Eylül ayı ihracat verilerini ABD’deki Kaliforniya ve İtalya’daki Po ovasından sonra dünyanın üçüncü büyük ovası olan Çukurova’nın üretim üssü Adana’da açıkladı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin açıkladığı verilere göre Türkiye’nin Eylül ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19,8 düşüşle 10 milyar 613 milyon dolar oldu. 2015’in Ocak-Eylül döneminde yüzde 10 gerilemeyle 106 milyar 287 milyon dolar olan ihracat, son 12 aylık süreçte de yüzde 7,6 azalışla 145 milyar 515 milyon dolar olarak gerçekleşti. TİM verilerine göre ilk 9 ayda tarım ve sanayi ihracatı kilogram bazında yüzde 1,6 artış gösterdi.
Eylül ayında en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke Almanya, İngiltere, Irak, İtalya ve ABD oldu. Eylül ayında en fazla ihracat yapılan 30 ülke arasında, en yüksek ihracat artışı yüzde 45 ile Ürdün’e yakalarken, Slovenya’ya ihracat yüzde 32, Birleşik Arap Emirlikleri’ne yüzde 11 arttı. Eylül ayında ihracat artışında öne çıkan ülkeler şöyle oldu;
Eylül ayında Namibya’ya ihracatı yüzde 1406, Fildişi Sahili’ne yüzde 116, Katar’a yüzde 105, Norveç’e yüzde 81, Slovakya’ya yüzde 80, Meksika’ya yüzde 74 ve Kolombiya’ya yüzde 65 artış gösterdi.
Eylül ayında AB’ye ihracat yüzde 11, Kuzey Amerika’ya ihracat yüzde 7 ve Afrika’ya ihracat yüzde 25 geriledi.
En fazla ihracat yapan ilk 10 ile bakıldığında; Manisa’nın ihracatı Eylül ayında yüzde 7 gerilerken, Sakarya’nın ihracatı yüzde 14, Bursa’nın yüzde 15, Ankara’nın ve Gaziantep’in yüzde 17, İzmir’in ve Kocaeli’nin yüzde 20, Denizli’nin yüzde 21, İstanbul’un yüzde 22 ve Hatay’ın yüzde 30 düştü. Adana’nın ihracatı Eylül ayında yüzde 16, ilk 9 ayda ise yüzde 14 geriledi.
İhracat verilerini Adana’da açıklamalarının önemine değinen TİM Başkanı, “Adana, her geçen yıl gelişiyor ve 2 milyar dolara yakın yıllık ihracat yapıyor. En büyük ihracatçı illerimiz arasında 11. sırada olan bu ilimiz, ilk 1.000 ihracatçı firma içerisinden de 21’ine ev sahipliği yapıyor” dedi.
“TERÖRE İNAT KENETLENECEĞİZ”
Büyükekşi, Adana İnovasyon Haftası’nın partner ülkesinin Finlandiya olduğunu açıklayarak, “Attığımız bu güzel adımlarla birlikte, Türkiye bir taraftan dünyada hakkı olan yeri bulmaya çalışıyor. Diğer taraftan da hain terör saldırıları, ülkemizin huzur ve yatırım ortamını baltalamaya çalışıyor. Bu süreçte teröre inat birlik olacağız. Daha sıkı kenetleneceğiz. Kardeşliğimizi daha da pekiştireceğiz” şeklinde konuştu.
1 Kasım’daki seçimleri hatırlatarak, ihtiyaç duyulan güven, siyasi istikrarın tesisi, barış ve huzur ortamı için önemli bir dönem olacağının altını çizerek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ulu Önderimize ‘Paşam nasıl başardınız’ diye sorulduğunda; ‘Önce bir hayal kurdum… Sonra hayalimin önündeki engelleri belirledim. Bu engelleri kaldırdığımda hayalim kendiliğinden gerçek oldu’ der. Bizler de engellerin üstesinden hep birlikte gelebiliriz. Yeter ki inanalım.”
Büyükekşi, ihracatçıların “Nasıl bir büyüme modeli” istediğine ilişkin çalışmalar yaptıklarını ve bunu tamamladıktan sonra paylaşacaklarını vurguladı. Büyükekşi, bu anlamda inovasyon, Ar-Ge, tasarım ve markalaşmayı merkeze alan, ihracatta yüksek katma değer odaklı yeni büyüme modelinin yeni hükümet programında ve Türkiye’nin gündeminde üst sıralarda yer almasını istediklerini dile getirdi.
