Radyolojik görüntüleme ile erken kanser tespiti mümkündür. Çok sık tarama yerine etkili tarama önemlidir.
Dünyada kanser sıklığı
Dünyada her yıl 14-16 milyon kanser olgusu bildirilmektedir. Yine her yıl kanserden 8-9 milyon insan ölmektedir. Önümüzdeki 20 yılda bu oranın iki katı da aşacağı ve 20-22 milyonlara ulaşılacağı tahmin edilmektedir.
En sık görülen 5 kanser TÜRÜ
Akciğer
Prostat-Meme
Kalın barsak
Mide
Karaciğer
Kanser için risk faktörleri
Yüksek kilolu olmak
Az sebze-meyve tüketimi
Fiziksel aktivite azlığı
Tütün kullanımı
Alkol tüketimi
KANSER NEDİR ?
Kanser, vücudun herhangi bir yerinden kaynaklanan, normalden hızlı kontrolsüz çoğalan hücreler ile ilişkili bir hastalık gurubuna verilen genel bir isimdir. Diğer isimleri malign tümör, kötü huylu ur gibidir. Bulundukları yerde büyüyüp vücut fonksiyonlarını bozmanın (barsak tıkanıklılığı, hava yolu kapanması gibi) yanı sıra; kan ya da lenf yoluyla diğer organlara yayılabilirler. Kanserin vücutta uzak organlara yayılmasına metastaz denilmektedir.
Kanserin nedeni nedir?
Zararlı kimyasal ya da biyolojik etkiler ile (ultraviyole, arsenik, tütün, asbestoz, alkol, yaşlılık, genetik gibi) bir tek hücrede oluşan değişiklik, tümöral işlev ile değişebilir. Değişmiş bu hücrelerin çoğalma hızına göre, bu kanserojen doku bir süre sonra ya salgıladığı bazı maddeler ile ya da yer kaplayıcı etkisi ile bulgu vermeye başlar.
İşte bu yüzden; bulunduğu çevrede organ kapsülü, çeşitli zarlar gibi doğal bariyerleri aşmadan, lenf bezlerine yayılmadan veya metastaz denilen uygun organ tutulumu olmadan, yani 'erken evre' döneminde daha kolay tedavi etmek için tanı konulması gerekmektedir. Tümörün barsak duvarında yüzeyde başlayıp derinlere doğru uzandığı aşamalar boyunca izlenmektedir.
KanserSavar Check-up
1- Tümör markırları: Daha küçük boyutlu evrede, göz ile görülmezken dahi; bazı tümörler kana özel bazı maddeler salgılarlar. Bu salgılar tümör markırı diye adlandırılır. Bu testlerin hangilerinin gerekli olduğu; hastaların yaş, cinsiyet ve aile öyküsüne göre değişir.
2- Tüm vücut tarama: Bu tarama yöntemi günümüzde nükleer tıp cihazları ile yapılan taramalara benzemekte fakat kullanılan yöntem olarak içerisinde hiçbir radyasyon barındırmayan 3 Tesla gücünde Manyetik Rezonans (MR) cihazı ile yapılmaktadır. Öncelikle baştan ayak tırnağına kadar tüm vücut 3 Tesla MRG ile görüntülenir. Bu organlar genel olarak;
Beyin
Boyun ( Tiroid, boyun şah damarları, diğer yumuşak dokular)
Toraks (Akciğer, kalp, ana damarlar)
Meme
Üst batın (Mide, karaciğer, pankreas, böbrek, sindirim sistemleri)
Alt batın (Kadınlarda rahim, yumurtalıklar, erkeklerde prostat, tüm olgularda mesane, kalın barsaklar)
Kas iskelet sistemi (Kas-yumuşak doku veya kemiklerin hastalıkları) şeklinde sıralanabilir.
Erkek hastalar için ilave prostat görüntüleri
Kadın hastalar için ilave meme görüntüleri
Tüm hastalar için akciğer grafisi ya da düşük doz akciğer tomografisi alınır.
