İsveç'teki Stockholm Üniversitesi Stres Araştırma Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçları; kişilerin yorgunluğunun uykusuzluk ile bağlantılı olmadığını ortaya çıkardı. Ortalama 6 bin kişinin uyku düzeninin incelendiği araştırmanın başkanı Torbjörn Aakerstedt ve ekibinin yürüttüğü çalışmada; uyku süresinin, uykuyu yeterince almakla ilgili bir ölçü olmadığı sonucuna ulaşıldı.
GENÇLERE 8 SAAT UYKU YETİYOR
20'li yaşlarındakiler için günde ortalama sekiz saat, 60 yaş ve civarındakilere ise günde altı saat uyku yetiyor. Uyku süresi için küresel bir ortalama olmasa bile, gençlerin daha çok uykuya ihtiyacı olduğu bir gerçek. Çünkü beyinleri hâlâ gelişme sürecinde... Ancak bağışıklık sistemi zayıflığı, kalp-damar rahatsızlıkları, diyabet ve benzeri sağlık sorunları, bu durumun dışında tutuluyor. Torbjörn Aakerstedt; "20'li yaş grubundakiler; daha fazla uyumalarına rağmen, beyinleri sürekli gelişme gösterdiği için kendilerini daha yorgun hissedebilirler" diyor. Uyku Bozuklukları Uzmanı Prof. Dr. Hakan Kaynak ise bu araştırmanın sonuçlarıyla ilgili şunları söyledi: "Araştırmaya katılıyorum. Yorgun insanlar, 'Dinlenmek için uyumak lazım' diyor ama o zaman da ihtiyaçlarından daha fazla uyuyorlar. Uykuyla dinlenme arasında bir ilişki yok. Tabii ki uyuyarak dinleneceksiniz ama daha yorgun olduğunuzda daha çok uyuyacaksınız, daha az yorgun olduğunuzda daha az uyuyacaksınız diye bir şey yok."
HALKIN YÜZDE 13'Ü UYKUYA ZOR DALIYOR
Türkiye'de, Erişkin Toplumda Ulusal Uyku Epidemiyolojisi Araştırması'nda (TAPES) uykuyu etkileyen faktörler incelendi, Türkiye'nin uyku haritası çıkarıldı. 2010 yılında tamamlanan çalışma; 12 bölgede, 56 ilde, 140 ilçede, 404 mahalle ya da köyde, 5021 kişi ile yüz yüze görüşülerek gerçekleştirildi. Araştırmanın sonuçları ise şöyle:
- Her 10 kişiden üçü, sekiz saatten fazla uyuyor. 10 saatten fazla uyuyanların oranı yüzde 3. Yüzde 11'i, altı saatten az uyuyor.
- Türkiye'nin yarısı yatağa girdikten 15 dakika sonra uykuya dalıyor.
- Yüzde 51.9'u ortalama yedi-sekiz saat uyuyor.
- Her 10 kişiden biri uykusuzluk sorunu yaşıyor.
- Uykuya dalma güçlüğü yaşayanların oranı yüzde 13 civarında.
- Haftada üç-dört gün uykusu bölünenlerin oranı yüzde 14.1.
- Horlama sıklığı yüzde 26.5.
- 100 kişiden üçü uykusunda yürüyor.
- 10 kişiden biri uykusunda bağırıyor, öfke ve korkuyla anlamsız hareketler yapıyor.
- Uykuda konuşma bozukluğunun görülme sıklığı; yüzde 14.8
- 100 kişiden 15'i uykusunda karabasan görüyor ve farkında olmadan mutfağa gidip uykusunda yemek yiyor.
- Huzursuz bacak sendromunun görülme sıklığı yüzde 5.2. Kırsal bölgelerde yaşayanlarda uykuda hareket bozukluğu daha sık gözleniyor.
KAMP YAPMAK UYKUSUZLUĞA ÇOK İYİ GELİYOR
Uzmanlar; bir hafta kamp yapıp, gün ışığında uyanıp karanlık basınca uyuyanların uyku sorunlarının düzeldiğini söylüyor. Current Biology Dergisi'nde yayınlanan bir araştırmanın sonuçlarına göre; telefon, televizyon gibi elektronik araçlardan uzakta bir hafta kamp yapmak ve gün ışığına göre uyanmak, uyku sorununu çözen basit bir yöntem. Araştırmayı yürüten Kenneth Wright, yapay ışıklardan uzaklaşıp doğal ışık ile uykuya dalmanın ve uyanmanın önemli olduğunu belirtiyor. Kampa gidemeyenler ise; daha fazla güneş ışığında vakit geçirerek, perdelerini açık tutarak, akşamları yapay ışıkları ve ekranları daha az kullanarak aynı etkiyi yaratabilir.
IŞIK UYKU DÜZENİNİ ETKİLER
Nörolog Dr. Gülten Özdemir, araştırmayla ilgili şunları söyledi: "Işık; uyku-uyanıklık ritmini etkileyen faktörlerden en önemlisidir. Açık hava ve bol güneş; uykunun kalitesini artırır, uykuya dalmayı kolaylaştırır ve kişinin kendisini zinde hissetmesini sağlar."
