İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) araştırma çalışmasına katılan moto kuryeler, teslimat baskısı ve kazalara neden olan kuryelere puan verme uygulamasının bitmesini istedi.

"BASKI GÖRÜYORUZ PRİMLERİMİZ DE KESİLİYOR"

Puanlama sisteminin üzerlerinde baskı oluşturduğunu ifade eden kuryeler, ankette şu ifadeleri kullandı:

"Geç kaldığımız zaman hem işletmeci hem müşteri tarafından baskı görüyoruz. Ayrıca primlerimiz de kesiliyor."

YETERLİLİK BELGESİ

Milliyet'in haberine göre; moto kuryeler çalışma şartlarının iyileştirilmesinin yanında aynı zamanda motor ve ekipman güvenliği hususunda işverenlerin denetlenmesi ve İSMEK'ler aracılığıyla mesleki yeterlilik belgesi düzenlenmesi gerektiğini düşünüyor. Araştırmaya göre mesleki sertifikanın zorunlu hâle gelmesi dışında ön plana çıkan bir başka talep de kuryeliğin tehlikeli meslekler sınıfına alınması.

SALGININ ETKİLERİ

Araştırmaya göre moto kurye çalışanlarının yüzde 60'tan fazlası bekar, yüzde 35'ten fazlası evli ya da partneri ile aynı evde yaşıyor. Evli ya da partneri ile birlikte yaşayanların yüzde 94.3'ü, bekar olanların ise yüzde 60.1'i eve en çok gelir getiren kişi konumunda. Ortalama olarak moto kuryelerin yüzde 73.3'ünün ağırlıklı olarak "eve ekmek getiren" rolünü üstlenen bekar ya da evli erkeklerden oluşuyor. Bu işi yapanların sadece beşte biri moto kuryecilikten başka bir iş yapmadığını belirtilirken hem kadın hem erkek moto kuryeler arasında geri kalan büyük çoğunluk, pandemi döneminde işsiz kaldığı için bu sektörde işe başladığını ifade ediyor.

Kuryeliğe başlamadan önce çalışanların yüzde 18.7'si kafe, restoran gibi pandemi döneminde kapanan yerlerde garson, komi, aşçı, yüzde 28.4'ü konfeksiyon atölyesi, tekstil işçisi, yüzde 10.8'i satış elemanı, mağaza çalışanı, kasiyer, muhasebeci, sekreter, güvenlik görevlisi, yüzde 5.7'si ise öğrenci olduğunu ortaya çıktı.

Araştırmaya katılan moto kuryelerin yüzde 64.5'i günlük ortalama 10 saatin üzerinde çalıştığını belirtirken, çalışanların önmeli bir bölümünün sigortasız olduğu öğrenildi. Günlük ortalama çalışma süreleri incelendiğinde de, 6 saatin altında ve 6-8 saat arasında çalışan moto kuryelerde sigortalılık oranının en düşük düzeyde olduğu görüldü.

AİLESİYLE YAŞAYANLAR DAHA ÇOK BORÇLU

Moto kuryelerin yüzde 23'ü ayda 3-4 bin TL kazandığını belirtirken yüzde 62'si 5 bin TL kazandığını beyan etti. Bu sektörde çalışanların yüzde 60.7'sinin kredi kartı, yüzde 20.2'sinin banka kredisi borçları bulunurken, hiç borcu olmayanların oranı ise yüzde 25.7. Evli ve çocuklu olan moto kuryeler, borçluluk oranının en yüksek olduğu grup arasında yer alıyor. Ailesiyle yaşayanların borçluluk oranı ise 71.

İstanbul Haber Ajansı