Vatan'da yer alan habere göre, kanser insanoğlunun onlarca yıldır en büyük kâbusu. Bu hastalığı yenebilmek için harcanan milyarlarca dolarve binlerce bilim adamının bitmek tükenmek bilmeyen çabasına rağmen halen kanser insan ölümlerindeki temel etkenlerden biri olarak varlığını koruyor. Son dönemde yapılan birçok araştırma farklı türdeki kanserlerin birçoğunun sigara ve alkolü hayattan çıkarmak, dengeli beslenmek, kırmızı et tüketimini sınırlamak gibi hayat tarzı değişiklikleriyle önlenebileceğini gösterdi. Ancak dünyanın en saygın eğitimkurumlarından Johns Hopkins Üniversitesi tarafından dün yayınlanan araştırma ezber bozdu.
Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Bloomberg Kamu Sağlığı okullarından bir ekip, kansere neyin neden olduğunu kök hücreleri detaylı biçimde inceleyerek baktı. Science dergisinde yayınlanan araştırmaya göre vücuttaki eskimiş yorgun hücreler yerini bölünen kök hücrelerin ürettiği yeni hücrelerle bırakıyor.
Ancak her bölünmede ortaya çıkan mutasyon riski, kök hücreyi kanserli olma riskine bir adım daha yaklaştırıyor.
‘Engellenemeyen’
31 farklı kanser türünü inceleyen uzmanlar bunlardan 22’sinin tamamen şans eseri, yani ‘engellenemeyen’ şekilde oluştuğunu belirledi. Bu kanser türleri içinde akciğer kanserinin de yer alması dikkat çekti. Peki bu sigara içmeye devam anlamına mı geliyor? Hayır. Bu sadece sigara içmeseniz de akciğer kanseri olabilirsiz demek. Ama sigara içiyorsanız tabi ki akciğer kanseri olma riskinizi kendiniz arttırıyosunuz.
Araştırmaya göre kanserlerin yüzde 65’i yani her 3 kanserden biri hücrelerin bölünmesi sürecinde ‘biyolojik kötü şans’ sonucu oluşan mutasyonlardan kaynaklanıyor. Şans eseri oluşan mutasyon büyüyerek tümöre ve ardından da kansere dönüşüyor.
Biyolojik kötü şans türleri
Lösemi, pankreas, yumurtalık, kemik kanseri ve beyin tümörü tamamen biyolojik kötü şanstan kaynaklanıyor. Araştırmayı yapan uzmanlara göre çevre faktörü ve kalıtsal etkenlerin rol oynamadığı kanser türlerinin önlenmesi zor. Bu nedenle bu kanserleri önlemek yerine erken teşhis ve tedavi yöntemleri üzerinde yoğunlaşılması gerekiyor. Araştırmada yaşam tarzı nedeniyle oluşan kanser türlerinin 3 önemli temsilcisi deri kanseri, akciğer kanseri ve kolon kanseri olarak belirlendi. Buna göre
- Deri kanseri riski güneş ışınlarının zararlı UV ışınlarına çok uzun süre maruz kalmayla oluşuyor.
- Akciğer kanseri ile sigara arasında çok güçlü bir bağlantı var.
- Kolon kanseri büyük ölçüde beslenme alışkanlıklarından kaynaklanıyor.
Erken teşhis şart
Onkoloji uzmanı Cristian Tomasetti, “Yaşam biçimini veya alışkanlıkları değiştirmenin belirli kanser türlerinden korunmada büyük yardımı olur ancak bu önlemler diğer türler için o kadar etkili olmayabilir. Beyin kanseri, ince bağırsak, ve pankreas gibi kanser türlerini tedavi edilebilmek için erken aşamalarda teşhisi sağlayacak yollar bulmak için çabalamalıyız” dedi.
