MİT Yasa Teklifi, TBMM İçişleri Komisyonu'nda kabul edildi. Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu Başkanlığı'na Başbakan'ın getirilmesi düzenlemesi tekliften çıkarıldı.
Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, yaptığı konuşmada, konuyla ilgili iki gündür komisyonda çok verimli değerlendirmeler yapıldığını belirterek, "Zaten biz de teklif üzerinde kendimiz bazı düzeltmeler getirdik. Sizlerin uyarılarınızla da bazı düzeltmeler yapıldı." dedi.
Buradaki tartışmalar ışığında Genel Kurul'a gitmeden önce üzerinde tekrar değerlendirmeler yapacaklarını ifade eden Atalay, "Belki Genel Kurul'da birlikte müdahale edeceğimiz noktalar da olabilir. Ama doğrusu MİT'in İçişleri Komisyonu'nda daha sonra da Genel Kurul'da, parlamentomuzda tartışılması, görüşülmesi böyle gizliliklerden uzak her şeyin burada değerlendirilmesi, bu bile kendi başına önemlidir" diye konuştu.
YASAYLA MİT'TE NELER DEĞİŞECEK?
Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Kanunu'nda (MİT) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, MİT'in görevlerini yeniden belirliyor.
"Dış güvenlik, terörle mücadele ve milli güvenliğe ilişkin konularda Bakanlar Kurulu'nca verilen her türlü görevi yerine getirmek",
"Dış istihbarat, milli savunma, terörle mücadele ve uluslararası suçlar ile siber güvenlik konularında her türlü teknik istihbarat ve insan istihbaratı usul, araç ve sistemlerini kullanmak suretiyle bilgi, belge, haber ve veri toplamak, kaydetmek ve analiz etmek"
ve "İstihbarat kapasitesini, niteliğini ve etkinliğini artırmak amacıyla, çağdaş istihbarat teşkilat usul ve yöntemlerini araştırmak, teknolojik gelişmeleri takip etmek ve uygun görülenleri temin etmek", MİT'in görevleri arasında yer alacak.
MİT'e kanunla sayılan görevler dışında görev verilemeyecek.
YERLİ VE YABANCI HER TÜRLÜ KURUM VE KURULUŞLA İRTİBAT
MİT, milli güvenliğin ve ülke menfaatinin gerektirdiği hallerde yerli ve yabancı her türlü kurum ve kuruluş ile tüm örgüt veya oluşumlar ile kişilerle doğrudan ilişki kurabilecek, uygun koordinasyon yöntemlerini uygulayabilecek.
KİŞİLERİN BANKA BİLGİLERİNİ ALABİLECEK
MİT, düzenleme çerçevesinde görevleriyle ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, Bankacılık Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlar ile diğer tüzel kişiler ve tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşlardan bilgi, belge, veri ve kayıtları alabilecek, bunlara ait arşivlerden, elektronik bilgi işlem merkezlerinden ve iletişim alt yapısından yararlanabilecek ve bunlarla irtibat kurabilecek. Bu kapsamda talepte bulunulanlar, kendi mevzuatlarındaki hükümleri gerekçe göstermek suretiyle talebin yerine getirilmesinden kaçınamayacak.
HER TÜRLÜ BİLGİ VE BELGEYE ERİŞEBİLECEK
TCK'nın "Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar", "Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar", "Milli Savunmaya Karşı Suçlar", "Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk" başlıklı maddelerinde yer alan suçlara ilişkin soruşturma ve kovuşturmalarda ifade tutanaklarına, her türlü bilgi ve belgeye erişebilecek, bunlardan örnek alabilecek.
MİT, görevlerini yerine getirirken gizli çalışma usul, prensip ve tekniklerini kullanabilecek.
MİT GÖREVLİLERİ KİMLİKLERİNİ DEĞİŞTİREBİLECEK
MİT, istihbari faaliyetler için görevlendirilenlerin kimliklerini değiştirebilecek, kimliğin gizlenmesi için her türlü önlemi alabilecek, tüzel kişilikler kurabilecek. Kimliğin oluşturulması veya tüzel kişiliğin kurulması ve devam ettirilmesi için zorunlu olması durumunda gerekli belge, kayıt ve dokümanlar ile araç ve gereçler hazırlayabilecek, değiştirilebilecek ve kullanılabilecek.
Yabancıların ülkeye giriş ve çıkış ile Vize, ikamet, çalışma izni ve sınır dışı edilmesi gibi konularda, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilecek.