ENERJİYE DAHA FAZLA TEŞVİK
Ayrıca rekabet gücünü artırmak ve sürdürülebilir büyümeye odaklanmak için, enerji konusuna özel önem verilmesi gerektiğine inandıklarını ifade eden Büyükekşi, Türkiye’de güneş panellerinin ve panellerde kullanılan hücrelerin üretilmesinin önemine değindi. Büyükekşi, “Bu anlamda güneş enerjisi, hidroelektrik ve rüzgar tribünlerinin ülkemizde üretimi için daha fazla yatırım ve teşviğe ihtiyaç var. Eğer bunu başarabilirsek, hem katma değerli üretim konusunda adım atabiliriz, hem de enerji maliyetlerimizi düşürme fırsatını yakalayabiliriz” diye konuştu.
Türkiye’nin beklenenin üzerinde gelen ikinci çeyrek büyüme rakamının moral olduğunu dile getiren Büyükekşi, “Türkiye, ulaştığı yüzde 3,8’lik büyüme rakamıyla, ikinci çeyrek büyüme rakamları açıklanan 50 ülke arasında ilk 10’a girdi. Yüzde 2 ila 3 bandında büyüyen Polonya, İspanya, Mısır, İsveç, Güney Kore ve Meksika’yı geride bıraktı” şeklinde konuştu.
Türkiye’de son 10 yılda sektörlerin milli gelir içindeki payına bakıldığında imalat sanayinin yüzde 15’lik payını koruduğunu, oransal olarak bir artışın olmadığının görüldüğünü vurgulayan TİM Başkanı, “Uluslararası rekabette güç kazanmak ve ekonomimizi istikrarlı bir şekilde büyütmek için imalat sanayinin milli gelir içindeki payının en az yüzde 20’ler seviyesine ulaşması gerekiyor. Bu bağlamda geçtiğimiz ay açıklanan Küresel İnovasyon Endeksi 2015 sonuçları, Türkiye’nin inovasyonda ilerlemek için ihtiyacı olan ilk 3 faktörü, ‘İnovasyon ve girişimciliğe yönelik eğitimin güçlendirilmesine’, ‘Direkt finansal Ar-Ge desteğine’ ve ‘Siyasi istikrarın iyileşmesi’ne işaret etti. Dolayısıyla inovasyon konusunda atılacak adımların hayati öneme sahip olacağına inanıyoruz” dedi.
DÜNYA TİCARETİ BEKLENENİN ALTINDA BÜYÜYOR
Dünya ekonomilerinde yaşanan gelişmeleri de değerlendiren Büyükekşi, birçok ülkede dalgalanmaların devam ettiğini hatırlatarak, “Bu yıla dünya ekonomisinde yüzde 3,1 büyüme beklentisi ile girilmişti. Ancak şu anda bu beklenti yüzde 2,6’ya geriledi” diyerek, küresel yavaşlama ve Çin etkisi yüzünden aşağı yönlü riskler gören FED’in de faiz artışını bir sonraki toplantıya ertelediğine dikkat çekti.
Büyükekşi, dünya mal ticaretinin de yılın 7 aylık döneminde yüzde 11 gerilediğini, düşük emtia fiyatlarının neden olduğu olumsuz etkinin devam ettiğini gördüklerini söyledi. Doların tüm dünyada değer kazanmasıyla birçok ülkenin ihracatını aşağı yönde olduğunu vurgulayan Büyükekşi, “Örneğin en fazla ihracat yaptığımız Almanya’nın yılın ilk 7 ayındaki ihracatı dolar bazında yüzde 13 geriledi. Fransa, İtalya ve İspanya’nın ihracatı yüzde 15, Brezilya’nın ve Hindistan’ın yüzde 16 ve Rusya’nın yüzde 30 geriledi. Dolayısıyla tüm dünyanın ihracatı geriliyor” dedi.
Dünya mal ticaretinde büyük etkiye sahip emtia fiyatlarındaki gerilemenin sürdüğüne de işaret eden TİM Başkanı, “Son 12 ayda brent petrol’un fiyatı yüzde 48,8, çeliğin yüzde 62, nikelin yüzde 39,4, altının ise yüzde 8,2 geriledi” dedi.
PARİTE İLK 9 AYDA 9,7 MİLYAR DOLAR KAYBETTİRDİ
Türkiye’nin ihracatını miktar bazında artırmasına rağmen Euro/dolar paritesi nedeniyle değer bazında gerileme yaşandığını ve ihracatçı için bunun sıkıntı yarattığının altını çizen Büyükekşi, “Ortalama Euro/Dolar paritesi ilk 9 ayda geçen seneye göre yüzde 17,7 geriledi. Bu gerilemenin ihracatımıza faturası ise ilk 9 ayda toplam 9,7 milyar dolar oldu. İhracatın miktar bazlı artışına paralel olarak son çeyrekten itibaren toparlanacağına inanıyoruz ” diye konuştu.
