Rusya ile Türkiye arasındaki uçak krizi, geride kalan iki ayda en çok ekonomik ilişkileri etkiledi. Rusya'nın Türkiye'ye karşı attığı adımların büyük kısmı ekonomik yaptırımlar, kısıtlamalar oluştururken, bu adımlar da en çok Rusya'da faaliyet gösteren Türk işadamları zora soktu.
Türk işadamları için 24 Kasım'dan bu yana süren belirsizliğin hala devam ettiği bildirildi. Bu ülkede faaliyet gösteren Türk işadamları bu durumu "sular hala bulanık" şeklinde tarif ediyor. Rus- Türk İşadamları Birliği (RTİB) Başkanı Naki Karaaslan; "Önümüzdeki bir kaç ay için yaşanacak gelişmelere göre durumumuzu daha net anlayacağız, ancak şu anda tablo olumlu değil. İyileşme yaşanacak, ama hiç bir şey eski gibi olmayacak." dedi.
Rusya'da faaliyet gösteren RTİB Moskova'da Baker McKenzie Hukuk Bürosu'nun merkez ofisinde "Kararname Sonrası Şirketlerin Hukuksal Durumu" başlı altında Türk işadamlarını bir araya getirdi. Toplantıda Türkiye'nin 24 Kasım tarihinde SU-24 Rus askeri uçağını düşürmesinin ardından Moskova ile Ankara arasında yaşanan gerginlikten en çok zarar gören Türk işamlarının sorularına yanıtlar arandı.
KARARNAME ALELACELE ALINDI, BELİRSİZLİK HER İKİ TARAF İÇİN GEÇERLİ
Hukuk bürosu uzmanları, Türk şirketlerine uygulanan yaptırımlar konusunda, Türk şirketleri için yasaklı alanlar, "beyaz liste" içinde ve dışında faaliyet gösteren şirketlerin imkanları, çalışma izni, vize gibi bir çok soruya yanıt verdi. Ancak RTİB Başkanı Naki Karaaslan'ın sözlerine göre karaname alelacele hazırlandığı için hukukçular için bile bir çok konu net değil.
Bu belirsizliklerin şubat -mart aylarında açıklığa kavuşmasını beklediklerini belirten Karaaslan, "Belirsizliklerden dolayı Rusya tarafı da ciddi zarar görüyor. Yeni düzenlemeler yapılacak. Bu düzenlemeleri bekliyoruz." dedi.
Rusya'daki Türk diasporası için en önemli konunun bu ülkede bulunan Türk şirketlerin devamı, bu şirketlerde çalışan Türkiye vatandaşı personelinin çalışma izinleri olduğunu ifade eden Karaaslan, "Ben şöyle düşünüyorum: İyileşme yaşanacak, ama hiç bir şey eski gibi olmayacak. Daha çok kurallara bağlı, önceden Türklere yapılan esneklikler artık yapılmayacak, bazı konularda eskisi gibi taviz verilmeyecek. Önümüzdeki dönem bir az sıkıntılı olacak. Özellikle ilk altı ay ve sonrası, ama Türkiye- Rusya ilişkileri vazgeçilmez. Sonunda iki ülke biri birinde vazgeçmeyecek." şeklinde konuştu.
İŞİN ÇÖZÜMÜ POLİTİKADA
Politik diyalog kapıları açılmadığı sürece Türk iş dünyasının çok ciddi zararlar göreceğini kaydeden RTİB Başkanı, "İşin çözümü politikada. Politikada karşılıklı çıkarlarda. Bence Rusya tarafı herhalde onu bekliyor. Genel olarak ekonomik durum çok kötüyken, siyasi gerilim insanları daha kötü durumda düşürdü. Ruslar zorluyor. Bir çok yeni işte önümüz kapalı. Önümüzdeki bir kaç ay için yaşanacak gelişmelere göre daha net anlayacağız durumumuzu, ancak şu anda tablo olumlu değil." ifadelerini kullandı.
Toplantıya katılan Ford Sollers Kamyon Operasyonları Direktörü Hasan Bayrakta, r Cihan'a yaptığı açıklamada toplantıyı faydalı bulduğunu belirterek şunları söyledi: "Rusya'daki tüm Türk firma yetkililerinin kafasında soru işaretleri var. Resmi makamlarla görüşme halindeler, soruların cevaplarını tam net alamıyorlar. Hukuki olarak haklarımız neler, nasıl çözüm bulabiliriz gibi sorular var. Bize bu konuda danışmanlık hizmeti veren şirketin yetkililerinin de bilgi seviyelerinin tam yeterli olmadığını farkediyoruz. Ama zaman geçtikçe bir şekilde bütün bu konuların netleşeceğini bekliyoruz."
Rusya Bakanlar Kurulu 2015'in Aralık ayında 1 Ocak 2016 tarihinden sonra Rusya Federasyonu'nda faaliyetleri yasaklanacak olan Türkiye merkezli ve Türklerin kontrolü altındaki şirket türlerini belirledi.
1 Ocak 2016'dan önce anlaşması bulunan şirketler bu yasaktan muaf tutulurken, 53 şirkete Türk işçi çalıştırma izni verilmişti.
Rusya Türk şirketlerinin faaliyetlerini iş alanlarda yasaklamıştı:
-Bina inşası, mühendislik yapıları ve özel inşaat işleri,
-Mimarlık ve mühendislik alanındaki proje tasarımları, teknik deneyler, araştırmalar ve analizler,
-Turist acentesi ve turizm sektöründe faaliyet gösteren benzeri firmaların faaliyetleri,
-Otelcilik ve geçici konaklama hizmetleri,
-Devlet ve bölgesel yönetimlerin ihtiyaçlarına cevap veren iş ve hizmetler,
-Ağaç işleme.
