Donuğun en ciddi lokal soğuk yaralanması olduğunu belirten Acil Servis Sorumlusu Uz. Dr. Gökhan Ferahcan, donma ve donmaya yakın ısılarda vücut ısısının düşmesine hipotermi dendiğini söyledi.
Vücudun, ısı kaybını metabolizmayı artırarak yani titremeyle dengelemeye çalıştığını vurgulayan Ferahcan, soğuk yaralanmalarının belirtileri ve yapılacak ilkyardım hakkında şu bilgileri verdi:
BU BELİRTİLERLE BAŞLIYOR
- Titreme olur.
- Kas hareketleri yavaşlar ve ısı düştükçe tamamen durur.
- Uyku eğilimi görülür.
- Solunum yavaşlar.
- Başlangıçta kalp atışları hızlanır, sonra nabız yavaşlar ve zayıflar.
- Dolaşım ve solunum durabilir.
SOĞUK YARALANMASINDA İLKYARDIM NASIL OLMALI?
- Hastayı soğuk ortamdan uzaklaştırın.
- Gerekirse hava akımını kesmek için çevresine rüzgarlık gerin.
- Giysileri ıslak ise çıkarın ve hastayı kurulayın.
- Üzerini kuru battaniyelerle örtün.
- Hastayı en kısa sürede hastaneye ulaştırın.
EN ÇOK AYAKLAR ETKİLENİYOR
Soğuk nedeniyle oluşan yaralanmaların çoğu vücudun açıkta kalan yerlerinde meydana geliyor. Özellikle ayaklar soğuk yaralanmalarına daha duyarlı.
Soğuk vurmasında cildin ve daha derin dokuların donmadığını, etkilenen bölgede cilt renginin beyazlaştığını aktaran Dr. Ferahcan, bu durumda uyuşukluk ve şişmenin olabileceğini söyleyerek şöyle devam etti: “Genellikle ağrı olmadığından hasta sıklıkla bir soğuk yaralanması olduğunun farkında değildir. Vücudun açıkta kalan kısımları, özellikle kulaklar ve burun çok etkilenir.
Soğuk vurmasında kişinin soğuk ve ıslak ortamdan en kısa sürede uzaklaştırılması gerekir. Islak ayakkabı, bot ve çoraplar hemen çıkarılmalıdır. Yeniden ısıtma sırasında, etkilenen kısımda karıncalanma ve kızarma olacaktır.
HÜCRELERDE KALICI HASARA NEDEN OLABİLİR
Yüzeysel donuklarda sadece derinin, derin olanlarda ise dokuların da donduğunu belirten Ferahcan, donmanın hücrelerde kalıcı hasara neden olduğunun altını çizdi. Kangren meydana gelirse, ölü dokuların cerrahi olarak kesilmesi gerektiğini aktaran Ferahcan, donma olaylarında yapılacak ilkyardımı ise şöyle anlattı:
DONMADA İLKYARDIMIN PÜF NOKTALARI
- Hastayı soğuktan uzaklaştırın.
- Donmuş kısmı daha fazla hasardan koruyun. Donan bölgeyi asla ovmayın.
- Islak ve sıkı tüm giysileri çıkartın ve yaralı kısmı kuru temiz pansumanla örtün.
- Hastayı en kısa zamanda hastaneye ulaştırın.
- Donmuş kısımların ısıtılması için kesinlikle araba egzozu, doğrudan doğruya ateş veya kaynar su kullanmayın.
