Kuzey Irak Kürt Yönetimi Bölgesi'nden çıkan ilk petrol kargosunu taşıyan ve ne alıcısı ne de varış yeri belli olan petrol tankeri, Bağdat'tan gelen yasal tehditler üzerine Atlantik Okyanusu Kazablanka açıklarında zigzag çizerek beklemeye başladı.
Irak'ın Kürt bölgesinde üretilen yaklaşık 1 milyon varillik ham petrol taşıyan tanker, online gemi izleme hizmetlerinin göstergelerine göre Pazartesi günü rotasını değiştirdi ve Fas'ın Muhammediye bölgesine yöneldi. İzleme servisinden edinilen bilgilere göre United Leadership isimli ham petrol tankeri önce Atlantik'e doğru giderken görüldü ve varış noktası olarak Meksika Körfezi belirlendi.
Bu son adımın hemen öncesinde Pazar günü Bağdatlı yetkililer bir uyarı yaparak yarı özerk Kuzey Irak Kürt Yönetim Bölgesi'nden gelen petrolün Türkiye'den yasadığı bir şekilde yüklendiği ve Irak Petrol Bakanlığı veya Petrol Pazarlama Kurumu (SOMO) izinlerinin alınmadığını söyledi. Irak bu petrolü alan herhangi bir kuruma veya kişiye yasal yaptırımlarda bulunacağını da duyurdu.
SOMO tarafından yapılan açıklamada "Irak, söz konusu kargoyu almış olan veya almayı düşünen herhangi bir şirket veya şahısa yönelik bütün yasal önlemleri alma hakkını elinde tutuyor" ifadeleri kullanıldı.
Marshall Adaları'na kayıtlı petrol tankerinin, Yunanlı Marine Management Şirketi tarafından işletiliyor. Ancak gemide bulunan ham petrolün sahibinin kim olduğu ve petrolün gemi limandan ayrılmadan satın alınıp alınmadığı net değil.
İki taraf da Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin (KRG) bu petrolü nasıl pazarlaması veya karından nasıl yararlanması gerektiği yönünde yıllardır süregelen bir anlaşmazlık yaşıyor. Bağdat ve KRG uzun süren görüşmelere rağmen Kuzey Irak Kürt Yönetimi kendisinden çıkan petrol ihracatının nasıl yönlendirileceği konusunda bir anlaşmaya varamadı.
Türk ve Kürt yetkililerinin açıklamalarına göre Ceyhan Limanı'ndan 23 Mayıs'ta yola çıkan gemiye Aralık ayından bu yana Kuzey Irak'tan yaklaşık pompalanan iki milyon varil petrolün neredeyse yarısı yüklendi.
KRG Bağdat hükümetini Irak anayasasını delmekle suçlarken, Türkiye'ye bu konuda yasal bir yaptırım uygulama tehdidinin de "meşru olmadığını" belirtti. Petrol sektörü uzmanları Bağdat'ın tehditleri ve Irak'ın küresel petrol pazarında olan ağırlığı nedeniyle geminin bir alıcı veya kendisini kabul edecek bir liman bulmakta zorlanabileceğini söylüyor.
Bir Akdeniz petrol işletmecisi özellikle Irak ile ilişkileri olan ülkelerin petrol tankerini bir "hastalıkmış gibi" görmezden gelmeye çalışacağını belirtti.
Kürt yetkililer uluslararası alıcılara satmayı planladıkları ve gelen paraları Türkiye Halk Bankası'nda tutacaklarını ve günde yaklaşık 300 bin varil ham petrolü Türkiye'ye pompalamak istediklerini açıkladı. Kürtler'in Türkiye'ye pompalanan ilk petrol ihracatı geçtiğimiz yıl Ankara ile gerçekleştirilen bir dizi anlaşmanın ardından geldi. Türk ve Kürt yetkililer anlaşmanın Irak'ın bağımsızlığına müdahalede bulunmadığını ve Bağdat'ın gelirlerin dağılımı konusundaki göstergelerine saygılı olduğunu belirtiyor.
