Tarihin en eski el sanatlarından ve mesleklerinden biri olan kürkçülük ile defçilik, Şanlıurfa'da yaşatılmaya devam ediyor. Şanlıurfalı son def ustası Mehmet Karaca, zahmetli bir uğraşın ardından koyun derisini müzik aletine dönüştürdüklerini söyledi.
Tarihin en eski el sanatlarından ve mesleklerinden biri olan kürkçülük ile defçilik, günümüzde yok olmaya yüz tutan meslekler arasındaki yerini alıyor. Şanlıurfa'da el davulu, bendir ve def olarak bilinen müzik aletleri, son dönemlerde ilahi gruplarının artması ve sektörün gelişmesiyle ilgi gördü. Ancak bir dönem 100 üzerinde olan deriye ses veren ustalardan günümüzde sadece bir usta kaldı.
Şanlıurfa'nın tarihi sokakları arasındaki 25 metrekarelik dükkanında zamana direnen son def ustası Mehmet Karaca, derinin sese dönüşme serüveninin anlatı. Karaca, kasaplardan kendilerine getirilen ham koyun derisinin, ilk önce tuzlandığını ardından da suya bırakılarak 2 gün bekletildiğini aktardı. Suda iki gün bekletilen deri, tüylerinin dökülmesi için tüy dökücü ilaç ile ilaçlanıyor. Daha sonra ustanın elinde temizlenen deri def olmaya hazır hale getiriliyor. Ham derinin zahmetli işlemden geçirilerek def haline gelmesini sağlayan son usta Mehmet Karaca, Türkiye'nin dört bir tarafından gelen siparişleri karşılıyor.
"Son def ustası"
Şanlıurfalı 45 yaşındaki son def ustası Mehmet Karaca, çocukluğunda itibaren içinde yer aldığı mesleğini severek sürdürdüğünü belirti. Karaca, "Çocukluğumdan beri bu işi yapıyorum. Babamın yanında 5 yaşında başladım. Babam rahmetli olunca da mesleğe tamamen atılarak devraldık. Babamın döneminde 120 civarında usta vardı. Şimdilerde sadece 3 derici kaldı, el defi yapan sadece biz kaldık. Def yapma işleminde, ilk önce deri bize kasaplardan ham olarak gelir. Deri bize getirildikten sonra 3 günlük işleme işlemi başlar. İlk önce ham deriye ilaç vururuz, tüyleri dökmek için daha sonra üzerindeki kaba etleri alırız. Kaba eti aldıktan sonra bıçakla içteki ve dıştaki kimyasal maddeleri deriden sökeriz. Daha sonra tekrar tüy dökme ilacı kullanırız ve deri ilaç içerisinde 24 saat bekletilir. En son aşamada ise deriyi dama çıkararak tahtalara gerdiririz. Gerdirme işleminden sonra tekrar suya koyarız ve ardından kasnaklara çekeriz. Artık def hazır hale gelir" ifadelerini kulandı.
Türkiye'nin birçok iline sipariş üzerine def gönderdiklerini ifade eden Karaca, ayda ortalama 150-200 def satarak aile geçimini sağladığını dile getirdi.
