İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Öğretim Görevlisi Halit Soydan, vatandaşın ekonominin yükünü sırtladığını, yurtiçi tasarruf oranları arttırılarak sağlıklı bir büyümeye geçilmesi gerektiğini söyledi. Soydan, "El kesesinden büyüme olmaz. Olursa Nasrettin Hoca'nın kar helvasına benzer." dedi.
Soydan'ın veridği bilgiye göre Türkiye'de 2015 yılında, kredi kartıyla alışverişlerde toplam 526 milyar TL harcandı. Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre kartlarla yapılan ödemeler yüzde 15 büyüdü ve 171 milyon adet kart sayısına ulaşıldı. Türkiye, bu rakamlarla Avrupa'da birinci sıraya yükseldi. Kredi kartı sayısı 58,2 milyon, banka kartı sayısı 112,4 milyona çıktı. Son beş yılda kartlı ödemelerin hane halkı harcamaları içindeki payı ise yüzde 28'den 39'a yükseldi. Kartlı harcamaları değerlendiren Halit Soydan, Türkiye'nin kredi kartı sayısında Avrupa'da rekor kırdığını belirterek, kart kullanım verilerinin "büyüme bileşeni" olarak sistemik problem olduğunu, bu konunun Finansal İstikrar Komitesi'ni ilgilendirdiğini kaydetti. Kredi kartı kullanımının, hane halkı harcamalarının en önemli öğesi sayıldığını vurgulayan Soydan, "Bu öğe, büyüme verisinin temel rakamıdır. Başka bir deyişle ekonomik hareketliliğin en önemli unsuru, hane halkı harcamalarıdır. İhracata dayalı büyüme modelinin ihracat açısından son yıllardaki durumunu dikkate alırsak, hane halkının büyümeye katkısı net bir biçimde ortaya çıkar. Pekiyi bu böylece sürdürülebilir mi? Enflasyonla savaşım açısından bu dengeler, duyarlı dengeler değil mi? Hiç kuşkusuz öyle. Hem protesto olan senetlerdeki artış ve hem de karşılıksız çıkan çekler sorunu, Merkez Bankası ve hepimizin sorunudur." dedi.
"Kazandığımızdan fazla harcama eğilimimiz var." diyen Soydan, cari açığın 2011 yılında yüzde 10'a kadar çıktığını, dünyanın kabul ettiği oranın ise yüzde 3,5 olduğunu kayderek, "Mart ayı sonunda açıklanacak olan 2015 büyüme rakamının yüzde 3 üzerinde beklenmesinin temel dayanağı, "nihai yurtiçi talep" olarak görünüyor, yani vatandaş yine ekonominin yükünü sırtlamış götürüyor." diye konuştu. Yüzde 13-14 oranlarında kalan yurtiçi tasarrufları arttırmanın, büyümeyi sağlıklı ve sürdürülebilir bir kaynak bileşimine taşımanın zorunlu olduğunu sözlerine ekledi.