Tüm organlar siz cihazda iken incelenir. İşlem sonrasında problemli organ-doku tespit edilirse inceleme ağırlıklı olarak bu bölgeye yönlendirilir. Tespit edilen bulgular ve sizin şikayetleriniz doğrultusunda problemli bütün organlar ayrıntılı taranır. Hasta şikayetleri muayene bulguları ve radyolojik veriler gerektirir ise endoskopi tetkikleri planlanır. Tüm bu görüntülerin alınıp işlenmesi, en ayrıntılı testlerin yapılması yaklaşık olarak iki saat içerisinde tamamlanmakta olup testlerin bulguları ilgili uzman hekim gurubunca değerlendirilip rapor edilmektedir.
Güncel teknolojimizle vücudun herhangi bir yerinde 5-7 mm'yi geçen boyutta tümoral bir gelişim, kolaylıkla tepit edilebilmektedir. Bu sayede hastalıklarınıza daha erken tanı konularak, hayat çizginizi değiştirmeyecek şekilde daha kolay tedavi imkanı bulacak ve bizim için çok önemli olan sağlığınıza kısa sürede kavuşabileceksiniz.
PET CT'Mİ 3 TESLA TÜM VÜCUT MRG Mİ?
MR'da hastalar tarama sırasında iyonizan radyasyona maruz kalmazlar. PET/CT'de özellikle karaciğer, beyin, böbrek, mesane ve kemik tümörlerinin aktivite tayini zor olabilir. Diğer yandan genel olarak iltihap-enfeksiyon-kanser ayırımında da PET/CT için güçlükler söz konusu olup özellikle bu organların tutulduğu tahmin edilen malignitelerde tüm vücut MRG inceleme ile tarama daha mantıklıdır.
Çünkü yeni sistemlerdeki çok kanallı koil (coil) denilen veri ileticilerinin de kullanılması sayesinde, birtakım özel tetkikler veya hastaya damardan verilen anormal bölgeleri boyayan ajanlar ile perfüzyon testi gibi protokoller ile PET-CT'nin dahi çözemediği soruların cevabı bulunabilir.
PET-CT VAR OLAN KANSERİ YOK GÖSTEREBİLİR
PET-CT'NİN bu kadar sık kullanılmasına rağmen yalancı pozitif (kanser olmadığı halde varmış gösteren) ve yalancı negatif (kanser olduğu halde yok gösteren) olduğu örnekler de vardır... Yanlış pozitif PET- CT bulguları PET-CT bulguları: n Kahverengi yağ dokusu, harekete bağlı olarak fizyolojik tutulumlar ve fizyolojik tutulum odakları (barsak, farenks, mukoza, endometrium, ovulatuar kist vb.) n Kemoterapi ve radyoterapi sonrası değişiklikler, kemiklerde kırık, doku bozulmaları, kasların mikrop veya toksinlere karşı vermiş olduğu değişiklikler. Yanlış negatif PET- CT bulguları: n FDG/PET negatif tümörler gurubuna erken evre lenfoma (Lenf kanseri), akciğerin yeni başlamış kanser türleri, karsinoid tümör denilen özel bir kanser tipi ve sık karşılaşılan müsin denilen özel salgılar yapan birçok kanserde PET -CT var olan kanseri göstermeyebilir.
n Ayrıca kemiklerin tamamı etkilenmiş olsa dahi osteoblastik denilen kemik yayılımlarında PET -CT etkisizdir. n Yeni başlamış, küçük boyutlu düşük aktiviteli birincil ya da metastatik tümör odaklarında yanıltabilir. n Diğer yandan malign melanom denilen cilt kanserleri, akciğer kanseri ve özellikle başlangıç olgularında tetkik olarak genellikle PET /CT tercihi söz konusu olup PET /CT aktivite tayinindeki üstünlüğü nedeniyle günlük rutinde daha çok tercih edilmektedir.
