Gece uykudan uyandıran, yüksek bir noktaya uzanmayı engelleyen ve kolu kaldıramaz hale getiren dayanılmaz omuz ağrıları, omuzda lif yırtığı belirtisi olabilir. Düşme, çarpma ya da travma olmaksızın görülebilen bu sorun omuzu üstten saran akromion kemiğinin dejeneratif değişikliklere bağlı olarak büyüme göstermesi ve büyüdükçe sürtünme sonucu yırtılması nedeniyle oluşuyor. Halk arasında "omuzda lif yırtığı" olarak bilinen "rotator cuff yırtığı ve tedavisi" hakkında Memorial Kayseri Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Sinan Karaoğlu, bilgi verdi.
Ev kadınları risk altında
Kolları yana doğru kaldıran, dışa ve içe döndüren kasların tamamı rotator kılıf veya döndürücü manşet olarak adlandırılmaktadır. Bu bölgedeki kaslar, özellikle 40 yaş sonrası dejeneratif değişikliklere bağlı olarak yırtılabilir. Herhangi bir fiziksel travmaya bağlı olmaksızın ortaya çıkabilen omuzdaki lif yırtığı, baş üstü temizlik yapan ev kadınlarında ve işleri gereği üst raf ya da dolaplara sürekli uzanmak zorunda kalan, tezgahtar ve arşiv görevlisi gibi meslek gruplarında görülmektedir.
Gece ağrıları önemsenmeli
Rotator cuff yırtığı, omuzda güçsüzlük hissiyle başlar ve o bölgedeki aşınma arttıkça hastanın şiddetli ağrı yaşamasına neden olur. Lifin tamamen yırtılması durumunda ise kişi kolunu kaldıramaz ve günlük işlerini yapamaz hale gelir. Hareket etmeden ortaya çıkan omuzdaki ağrı nedeniyle bir uzmana başvuran hastaların bir bölümünde dokuların ödemine bağlı olarak ağrı seviyesi de yükselmektedir. Ödem safhası ön planda olan hastalarda gece başlayan ağrılar da ortaya çıkar. Baş üstü aktiviteler nedeniyle meydana gelen ağrıların yanı sıra, gece ağrıları olan hastalarda da rotator cuff yırtığının olabileceğini düşünülmelidir.
Boyun kaynaklı sorunlar ile karıştırılmamalı
Omuz ağrıları yalnızca "rotator cuff" değil, boyun kaynaklı olarak da görülebilir. Boyunda kireçlenme, fıtık, düzleşme ya da farklı başka sorunlar nedeniyle omuz ağrıları oluşabilir. Bu nedenle omuz ağrısı sorunu yaşayan bir hastanın durumunun, MR ile detaylı bir şekilde değerlendirilmesi ve nedeninin belirlenmesi çok önemlidir. Hasta boyun kaynaklı nedenler ile ameliyat edildiği halde, atlanmış olan ilk evre bir yırtık nedeniyle ağrı sorunu yaşamaya devam edecektir. Ya da yırtık düşünülerek ameliyata alınan hasta, aslında boyundan kaynaklanan sorunları nedeniyle yine ağrı problemi ile karşı karşıya kalacaktır.
Hastaya özel tedavi belirleniyor
Rotator cuff yırtığının tedavisi genellikle cerrahidir ancak bu tedavi her hasta için geçerli değildir. Tedavi hasta için 3 senaryodan oluşur. Hastanın belirgin bir yırtığı varsa, apolet kemiğinde sıkışma söz konusuyla ve yırtığın büyümemesi için cerrahi gereklidir. Bazı hastalarda sıkışma olduğu halde henüz yırtık oluşmamışsa da ödemi toparlayıcı ve yırtık oluşumunu engelleyici medikal tedaviler kullanılabilir. Yırtığın ve sıkışmanın belirgin olmadığı durumlarda ise hastaya bir şans verilmekle birlikte yırtığın büyüdüğü tespit edilirse ameliyat gerekir.
Kesin tedavi cerrahi müdahale
Omuzda geçmeyen ağrı ile kendini gösteren omuz lif yırtığı için kesin tedavi cerrahi müdahaledir. Rotator cuff yırtıkları açık ya da kapalı yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Bazı yırtık tipleri kapalı cerrahi için uygun olmadığından açık cerrahi gerektirir. Açık ameliyatlarda da minimal invaziv yöntemiyle yaklaşık 3-3.5 santimetrelik kesilerle operasyon yapılmaktadır. Kapalı cerrahilerin hasta için sağladığı en önemli ayrıcalık ise iyileşme ve günlük yaşama geri dönüşün çok daha hızlı olmasıdır. Genel olarak omuz lif yırtıklarında hem açık hem de kapalı ameliyat sonrasında hastanın kolu 6 hafta alçıda kalmaktadır. Ameliyat sonrası bir fizyoterapist eşliğinde günlük egzersiz programları sayesinde kol kuvvetlenecek ve esnekliğe yeniden kavuşacaktır.
