Cevizin ana vatanı olan Bitlis'in Adilcevaz ilçesinde üretilen meşhur "ceviz reçeli', zorlu üretim sürecinin ardından sofralardaki yerini alıyor.
Yapımı bir hayli meşakkatli olan ceviz reçeli, cevizlerin tam olgunlaşmadığı dönemde yapılıyor. Tek tek elle dalından toplanan taze cevizler, uzun süren bir işlemin ardından reçel yapılıyor. Reçele dönüştürülen bu lezzet ise damaklarda ayrı bir tat bırakıyor. Adilcevaz ilçesinin ekonomisinde ceviz reçelinin payı her geçen gün artarken, ilçede yılda ortalama 14 ton ceviz reçeli üretiliyor.
Adilcevaz ilçesinde yaz mevsiminin başlamasıyla olgunlaşmaya başlayan ve özenle seçilen yeşil cevizler, kabuğu soyulduktan sonra doğal işlemlerden geçiriliyor. Yılın sadece bir ayında toplanan yeşil cevizlerden reçel elde etme süreci, cevizlerin toplanmasıyla birlikte yaklaşık 15 gün sürüyor. Yöre halkının şifa niyetine yediği ceviz reçeli, ayrıca özel misafirlere de ikram ediliyor. Son yıllarda yapımı yaygınlaşan ceviz reçelinden birçok aile geçimini sağlıyor.
23 yıldır ceviz reçeli yapan Nurcan Üstün, 1996 yılında yapmaya başladığı ceviz reçelini her yıl mevsimi geldiğinde yaptıklarını ve satışa sunduklarını söyledi. Nurcan Üstün, "Önce cevizlerimizi fındık büyüklüğüne gelince topluyoruz. Topladıktan sonra makineden geçiriyoruz. Üstündeki parlaklık gidiyor ve 9 gün suya bırakıyoruz. 9 günden sonra çıkarıp çatallıyoruz ve kireçli suya bırakıyoruz. 8 saatte kireçli suda kalıyor, ondan sonra çıkarıp karbonatlı suda bir aşama kaynatıp, bir daha bol suda çokça yıkayıp onun kirecinin gitmesi için çalışıyoruz. Ondan sonra biraz bekletip süzüldükten sonra şekerimizi kaynatarak döküyoruz. Çeşitli baharatlar katarak kazanlarda 1 gün boyunca kaynatıp kıvama getirdikten sonra şişeleyip satıyoruz" dedi.
Ceviz reçelinin faydaları
Yapılan araştırmalarla ortaya çıkan ceviz reçelinin faydalarından bazıları ise şöyle:
"Şifa amaçlı olarak kullanılır. Hücreleri yeniler, cinsel gücü arttırır, cinsel isteksizliği giderir. Beyin hücrelerini geliştirir, maksimum enerji sağlar, yaşlanmayı geciktirir, kolesterolü düşürür, kabızlığı giderir, astım ve bronşite iyi gelir. Özellikle çocukların kemik ve zeka gelişimine faydalıdır. İnsan psikolojisinde de etkili bir özelliği olan ceviz reçeli öfkeyi dindirir, sinir sistemini rahatlatır."