KUZEY IRAK PETROLÜNE ALICI ÇIKMADI - ANKARA VE ERBİL İPTAL ŞOKU YAŞIYOR
Ceyhan’dan yüklemesi yapılan Kürt petrolünün alıcıları tehditler karşısında vazgeçti. Merkezi Irak Yönetimi ile Kuzey Irak'taki bölgesel Kürt yönetimi arasında büyük bir çatışmaya sebep olan Kuzey Irak’ın petrolünde Erbil yönetiminin yapmak istediği emrivaki işe yaramadı.
Ceyhan’dan yüklenen petrolün ilk sevkiyatı herhangi bir alıcının adresine yapılamadı. Yola çıkan United Leadership (SCF Aldan) isimli petrol tankeri 1 milyon varilin üzerinde petrolle Okyanusun ortasında kaldı.
Gemi 20 Mayıs’ta Ceyhan limanından 1 milyon varil Kürt petrolü ile hareket etti. O gün Kürt yönetimi açılan ihaleye İtalya ve Almanya’dan teklif geldiğini, ilk parti petrolün bu ülkelerdeki alıcılara satılmak üzere yola çıktığını açıklamıştı. Bağdat yönetimi ise kendi onayı olmadan yapılan bu satışı ‘hırsızlık’ olarak nitelendirmiş, satışta aracı olan Türkiye’yi de Uluslararası Tahkim’de dava edeceğini duyurmuştu. Aniden u-dönüşü Aynı gün Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Irak petrolünün Kürt yönetimi tarafından merkezi yönetimin onayı alınmadan satılmasına destek verilmediği duyurulunca rüzgar tersine döndü.
Reuters’ın haberine göre Ceyhan’dan yola çıkan tanker, halen hiçbir limana yanaşabilmiş değil. Avrupa’yı pas geçip Amerika’ya doğru yol alan tanker dün de ani bir u-dönüşü yaptı. Uzmanlara göre geminin bu rotası, ‘petrolü satacak alıcı bulunamadığına’ işaret ediyor. Kürt yönetimi adına konuşan Moyad Talab, Reuters’ın haberine, “O tanker Avrupa’ya gidiyor” diye yanıt verdi. Kendisine neden geminin Avrupa’yı pas geçip ABD’ye yöneldiği sorulduğunda “Bir milyon varil petrolü Almanya ve İtalya’dan alıcılara sattık. ABD’ye herhangi bir satışımız olmadı. Ama birçok satış yapacağız ve bu daha ilki” diye muğlak bir yanıt verdi.
Tahkim resti işe yaradı petrol ‘homeless’ kaldı Nuri El Maliki’nin liderlik ettiği Irak hükümeti, daha önce kendisiyle petrol anlaşması yapan tüm uluslararası şirketlere gönderdiği ihtarnamede Kürt petrolünü satın almaları durumunda tüm anlaşmaların iptal edileceği restini çekmişti. Aynı zamanda petrolün analizini yapan Saybolt isimli uluslararası şirkete de buna son vermesi yönünde baskı yapıldı. Habere göre Kürt petrolü bu rest sonucunda alıcıların muhtemelen alımdan vazgeçmesi nedeniyle ‘homeless’ (evsiz) kaldı. Irak Yönetimi petrolün çıkışına izin veren Türkiye’yi de Uluslararası Tahkim’de dava edeceği tehditinde bulunmuştu.
KÜRTLER İŞİ İNADA BİNDİRDİ: DÜNYA YIKILSA SATACAĞIZ
Kuzey Irak’tan boru hattı ile gelen Kuzey Irak petrolü uzun süre Ceyhan’daki terminalde bekletilmiş, 20 Mayıs’ta da tankere yüklenerek yola çıkmıştı. Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani “Dünya yıkılsa bu petrolü satacağız” demişti ancak Bağdat yönetimi devreye girince petrole alıcı çıkmadı.
DENİZ HABER AJANSI
