Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkan Yardımcısı ve Finans Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Niyazi Berk, Tüketici Güven Endeksi'nin azalmasına ilişkin, "Son altı yılın en düşük seviyesine inen ve özellikle geçen ay 90,87 olan Genel Ekonomik Durum Beklentisi Endeksi'nin yüzde 5 azalarak 86,30'a düşmüş olması, tüketicilerin son dönemde yaşanan küresel ve ulusal ölçekteki ekonomik çalkantılardan olumsuz etkilendiğini göstermektedir" dedi.
Berk, yaptığı açıklamada, Tüketici Güven Endeksi'nin Mart ayında, bir önceki aya göre yüzde 5,4 azaldığını, Şubat'ta 68,06 olan endeksin, Mart'ta 64,39'a gerilediğini anımsattı.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı verilerde dikkat çekici ve Tüketici Güven Endeksi'ni olumsuz etkileyen parametreler bulunduğuna işaret eden Berk, "Son altı yılın en düşük seviyesine inen ve özellikle geçen ay 90,87 olan Genel Ekonomik Durum Beklentisi Endeksi'nin yüzde 5 azalarak 86,30'a düşmüş olması, tüketicilerin son dönemde yaşanan küresel ve ulusal ölçekteki ekonomik çalkantılardan olumsuz etkilendiğini göstermektedir" diye konuştu.
Berk, bu düşüşün, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısında şubat ayına kıyasla ciddi azalma olduğunu gösterdiğini kaydetti.
Bir önceki aya göre yüzde 6,3 oranında düşen işsiz sayısı beklentisi endeksinin Mart'ta 65,28'e düşmesinin gelecek 12 ayda işsizlik oranın artması yönünde endişe taşındığı anlamına geldiğini vurgulayan Berk, şöyle konuştu:
"İşsiz sayısı beklentisinin artmasında, son dönemde birçok büyük ölçekli şirketin iflas erteleme talebinde bulunması ve yapılandırma planlarında özellikle işletmelerin işçi bakımından tasarrufa yönleneceği düşüncesinin etkili olabileceğini düşünmekteyiz. Ayrıca, Hanenin Maddi Durum Beklentisi Endeksi bir önceki aya göre yüzde 1,6 oranında azaldı. Şubatta 86,75 olan endeks değeri, mart ayında 85,37 oldu. Bu oran, ekonomik durumun iyileşmesi beklentisinde azalma olduğu anlamına gelmektedir.
Bununla birlikte Tasarruf Etme İhtimali Endeksi, yüzde 17,5 oranında azaldı. Şubatta 25 olan endeks, mart ayında 20,61 değerine düştü. Bu düşüş, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde enflasyondan etkileneceklerini ve tasarruf etme ihtimallerinin azaldığını göstermektedir."
"Tüketicilerin güveni azalıyor"
Prof. Dr. Niyazi Berk, TÜİK’in açıkladığı verilerden tüketicilerin güveninin önceki döneme göre azaldığı sonucunun çıktığını savunarak, gerek genel ekonomik durum beklentisi, gerekse hanenin maddi durum beklentisi bakımından ekonomik belirsizliklerden olumsuz etkilendiğinin göründüğünü söyledi.
Bunun, tüketicilerin ülkenin ekonomik durumunun kötüye gittiğine yönelik genel izlenimi olduğunu gösterdiğini öne süren Berk, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bununla birlikte piyasadaki durgunluk, yeni yatırımların olmaması ve son dönemde iflas erteleme taleplerinin artması, işsizlik oranın artacağı beklentisiyle tüketici güven endeksindeki düşüş, tüketicilerin ekonominin iyiye gideceği umudunun günbegün azaldığını göstermektedir. Cari açığın ana faktörlerinden ham petrol fiyatındaki düşüşe ve stabil duruma rağmen, döviz kurundaki aşırı dalgalanma ve enflasyon oranındaki beklenenin üstündeki artış, tüketicinin piyasalara güvenini azaltan başlıca nedenlerdendir."
