Şişmanlar, esmerler ve yetersiz güneş ışığı alan erişkinlerde, D vitamini eksikliği riski vardır. Yaşlandıkça vücutta D vitamini oluşumu ve depoları azalır. Bu durum kış aylarında ve kuzey bölgelerinde yaşayanlarda daha belirgindir. Yaz aylarında ise, güneş koruyucuların kullanımı deride D vitamini oluşumunu engeller. Prof.Dr. Mustafa Sait Gönen anlattı.
D vitamini, kalsiyum ve fosforun sindirim yollarında kullanımı ve emilimi ile özellikle çocuklarda büyüme için gerekli bir vitamindir. Aslında D vitaminini diğer vitaminlerden farklı olarak bir hormon gibi değerlendirmek daha doğru bir yaklaşım olur. Yerine getirdiği görevlere baktığımızda D vitamini kemik erimesine yol açan hormonunun salgılanmasını önler, bağışıklık sistemini güçlendirir, hipertansiyon, kalp hastalıkları, bazı kanser hastalıklara karşı koruyucudur.
D vitaminin diğer önemli kaynağı: gıdalar
Tereyağı, süt, yulaf, tatlı patates, yumurta sarısı, sıvı yağlar, karaciğer, özellikle yağlı olan tuzlu su (deniz) balıklarından somon, sardunya ve ton balığında bulunur. Bitkilerden maydanoz, ısırgan otu, yoncada mevcuttur. Ancak yine de Vitamin D ile güçlendirilmiş besinler hariç doğal besinlerde D vitamini düzeyi düşüktür ve günlük ihtiyacı karşılayamamaktadır.
Dünya nüfusunun yaklaşık yarısı D vitamini eksikliği içinde!
Ülkemiz de dört mevsim güneş görülmesine rağmen daha yüksek bir oranda D vitamini yetersizliği mevcuttur. Giyinme alışkanlıkları, güneş koruyucu kremler, yaş, obezite, deri rengi, enlem D vitamin eksikliğine katkıda bulunan faktörlerdir. Eksiklik sebepleri; yetersiz güneş maruziyeti ile birlikte gıdalarla yetersiz D vitamini alımı, D vitamininin barsakdan yetersiz emilimi, karaciğer veya böbrek hastalığı olanlarda, D vitamininin etkin formuna dönüşememesidir.
Bazı ilaçlar D vitamini metabolizmasını bozar!
Normal D vitamini düzeylerine sahip olmak için günlük alınması gereken D vitamini miktarı deri rengi, güneş maruziyeti, diyet alışkanlıkları ve altta yatan diğer tibbi sorunların olup olmamasına göre değişir. Ülkemizin bulunduğu enlemde Vitamin D sentezi en iyi mayıs-kasım ayları arasında gerçekleşir. Sentez için cilde direkt güneş ışını teması gereklidir. Cam ve tül arkasından güneşlenilmemelidir. Güneş koruyucu krem kullanılmamalıdır.
Deride yeterli D vitamini oluşumu için, haftada en az 2 kez yüz, kollar, bacaklar ve sırtın güneş koruyucu sürülmeden 20-30 dakika gün ışığına maruz bırakılması D vitamini sentezi için yeterli olmaktadır. Sisli havaların sık olduğu bölgeler, fabrika dumanları ile aşırı kirlenen havanın solunduğu alanlar, kapalı giyim tarzı tercihleri yeterli D vitamini oluşumunu engeller.
