Ekonomik, sosyal ve siyasal koşullar ile teknolojik gelişim, haksız rekabet, bölgesel farklılıklar gibi kendi kontrolleri dışında oluşan olumsuzluklardan etkilenen esnaf ve sanatkara "bir dokunan, bin ah işitir." Adana'da 2015'te 3 bin 840 kişi esnaf ve sanatkar olarak tescil işlemini gerçekleştirdi. Geçen yıl ilde bin 351 esnaf ise meslekten terkin etti. 2016'nın Ocak ayında 527 esnaf kayıt, 248 esnaf ise terkin yaptı. Adana Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (Adana ESOB), – 85 bin 108'i sicilli– 491 meslek dalında 170 bini aşkın esnaf-sanatkâr üyesi olan kentteki en yaygın örgütlenme ağına sahip.
"Esnafın derdi dağlardan büyük" diyen Adana ESOB Başkanı Nihat Sözütek, bu sorunları "Uygun koşullu finansman imkânlarının yetersizliği; kimi mevzuat düzenlemeleri, pazarlama bilgisi, mesleki eğitim ve teknolojik bilgi eksikliği; planlama, vergi ile sosyal güvenlik uygulamaları; işyeri temini, ihracat yapamama, danışmanlık hizmetlerinin eksikliği ile bürokratik işlemler." diye özetledi. Esnaf ve sanatkârın yeni teknolojilerden faydalanması için eğitim ve ucuz kredi verilmesini isteyen Sözütek, sanatkar sayısının her geçen gün azaldığını ifade etti. Sözütek, bakır işlemeciliği başta olmak üzere birçok meslek dalına yönelik desteklerin devam etmesi, ürettikleri turistik eşyaların değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
'SURİYELİLER KAYIT ALTINA ALINSIN'
Kayıt dışı işyerleri ve kayıt dışı istihdamın kayıt altına alınması konusundaki mücadeleleri devam ederken ilde hızla yoğunlaşan Suriyeli ve benzeri yabancı uyruklu kişiler konusunun en önemli kanayan yara haline geldiğini hatırlatan Sözütek, bu durumun "kayıt dışı" olması sebebiyle esnafa ve bölge ekonomisine büyük zarar verdiğini kaydetti. Gayri sıhhi ortamlarda, kalitesiz, menşei belirsiz, yasal mevzuatlara aykırı olarak, ürün satış ve hizmetlerini ucuz pazarlama suretiyle oluşan haksız rekabetin ortadan kalkması ve mağdur durumdaki esnafın haklarının kollanması için yasal düzenlemelerin biran önce yürürlüğe girmesi uyarısında bulunan Nihat Sözütek, kayıt dışı çalışan işyerleri ve işçilerin mutlak kayıt altına alınmasına dikkat çekti.
'ÇIRAK BULMAKTA ZORLUK ÇEKİLİYOR'
Esnaf ve sanatkarın yeni eğitim sistemi sonrası, mesleki anlamda kalfa ve usta yetiştirmekte en büyük kaynakları olan çırak bulmakta büyük zorluk çektiğini dile getiren Sözütek, bu meseleye de hızla kalıcı bir çözüm üretilmesini gündeme getirdi. Sözütek, aksi takdirde, ata-baba yadigarı mesleklerin hızla yok olacağın belirtti. Sözütek, esnafın öncelikli sorunlara ilişkin olarak şu çözüm önerilerini sundu: "Ülke ekonomisinin canlandırılması için hazırlanan destek paketlerine esnaf-sanatkârlar da dâhil edilmelidir. Esnaf-sanatkâra verilecek destek doğrudan halka ve ekonomiye yansıyacaktır. Bankacılıkta "kara liste" diye adlandırılan, geçmişe dönük olumsuz bilgileri kullanma uygulamasına son verilmeli. Yasal düzenlemenin hayata geçirilmesi hususunda bankalar nezdinde hükümet tarafından baskıda bulunulmalı. Esnafa verilen kredi çeşitlendirilmeli. İşyerleri kira stopajı oranının yüzde 20 oranında aşağıya düşürülmeli. Mobilya ve beyaz eşyada sağlanan KDV ve ÖTV indirimi esnafın tamamını kapsayacak şekilde yaygınlaştırılmalı. 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve Yönetmeliği ulaştırma sektörü için şoför, minibüsçü, servisçi ve nakliyeci esnafının yerine getiremeyeceği kadar ağır şartlar öngörmektedir. Yönetmeliğin sadeleştirilmesi esnafı mağdur eden düzenlemelerin kaldırılması zorunludur." Alışveriş Merkezleri'nin çalışma saatlerinin sabah 10.30, akşam 19.00 saatleri ile sınırlandırılmasını teklif eden Sözütek, "Bakkal" başta olmak üzere küçük işletmelerin ayakta kalmasına destek verilmesini talep etti.
26 Mayıs 2016 itibariyle başlayacak Mesleki Yeterlilik Belgesi'nin (MYB) özellikle inşaat sektöründe çalışanları önemli şekilde etkileneceğine işaret eden Sözütek, sebze-meyveciler ve pazarcı için büyük sıkıntı kaynağı olan basit usul vergilendirme meselesi üzerinde önemle durulmasını bildirdi. Elektrik faturalarına yansıyan kayıp - kaçak, açma – kapama, sayaç okuma bedelinin kaldırılmasını, zamansız yapılan elektrik kesintilerinin önlenmesini anlatan Sözütek, Adana'ya her gün ortalama 100 yeni araç girdiğini ve mevcut yollar yetersiz kaldığının altını çizdi.
Türkiye'de yaklaşık 4 milyonu bulan esnaf ve sanatkar için bakanlık kurulmasını isteyen Nihat Sözütek, şunları söyledi: "Halkımızın terör baskısından doğan tedirginliği giderilmeli, ülkemiz barış, huzur ve güven ortamına bir an evvel kavuşmalıdır. Kredi kartı borcu dolayısıyla ödeme güçlüğü içerisine düşen esnafın borçları 36 aya kadar faizsiz olarak yapılandırılmalı. Zorunlu trafik sigortası primleri, esnafımız için çok yüksek tutarlara ulaşmış olup, ödenemez bir hal almıştır. Bunun neticesinde sigorta yaptırmakta güçlük çeken taşımacılar mesleki faaliyetlerini yapamaz duruma düşmüşlerdir. Yeni çıkan yasalar gereği, daha önceden K belgesi bulunan esnaflarımızın araçlarının 32 tondan aşağı başarı olmaması halinde belgeleri iptal ediliyor. Bu belge için verilen paralar da heba oluyor. Ayrıca, TIR ve kamyonlar için 19 yaş sınırı getirilmesi de yine esnafımız mağdur eden yeni bir uygulamadır. Her iki konunun da çözüme ivedilikle esnafımız lehine çözüme kavuşturulmasını istiyoruz. Mesleki yeterlilik belgelerine (SRC) ilişkin sınavlarda başarı oranı yüzde 30 gibi çok düşük seviyelerdedir. Sınavlarda, sorulacak soruların genel başarı ortalamasını hiç olmazsa yüzde 60'lar seviyesine çıkaracak şekilde hazırlanmalı."