Telekomünikasyon kanallarından geçen dış istihbarat, milli savunma, terörizm ve uluslararası suçlar ile siber güvenlikle ilgili verileri toplayabilecek.
Yabancı unsurların ülkenin ve vatandaşların iletişim güvenliğini tehdit eden faaliyetlerinin engellenmesine yönelik çalışmalar yapabilecek, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilecek.
YALAN MAKİNESİ
MİT'te görev alan veya alacak kişilerin güvenilirliklerini ve uygunluklarını belirlemek için yalan makinesi uygulaması dahil, test teknik ve yöntemlerini kullanabilecek.
GÖREVİ GEREĞİ TERÖR ÖRGÜTLERİYLE DE GÖRÜŞEBİLECEK
MİT mensupları görevlerini yerine getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle önceden bilgi vermek suretiyle görüşebilecek, görevinin gereği terör örgütleri dahil olmak üzere milli güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurabilecek.
Yetkili ve görevli hakim, HSYK tarafından belirlenen Ankara Ağır Ceza Mahkemesi'nin üyesi olacak.
Önleyici istihbarat elde etmek ve analiz yapabilmek amacıyla, MİT Müsteşarı veya yardımcısının onayıyla yurt dışında veya yabancılar tarafından gerçekleştirilen iletişim ile ankesörlü telefonlarla gerçekleştirilen iletişim ve MİT mensuplarının, MİT'te görev almış olanların veya görev almak üzere başvuranların iletişimi tespit edilebilecek, dinlenebilecek, sinyal bilgileri değerlendirilebilecek ve kayda alınabilecek.
MADALYA VERİLEBİLECEK
Yurt içinde veya yurt dışında olağanüstü gayret ve fedakarlıkla yaptığı çalışmalar sonucunda; ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünün korunmasında, devletin yücelmesinde, milli menfaatlere katkıda bulunan ve hizmette üstün başarı ve yararlılık gösteren MİT personeline madalya verilebilecek.
MİT'e kamu kurum ve kuruluşlarından naklen atananlardan, deneme süresinde veya adaylık süresinde başarısız olanların eski kurumlarına naklen atamaları yapılacak.
MİT mensupları ile emeklileri, demirbaş silahları ve zati silahlarını MİT Müsteşarlığı kayıtlarına geçirilmek ve MİT Müsteşarlığı'nca verilen belgelere işlenmek kaydıyla, meskun mahaller dahil her yerde taşıyabilecek.
CUMHURİYET SAVCILARI İHBAR VE ŞİKAYET ALDIKLARINDA MİT İLE TEMASA GEÇECEK
Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve faaliyetleri ile mensuplarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde, MİT ile temasa geçecek. Konunun MİT'in görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunun anlaşılması veya belgelendirilmesi üzerine, adli yönden başkaca bir işlem yapılmayacak ve herhangi bir koruma tedbiri uygulanmayacak.
İSİMSİZ, İMZASIZ İHBARLAR İŞLEME KONULMAYACAK
İsimsiz, imzasız, adressiz yahut takma adla yapıldığı anlaşılan ya da belli bir olayı ve nedeni içermeyen, delilleri ve dayanakları gösterilmeyen ihbar ve şikayetler, Cumhuriyet savcılarınca işleme konulmayacak.
MİT MÜSTEŞARI HAKKINDA YARGILAMAYI YARGITAY YAPACAK
Kanun kapsamına giren suçlar ile MİT mensuplarının görev suçlarına ilişkin yargılamaları yapmaya, Ankara Ağır Ceza Mahkemesi yetkili olacak. Ancak MİT Müsteşarı hakkındaki yargılama, Yargıtay ilgili dairesince yapılacak.
Aynı konuya ilişkin, yeniden soruşturma yapılamayacak.
MİT mensupları ile istihbarat hizmetlerine yardımları teşvik edilenler ve bunların eş, çocuk, ana, baba ve kardeşleri MİT Müsteşarının onayıyla Terörle Mücadele Kanunu'nda yer alan koruma tedbirlerinden yararlandırılacak.
MİT mensuplarının görevlerini yerine getirirken, görevin niteliği gereği veya görevin ifası sebebiyle diğer kişilere vermiş oldukları zararlar, idare tarafından tazmin edilecek. Tazmin, zararın göreve ilişkin bir husustan doğması ve ilgili personelin kasıt veya ağır kusurunun bulunmaması halinde, rücu işlemine konu edilmeyecek.
