"Bizi anlamalısınız. Ölüm bizim için çok heyecanlı bir şey. Hayattan bezdiğiniz için değil fakat yeni bir şey edinmez için ölüme yürürsünüz. Bu yepyeni bir ülkeyi bir yeri ziyaret etmek kadar heyecanlıdır. Olasılıklarla dolu yeni bir hayatın heyecanını yaşıyoruz"
Hindistan'da, bir Hindu dini olan Caynizm ya da Caynacılık mensubu bir rahibenin bu sözleri William Dalrymple'in Dokuz Can (Nine Lives) adlı kitabında aktarılıyor.Caynizm dünyanın en eski dinlerinden biri. Cayna rahip ve rahibeleri herşeyden el etek çekip, en azla yetinilen çok disiplinli bir hayat sürüyorlar. Fakat Sallekhana ya da Santhara adı verilen bir ibadetleri var ki büyük etik ve hukuki tartışmalar yaratıyor. Sallekhana, bir Cayna dini mensubunun yemek yemeyi tamamen bırakarak ölüm orucuna girmesi.Bu, bütün günahlardan arınmanın, kaderi değiştirmenin en etkili yolu olarak kabul ediliyor. Böylece ruhun doğum, ölüm ve yeniden doğum döngüsündün özgürleştirildiğine inanılıyor.
Caynacılar, Sallekhana'nın yanı ölüm orucuna yatmanın, inançlarınca umutsuzluktan kaynaklı intihardan tamamen farklı bir şey olduğunu söylüyorlar. Dalrymple'in Dokuz Can kitabında inançlarını anlatan rahibe bunu şöyle açıklıyor: "İntihar büyük bir günahtır, çaresizlik sonucu intihar edilir. Ama Sallekhana ölüme karşı bir zafer, bir umut ifadesidir. İntiharla ölüm acılı ve eziyetlidir. Fakat Sallekhana güzeldir. Acısı, eziyeti yoktur.
"Mahkeme 'izin verilemez' diyor
Fakat Hindistan'da bir mahkeme bu görüşe katılmadı. Bu ayın başlarında Racistan eyaletinde bir yüksek mahkeme bir avukatın dokuz yıl önce açtığı kamu davasında Sallekhana'nın intihar sayıldığına ve izin verilemeyeceğine hükmetti. Hindistan yasalarında intihara teşebbüs de, teşebbüs edene yardım etmek de suç sayılıyor. Yargıçlar, zorunlu ya da gönüllü hiç bir ibadetin bir insanın hayatına son vermesine izin veremeyeceğini kaydetti.Cayna kız çocukları 2008'de ölüm orucuyla Sallekhana'ya giren bir kadın için düzenlenen ayindeMahkeme aynı zamanda eyalet yönetiminden de her tür Sallekhana'nın Cayna dininde uygulanmasını durdurmasını ve yasaklamasını da istedi. Mahkeme ayrıca polisin de bu konudaki bütün şikayetler hakkında ceza soruşturması yürütmesi çağrısı yaptı. Karşıtları Caynizm'deki Sallekhana geleneği yani ölüme yatmanın Hindistan anayasasını ihlal ettiğini çünkü anayasanın insanın yaşama hakkını garanti ettiğini ölüm hakkı diye bir şey bulunmadığını söylüyorlar.
Caynalar tepkili
Tahmin edilebileceği gibi mahkemenin bu kararı Cayna toplumu içinde büyük tepki yarattı.Kendisi de Cayna olan avukat Chand Bhandari mahkemeye verdiği dilekçe ile "dünyevi şeyleri reddetmenin en saf, temiz ve yüce yolu olan Sallekhana'nın kimseye zararı bulunmadığını" kaydetti. Avukat şöyle sürdürdü: "Bu ne intihar ne de zorla ölümdür. Ölüm zaten kaçınılmazdır ve bu evrensel bir gerçekliktir. Sallekhana söz konusu olduğunda ruhani bir amaç vardır. Arınma, kendini gerçekleştirme ve ruhunu yüceltme amaçlanır."
Avukat Bhandari ölüm orucuna girenlerin çoğunun zaten ileri yaşlarda hasta insanlar olduğunu söylüyor. Örneğin kendi annesi 86 yaşında iken yemeyi içmeyi bırakıp huzur içinde ölmüş. Kaç kişi bu yolla ölüyor?Hindistan'da bir tahmine göre her yıl 300 Cayna ölüm orucuna girerek ölüyor ve ölümleri genellikle Cayna toplumu arasında kutlanıyor.Bir araştırma sırf Mumbai'nin iki mahallesinde son 7 yıldır 400 Cayna'nın Sallekhana yoluyla ölümü seçtiğini ortaya koydu.Hindistan'ın Racistan, Gucarat, Madya, Pradeş ve Karnataka eyelatleri başta olmak üzere tamamında 4 milyonu aşkın Cayna dini mensubu yaşıyor.Oruç diğer dinlerde de var. Müslümanlar, Hristiyanlar, Museviler, Hindular değişik zamanlarda oruç tutuyorlar. Fakat Caynacılık dışında hiçbiri açlık yoluyla ölümü hedeflemiyor.Soutik BiswasBBC Delhi Muhabiri
