmamalıdır. Çanta seçiminde deriden yapılmış çantalardan ve üzerinde kemer, zincir vb. metaller taşıyan gereksiz süslemelerden kaçınılmalıdır.
Yumuşak ve geniş askılar
Çanta seçiminde askıların geniş ve omuzlara rahatlık sağlayabilmesi için sünger destekli olmasına dikkat edin.
Sırta gelen bölümünün sünger destekli olması
Sünger destekli bir çanta konfor sağlamakla beraber sırtı çantanın içinde bulunan sivri cisimlerden (kitap kenarları, kalem uçları vb.) korur.
Askılar
Göğüsten ve kalçalardan geçen askılar çantadaki ağırlığın vücuda eşit bir şekilde dağılmasını sağlar ve daha düzgün bir duruşa teşvik edebilir. Ayrıca askıların gerginliği yeterli olmalı ve çantanın üst kenarının omuz hizalarına yakın olması gerekir. Gevşek askılı ve çok düşük olan çantalar sırta binen yükü daha da arttırır.
Bölmeler
Birden fazla boş bölme (cep, kompartman vb.) daha iyi bir düzen sağlamakla beraber ağırlığın eşit bir şekilde dağılmasını da sağlar.
Tekerlekler
Tekerlekli sırt ve bilgisayar çantaları okullarda oldukça yaygın kullanılmaya başladı. Bazen öğrenciler için iyi bir seçenektir; ama aynı zamanda çok ağır olup merdiven çıkmakta zorluk ve koridorlarda düşme tehlikesi yaratabilir.
Bu hususlar okul-öncesi alışverişi biraz daha zorlu hale getirmiş olsa da, nasıl bir çanta alacağınızı bilmek çocuğunuzun daha güvenli ve rahat bir okul yılı geçirmesini sağlar. Çocuklar her ne kadar sırt ağrıları yaşamak için genç gibi görünse de %25-30 oranında okul çağı çocuğunun bel ve sırt ağrısı çektiği bilinmektedir. Sırt çantası taşımak günlük rutinlerinin bir parçasıdır ve dikkatli bir seçim yapılmaz ve doğru kullanılmaz ise bel ve sırt ağrılarının önemli bir nedeni olabilir.