Türk vatandaşları hariç olmak üzere, tutuklu veya hükümlü bulunanlar, milli güvenliğin veya ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde Dışişleri Bakanının talebi üzerine, Adalet Bakanının teklifi ve Başbakanın onayı ile başka bir ülkeye iade edilebilecek veya başka bir ülkede tutuklu ve hükümlü bulunanlar ile takas edilebilecek.
OLAĞANÜSTÜ YETKİLER
MİT teklifinde şu ilginç detaylar da bulunuyor:
* HER YERDE DİNLEME MERKEZİ: Geniş dinleme yetkilerini alan MİT, Türkiye'nin her yerinde dinleme merkezi kurabilecek.
* DİNLEME KAYITLARI YOK EDİLMEYECEK: Yürürlükteki MİT Kanunu'nda yer alan dinleme içeriğine ilişkin kayıtların 10 gün içinde yok edilmesi ve tutanak tutulması hükmü çıkarılacak.
* GİZEMLİ ALIMA ÖZEL KAYNAK: MİT alt yapı, istihbarat ve güvenlik amaçlı ihtiyaçları için doğrudan alım yapabilecek. Alımlar için kaynak, MİT Müsteşarı'nın teklifi, Milli Savunma Bakanı'nın uygun görüşü ve Başbakan'ın onayı ile Savunma Sanayii Destekleme Fonu'dan karşılanacak. SSM, bu kaynağı alım yapılan şirkete değil, doğrudan MİT hesabına yatıracak.
* 2. SORUŞTURMA YOK: MİT'le ilgili işlemlerde aynı konuyla ilgili yeniden soruşturma yapılamayacak.
* SÖZLÜ TALİMAT UYGULANACAK: MİT'e verilen görev ve yetkiler çerçevesinde yapılan her türlü talep öncelikli olarak yerine getirilecek. Böylece yazılı talimat dışında verilecek sözlü talimatlarda sorgulanmadan hızla uygulanacak. Bu talepleri yerine getirenler hakkında hukuki ve cezai sorumluluk doğmayacak.
* BELGE YAYINLAMAYA AĞIR CEZA: MİT’in bilgi ve belgelerini, yetkisiz olarak alan, temin eden, çalan, üzerinde sahtecilik yapan, yok eden, tahrip eden veya tahsis olundukları yerden başka yerde kullanan kişiye 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek. MİT personeline karşı aynı suçlar işlendiğinde ceza 3 yıldan 7 yıla kadar hapis olacak. MİT ve MİT personeli ile ilgili belgelerin yayınlayan gazeteci, editör ve basın kuruluşunun sahibi 9 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanacak.
* BİLGİ VERMEYENE HAPİS CEZASI: MİT’e engel olan kişiye 3 yıldan 5 yıla kadar hapis, MİT’in talep ettiği bilgi, belge ve verileri vermeyenlere 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası verilecek.
* AİLELERE KORUMA: MİT mensupları ile istihbarat hizmetlerine yardımları teşvik edilenler ve bunları aileleri MİT Müsteşarının onayı ile koruma altına alınacak.
* ZARAR DEVLETE: MİT mensuplarının görevlerine yerine getirirken oluşan zararlar, devlet tarafından karşılanacak. Kasıt ve personelin ağır kusuru yoksa bu zarar çalışana rücu etmeyecek.
* TEÇHİZATA EL KOYMA: Kamu kurum ve kuruluşları, görev sırasında ihtiyaç duyulan hallerde, kullandıkları her türlü malzeme, ekipman, teçhizat ve cihazı diğer kanunlardaki düzenlemelere bakılmaksızın MİT'e devredecek.
* SORUMLU TUTULMAYACAK: Kimlikleri değiştirilenler, MİT'in görev ve faaliyetlerine yardımcı olanlar veya istihbarat hizmetlerinde istifade edilenler, kamu görevlisi olup olmadıklarına bakılmaksızın, görev, faaliyet ve yardımları sebebiyle sorumlu tutulmayacak.
* MÜSTEŞAR BELİRLEYECEK: MİT bünyesindeki bilgi ve belgelerin gizlilik derecelerini, paylaşıma açılmasına ve bunların akademik çalışmalar ile her türlü yayın ve edebi eserde kullanılmasına MİT Müsteşarı karar verecek.
* SİLAH KAYDA GEÇECEK: MİT mensupları ile emeklilerinin her yerde taşıyacakları silahlar, MİT müsteşarlığının kayıtlarına işlenecek. Kayıt belgesi taşıma izni yerine geçecek.
