Selçuk Üniversitesi (SÜ) Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bekir Karlık ile doktora öğrencisi Kulu Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojileri Bölümü Öğretim Görevlisi Engin Eşme, itfaiyecileri kurtaracak akıllı elbise geliştirdi.
Doktora projesi kapsamında, itfaiyecilerin kullandığı yangın kıyafetinin üzerine entegre edilmiş sensörle parlayıcı, patlayıcı veya zehirli gazları algılayıp itfaiyeciyi ve dışarıdaki amirini uyaran prototip akıllı elbise geliştirildi.
İtfaiye keşif ekibinin yangına müdahalesini kolaylaştırmak amacıyla geliştirilen sensör tabanlı sistemin, diğer mevcut sensörlü sistemlerden farklı olarak yangının gerçekleştiği ortamdaki gazın tipini, yoğunluğunu, data verileriyle yangın ortamı dışında bulunan mobil ara yüze bildirdiği ifade edildi.
Prof. Dr. Bekir Karlık, Öğretim Görevlisi Engin Eşme ile bu projeye yaklaşık iki yıl önce başladıklarını, sıradan bir çalışma yapmak yerine bittiği zaman kullanılabilecek ve hayat kurtarabilecek olmasına gayret gösterdiklerini söyledi. Günümüzde yangın, patlama ve insan kayıplarının çok olması nedeniyle böyle bir projeyi gerçekleştirmeye karar verdiklerini ifade eden Prof. Dr. Karlık, "Geliştirdiğimiz teçhizat, yangın kıyafetinin üzerine entegre edilmiş durumda. Ortama girdiğiniz zaman sensörler, ortamdaki kokuyu ya da zehirli, tehlikeli gazı algılıyor ve üzerindeki elektronik devreler, yazılım sayesinde kablosuz ağ üzerinden mobil aygıta data gönderiyor" dedi.
"GAZ DATALARI GRAFİK HALİNDE GÖRÜLÜYOR"
Akıllı itfaiye elbisesi adı verilen sistemin çalışma şekline ilişkin bilgi veren Öğretim Görevlisi Engin Eşme de, şunları söyledi: "Giyilebilir kıyafetin üzerinde değişik gaz sensörleri ile zararlı ve tehlikeli değişik gaz algılanarak verilerin analizini yapan gömülü bir sistem ile dışarıda, müdahale edilecek ortama girecek itfaiye komutanının ya da şefinin kullandığı mobil cihazda bu verileri görüntüleyen ve gaz tipini gösteren bir ara yüzü bulunmaktadır. Ara yüzde gaz datalarını grafik halinde görebilmek mümkün. Ayrıca ortam sıcaklığını ve itfaiyenin veyahut kurtarma ekibinin başındaki bir sıkıntıda kalma durumunu süre ve animasyon olarak ekrandan görülebilmektedir."
"GAZIN TİPİ, YANGINA MÜDAHALE AÇISINDAN ÖNEMLİ"
Bu çalışmada en önemli aşamalardan birisinin ortamdaki gaz varlığından ziyade aynı zamanda 3 grup olarak, parlayıcı, patlayıcı, zehirli solventler ve karbonmonoksit gibi boğucu gazları görebilmek olduğuna dikkati çeken Eşme, "Gazın tipi itfaiye birimi açısından önemli. Çünkü ortamdaki gazın tipini bilirse müdahale süreci ona göre gerçekleştiriliyor. Eğer ortamda yeterli oksijen yoksa zaten patlama olmayacağı için burada onu görüp, ona göre müdahale ediyor. Ya da tehlikeli durum arz eden gaz varsa ona göre daha temkinli şekilde ortama müdahale edilmesi sağlanıyor" ifadelerini kullandı. Eşme, ayrıca ilgili buluş için patent almayı düşündüklerini sözlerine ekledi.
"PROJE, MADEN İŞÇİLERİ İÇİN DE UYGULANABİLİR"
Prof. Dr. Bekir Karlık, projenin Konya Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığının isteği doğrultusunda gerçekleştirildiğini belirtti. Benzer şekilde maden işçileri için de uygulanabilen bu akıllı sistemin hem donanımı hem de yazılımını kendilerinin yaptığını anlatan Prof. Dr. Karlık, "Ortamda, parlayıcı veya patlayıcı değişik gazlar olabildiği gibi karbonmonoksit çokluğu ya da oksijen azlığı da söz konusu olabilir. Sistem, herhangi tehlikeli durum karşısında gazın tipiyle beraber itfaiyenin kendisine direkt olarak uyarı verecek şekilde tasarlanmıştır" diye konuştu.
