Rus enerji şirketi Gazprom'un, Türk özel sektör şirketlerine verdiği gazda yüzde 10 kesintiye gitmesinin yankıları devam ediyor. Edindiğimiz bilgilere göre, Gazprom ve özel sektör tedarikçileri arasında ipler gittikçe gerilirken, bazı şirketlerin yakında tahkime gidebileceği kaydediliyor. Sektör temsilcileri, "Bu süreçte mümkün olduğunca yapıcı bir yol izleyerek konunun kontrat hükümleri çerçevesinde adil bir şekilde çözülmesini istiyoruz. Ama bu mümkün olmazsa bu ihtilafın gideceği yer bellidir, bu da uluslararası tahkimdir" şeklinde konuşuyor.
NELER YAŞANDI?
Gazprom, şubat sonunda Türkiye'ye sevk ettiği doğalgaz miktarını azalttı ve bu kararına gerekçe olarak "Alıcılarla olan fiyat anlaşmazlığını" gösterdi. Rus medyasında yer alan haberde, Gazprom'un Türkiye'deki sıcak hava şartlarından ve yaşanan fiyat anlaşmazlığından dolayı özel şirketlere yaptığı doğalgaz sevkiyatını azaltma kararı aldığı ifade edildi. Daha sonra açıklama yapan Enerji Bakanlığı kaynakları ise doğalgaz ithal eden özel Türk şirketlerinin, Gazprom'un daha önce yapmayı taahhüt ettiği indirimi yapmayıp, zamlı fatura göndermesi ardından, zamlı faturayı ödemeyi reddettiklerini, bunun üzerine Rusya'nın özel sektöre verdiği gazda yüzde 10 kesintiye gittiğini bildirdi.
KESİNTİ SÜRÜYOR
Bir doğalgaz şirketi yetkilisi, dün itibarıyla yüzde 13-14 civarında bir kesintinin devam ettiğini belirtirken, bunun vatandaşı etkilemediğini vurguladı. Gazprom Export'un kısa bir süre önce fiyatta acil bir artış istemesi ve akabinde gaz akış miktarını azaltması üzerine hukuki yazışma süreci başlattıklarını kaydeden söz konusu sektör temsilcisi, "Bizim Gazprom Export ile kontratımızda, diğer tüm gaz kontratlarında olduğu gibi, belirli konularda uzlaşma olmazsa konunun tahkime götürüleceği yönünde maddeler var. Bu süreçte mümkün olduğunca yapıcı bir yol izleyerek, konunun kontrat hükümleri çerçevesinde adil bir şekilde çözülmesini istiyoruz. Ama bu mümkün olmazsa da bu ihtilafın gideceği yer bellidir, bu da uluslararası tahkimdir. Biz ne kadar yapıcı yaklaşsak da Gazprom Export bizi tahkime zorluyor. Eğer tahkime gitmek zorunda kalırsak, bu normal karşılanmalı çünkü tahkim medeni ve hukuki bir yoldur" dedi.
TÜRK PAZARINI KAYBEDER
BOTAŞ'ın da Rusya'dan alınan doğalgazın fiyat revizyonu için tahkim sürecini başlattığını hatırlatarak, "Özel sektörden tüm şirketler tahkim sürecini başlatır mı" sorusu yönelttiğimiz sektör temsilcisi, "Tüm şirketler tahkime gitmeyebilir. Ayrı ayrı başvurular olabilir, fakat birden çok şirket tahkime başvurursa, tek dava olarak mahkeme birleştirebilir. Bu süreçlerde karşılıklı olarak görüşüyorsunuz, görüşüyorsunuz; sözleşmeye göre 6 ayda anlaşma olmazsa zaten iş tahkime gidiyor. Burada önemli olan konu şu: Eğer Rusya, daha önce Litvanya ve Ukrayna'ya yaptığını Türkiye'ye yaparsa Türk pazarını kaybeder" şeklinde konuştu.
Özel sektör tedarikçileri; Bosphorus Gaz, Enerco Enerji, Batı Hattı, Kibar Enerji, Avrasya Gaz ve Shell Enerji Rusya ile 2013'te yapılan anlaşma doğrultusunda yıllık 10 milyar metreküp doğalgaz ithal ediyor.
'MÜZAKERELER YAPICI ÇİZGİDE'
Gazprom Export yetkilileri ise Türkiye'ye doğalgaz arzında düşüş yaşandığı yönünde haberlere ilişkin son olarak, "Gazprom Export ile Türkiye'deki doğalgaz ithalatçısı özel şirketler arasındaki müzakereler yapıcı bir çizgide devam etmektedir. Müzakerelerin tamamlanmasının ardından elde edilen sonuçlar kamuoyuyla paylaşılacaktır. Türkiye'deki ticari ortaklarımızla olan ilişkilerimizi mevcut sözleşmeler temelinde istikrarlı şekilde sürdürebilme arzusundayız" açıklaması yapmıştı.
