Kronik Obstrüktif (Tıkayıcı) Akciğer Hastalığı kelimelerinin baş harflerinden oluşan KOAH, hava yollarını daraltan, solunumu güçleştiren bir hastalık. Genellikle kronik bronşit ve amfizem içeriklerine göre KOAH’da hastalar, öksürük ve balgamdan kısa mesafeli yürüyüşte bile oluşan nefes darlığına kadar değişik belirtiler yaşayabiliyor.
Kronik öksürüğün en sık nedenlerinden biri KOAH’tır. Dünyada dördüncü, ülkemizde ise üçüncü ölüm nedenini oluşturan KOAH ne yazık ki sinsice ilerliyor ve zamanında tanı konulamadığı için tedavisinde yetersiz kalınıyor. Hastalığın en önemli sebebinin sigara olduğunu belirten Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ferah Ece “Sigaranın bırakılması KOAH gelişme riskini azaltan ve hastalığın ilerlemesini durduran tek ve en etkili girişimdir. KOAH için kullanılan ilaçlar sadece hastaların nefes darlığı şikayetlerini azaltmak için kullanılır. Bu nedenle KOAH tedavisinin temelini sigarayı bırakmak oluşturur. 3 haftadan fazla süren öksürüğünüz varsa dikkate alın. Altından KOAH çıkabilir” diyor.
KOAH'ın en önemli sebebi sigara
Hastalığın en önemli sebebi sigaradır. Sigara dumanı ile hava yollarına ve hava keseciklerine zararlı gazlar ve maddeler dolar. Yıllar geçtikçe bu zararlı gazlar ve maddeler bronşların ve hava keseciklerinin yapısını bozmaya başlar. Bunun sonucunda bronşların hastalanması ve tıkanması ile bronşit, hava keseciklerinin harabiyeti ve parçalanması ile amfizem ortaya çıkar. Akciğerlerde ortaya çıkan bu tıkanıklıklar ve bozulmalar sonucunda kana oksijen geçişi azalır ve vücudun oksijensiz kalması ile pek çok ciddi rahatsızlıklar doğar.
Tedavisinde en önemli adım sigarayı bırakmaktır
KOAH ilerleyici bir hastalıktır. Sigarayı bıraktıktan sonra bozuklukların tamamen ortadan kaybolması çok zordur. Ancak sigaranın bırakılması ile hastalığın ilerlemesi yavaşlar. Aksi halde çok hızlı ilerler. Sigaranın bırakılması KOAH gelişme riskini azaltan ve hastalığın ilerlemesini durduran tek ve en etkili girişimdir. KOAH için kullanılan ilaçlar sadece hastaların nefes darlığı şikayetlerini azaltmak için kullanılır. Bu nedenle KOAH tedavisinin temelini sigarayı bırakmak oluşturur.
Tanı nasıl konulur
Öksürük, balgam çıkarma, nefes darlığı olan hastalarda yapılan solunum fonksiyon testi ile tanı konulur ve hastalığın şiddeti belirlenir.
KOAH evreleri nelerdir
KOAH hafif, orta, ağır ve çok ağır olmak üzere 4 evrede incelenir. Çok ağır evrede kalp yetmezliği meydana gelebilir ve ayaklarda su toplama (ödem) başlar. Kalp yetmezliği gelişen hastalarda hastalığın ileri dönemlerinde nefes darlığı çok şiddetlenir ve hastalar evden dışarı çıkamaz hale gelir. Bu dönemdeki hastalar artık günün yarısından çoğunda oksijen makinesine bağlı kalırlar.
Tedavisi nasıl yapılır
Etkili bir tedavi programında dört basamak vardır.
1- Hastalığın değerlendirilmesi ve izlenmesi
2- Risk faktörlerinin azaltılması
3- Farmakolojik ve farmakolojik olmayan yaklaşımlarla stabil KOAH’ın tedavisi
4- KOAH semptomlarında kısa süreli kötüleşme ile karakterize akut alevlenmelerin tedavisi.
Stabil KOAH tedavisi, şikayetler için bronş açıcı ilaçların kullanımını ve yılda bir kez grip aşısı yapılmasını içerir. Farmakolojik olmayan tedavi yaklaşımları ise, solunumsal rehabilitasyon programları, oksijen tedavisi ve sınırlı sayıdaki vakada uygulanan bronkoskopik valf yerleşimi gibi girişimleri içerir.
