İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Dr. Betül Açıkalın sigaraya bağlı nedenlerden her 10 saniyede 1 kişinin hayatını kaybettiğini hatırlattı ve kanserden korunmanın en basit ve ucuz yönteminin, kansere yol açan sebepten mutlak uzak durulması olduğunu söyledi.
Sigara içenlerin yüzde 40'ının emeklilik çağına gelemeden öldüğüne vurgu yapan Dr. Açıkalın, "Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre 2025 yılında kanser hastalığı, kalp-damar hastalıklarını geçerek en sık görülen hastalıklar listesinde ilk sırada yer alacak. Halen kadınlarda meme, erkeklerde de akciğer kanseri en sık görülen kanserlerdir. Kadınlarda akciğer kanseri de sigara içiciliği artmasıyla beraber hızla artmaktadır" dedi.
Sigaranın sadece akciğer değil pek çok kanserden sorumlu olduğunu ve bu kanserler arasında baş boyun tümörleri, mide, pankreas, mesane, yumurtalık kanserleri sayılabildiğini belirten Medistate Hastanesi İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Dr. Betül Açıkalın, "Sigaranın zararlarını sağır sultan bile duymuştur. Bu konuda sorun yok. Sorun nasıl bırakılacağı ve tekrar başlanmayacağı noktasındadır. Sigara kullanımı bir tür bağımlılıktır. Sigarada bulunan nikotin saniyeler içinde beyne ulaşır ve reseptör denilen alıcılara bağlanır. Bu bağlanma beyinde bazı hormonların salınımına yol açar. Bu hormonların bir kısmı kişide haz ve mutluluk duygusunu oluşturan hormonlardır. Kişinin bu haz duygusunu arar hale gelmesiyle nikotine, dolayısıyla da sigaraya bağımlılık meydana gelir" açıklamasında bulundu.
"Aslında tüm tiryakiler, bir tek sigara içerek bu alışkanlığın kapılarını açmışlardır" diyen Dr. Açıkalın, "Sigara içmeyi deneyen 4 kişiden 3 tanesi bağımlı hale gelmektedir. Sigara içenlerde 2 türlü bağımlılıktan bahsedilebilir. Bunlardan bir tanesi nikotin bağımlılığı, diğeri ise sigara içilmesiyle ilgili davranışsal değişikliklerdir. Örneğin; yemek yedikten sonra veya çay kahve içerken sigara içilmesi ya da sigara içen bir arkadaş yanında sigara içilmesi arzusu gibi. Bu tür davranışsal özelliklerin çözümü nikotin bağımlılığına göre biraz daha kolaydır" dedi.
İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Dr. Betül Açıkalın, "Sigara dumanı akciğerlerden çok hızlı emilir. Her nefes beyine damar yolundan uygulamadan daha hızlı ve yoğun nikotin gönderir. İçiciler her sigaradan sonra tekrarlayan ve yüksek kan nikotin değerleri yaşarlar. Yüksek konsantrasyonu sabit tutmak için düzenli sigara içimi gerekir. Nikotin beyinde dopamin salınımına yol açar. Dopamin de rahatlatıcı ve keyif verici ödül sistemini oluşturur. Sigara içiminden bir süre sonra dopamin miktarı azalarak yok olur. Bu yoksunluk da huzursuzluk ve strese yol açar. Sigara içicisi dopamin salgılanması için nikotin açlığı çeker ve elini bir sonraki sigaraya uzatır" ifadesini kullandı.
Neden bir pakette 20 sigara var?
"Bütün sigara paketlerinin içinde neden 20 adet sigara olduğunu hiç düşündünüz mü?" diyen Dr. Açıkalın, "Sigara içiminden sonra salınan nikotin, beyinde "nikotin reseptörü" ne geçici olarak bağlanır. Bu bağlanmanın süresi ortalama 45 dakikadır. Yani reseptörün tekrar duyarlı hale geçmesi için gerekli süre 45 dakikadır. Kişi, günde ortalama 16 saat uyanık kaldığına göre, günde 1 paket sigara içenler toplam 20 adet sigaraya ihtiyaç duyacaktır. Muhtemelen sigara paketlerinde 20 adet sigara olmasının nedeni de budur" dedi.
Sigara içiminin ilk dönemlerinde nikotin reseptörlerinin gün boyunca nikotine doymuş olduğunu, bununla birlikte sigara kullanımı devam ettikçe beyindeki nikotin reseptör sayısında artış olmaya başladığını anlatan İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Dr. Betül Açıkalın, "Sigara kullanıcısı aşermemek için doz arttırma ihtiyacı duyar. Dinlenme halindeki nikotin reseptörleri nikotine aşırı duyarlıdır. Sigara dumanıyla alınan nikotin reseptörle birleşince nikotine duyarsız hale gelir. Eğer ödül sistemindeki nikotin reseptörlerinin hepsi nikotinle doyurulmuşsa daha fazla nikotin alımı keyif verici etki yapmaz. Bir dal sigara içimi sırasında alınan nikotin ödül sistemindeki tüm nikotin reseptörlerini doyurmak için yeterlidir. Bu nedenle tüm dünyadaki sigara dalı standart boydadır" açıklamasında bulundu.
Dr. Açıkalın, "Sigara içen birey; oltadaki yeme atlayan balık gibidir. Balık küçük bir ödül alabilir. Fakat bunun bedelini hayatıyla öder. Bunun için mutlaka sigara bırakılmalıdır. Sağlık Bakanlığımızda bu konunun önemine dikkat çekmiş ve sigarayı bırakma poliklinikleri hizmet vermeye başlamıştır" dedi.
Fitoterapi…
İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Dr. Betül Açıkalın, fitoterapinin (bitkilerle tedavi) bir kolu olan aromaterapi, sigarayı bırakma konusunda yeni bir tedavi yöntemi olduğunu anlattı.
Dr. Açıkalın, "Aromaterapide tıbbi uçucu yağlar kullanılır. Bu yağların solunum yoluyla kullanılması, beyindeki sigara ile benzer merkezleri uyararak etki eder. Bu yöntemin bilinen hiçbir zararı ve yan etkisi yoktur. Bergamut, palmarosa, frankincence, vetivert, elemi ve lavanta uçucu yağının belli formülasyonlarıyla hazırlanan karışımlar sigarayı bırakma konusunda oldukça etkili tamamlayıcı tıp yöntemlerindendir" ifadesini kullandı.
İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Dr. Betül Açıkalın, "İçeriğini bilmediğiniz ürünleri kendiniz karıştırıp denemeyiniz. Bu tedavi yöntemi fitoterapi hekimleri tarafından kişiye özel hazırlanmaktadır" uyarısında da bulundu.
CE-_BA-Y)
