Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Türkiye ile İran'ın ekonomik ilişkilerinin bölge için büyük anlam ifade ettiğini söyledi.
Türkiye - İran Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 24. Dönem toplantısına katılmak üzere İran’ın başkenti Tahran’a gelen Yılmaz, İran İletişim ve Enformasyon Teknolojileri Bakanı Mahmud Vaizi ile bir araya geldi.
İletişim ve Enformasyon Teknolojileri Bakanlığında gerçekleştirilen ikili görüşmenin ardından düzenlenen KEK Toplantısı açılış töreninde konuşan Yılmaz, yaklaşık çeyrek asırdır düzenli bir şekilde yapılan bu toplantının iki ülke arasındaki ilişkilere verilen önemin göstergesi olduğunu söyledi.
Türkiye ile İran’ın birçok ortak değeri ve tarihi bir medeniyeti paylaşan iki dost ülke olduğunu ifade eden Yılmaz, şunları kaydetti:
“Türkiye ve İran’ın nüfuslarını toplarsanız 150 milyonu aşıyor. Satın alma gücü ile milli gelirlerini toplarsanız 2 trilyon doları geçiyor. Bu iki ülkenin ekonomik ilişkileri bütün bu bölge için çok büyük bir anlam ifade ediyor. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerde son 10 yılda çok ciddi bir ilerleme kaydedildi. 2002 yılında ticaret hacmimiz sadece 1.2 milyar dolarken geçen yıl bu rakam 14.6 miyar dolar oldu. Bu on kattan fazla bir artışa eşit. 2013 yılında Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı 10. ülke İran oldu. En fazla ithalat yaptığı 6. ülke İran oldu. Fakat az önce bahsettiğim büyüklükleri dikkate alırsanız hala potansiyelimizin çok altında bir ticaret hacmine sahibiz.”
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın İran ziyareti sırasında İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile iki ülke arasındaki ticari hacmi 30 milyar dolara çıkarma hedefi koyduklarını hatırlatan Bakan Yılmaz, şöyle devam etti:
“Biz de bu hedefe varmak için özellikle bu KEK toplantısının vesile olduğuna inanıyoruz. Burada bir yol haritası çıkarmamız son derece önemli. Geçen ocak ayında sayın Başbakanımızın İran’a ziyaretlerinde imzalanan Türkiye-İran ticaret anlaşması bu yolda çok önemli bir kilometre taşı. En kısa sürede Türkiye ve İran’ın iç hukuk onay süreçlerini tamamlayarak bu anlaşmanın yürürlüğe girmesini temenni ediyoruz. Ayrıca bununla yetinmemeli daha ileri adımlar da atmalıyız.
Bu anlamda iki konuyu daha gündeme getirmek istiyorum. Biri iki ülke arasındaki ticaretin kolaylaştırılmasına ilişkin bir anlaşma sağlanması. Bürokrasiyi azaltmak ve işlemleri kolaylaştırmak. Böylece tercihli ticaret anlaşmamız da daha etkili bir şekilde hayata geçecektir. Diğer taraftan nihai hedefimiz olan serbest ticareti de tartışmamız. Bütün bu konularda özel sektörler arası iş birliği çok önemli. Bu çerçevede yarın gerçekleştireceğimiz Türkiye-İran İş Forumunu da çok önemsediğimi de belirtmek isterim. Sadece ticareti değil karşılıklı yatırımları da teşvik etmeliyiz. Biz daha fazla İranlı firmanın Türkiye’de yatırım yapmasını arzu ediyoruz. Aynı şekilde Türkiye’den de İran’a daha fazla yatırım olmasını arzu ediyoruz.”
Karma ekonomi komisyonunda yapılacak çalışmaların iş dünyası için de uygun bir ortam oluşturacağını söyleyen Yılmaz, toplantılarda ortak sanayi bölgesinden gümrük kapılarının ortak kullanımına, sınır ticaretinin daha aktif hale getirilmesinden çalışma hukuku, sosyal güvenlik ve enerjiye kadar geniş bir yelpazeyi kaplayan çok çeşitli konuların ele alınacağını belirtti.
“Biz yeni dönemde yeni hükümetle İran-Türkiye ilişkilerini daha da derinleştirmek daha da ileriye taşımak istiyoruz” diyen Yılmaz konuşmasına şöyle devam etti:
“Turizmden petrokimyaya, müteahhitlikten karşılıklı yatırımlara kadar çeşitli alanlarda karşılıklı adımlar atmak istiyoruz. 2013 yılında İran’dan Türkiye’ye gelen turist sayısı 1.2 milyon oldu. Daha eski yıllarda 2 milyona yakın sayılar oluştu. İnşallah önümüzdeki yıllarda bu çok daha yüksek düzeylere çıkacak. Türkiye’den İran’a turist sayısı ise 260 binde kaldı maalesef. Bunu da çok daha üst noktalara çıkarmamız lazım. Bu anlamda ulaşım konusuna yapacağımız yatırımlar buradaki hava yolları dahil olmak üzere atacağımız adımlar önemli. Gördüğünüz gibi çok geniş bir alanda iş birliği imkanları üzerinde duruyoruz. Bu görüşmelerde konulara değerli kardeşim Sayın Vaizi ile hep olumlu tarafından bakacağız ve sonuçlandırmaya gayret edeceğiz. Şeyh Sadi Şirazi’nin güzel bir sözü var; 'Yolda laf atmak değil adım atmak lazım, yürümedikten sonra lafın manası kalmaz' diyor. Biz de bu vesileyle, KEK vesilesiyle adımlarımızı atacağız. Bu düşüncelerle her zamanki misafirperverliği ve dostluğu için Sayın Mahmud Vaizi çok teşekkür ediyorum. Çalışmalarına daha önce başlamış olan her iki ülkenin teknik heyetini de tebrik ediyorum. 24. KEK toplantımızın Türkiye için, İran için ve bütün bölge için hayırlara vesile olmasını niyaz ediyorum.”
Komşularıyla iyi ilişkiler kurmayanların, komşularıyla ticaret yapmayanların ve ekonomik ilişkilerini geliştirmeyenlerin hiçbir zaman kalkınamayacaklarına inandıklarını söyleyen Bakan Yılmaz, “Özellikle gelişmiş dünyaya baktığımız zaman, ekonomik olarak ileri ülkelere baktığımız zaman hep komşularıyla çok iyi ilişkilere sahip olduklarını görüyoruz. Biz de Türkiye ve İran olarak, bu bölgenin iki büyük ülkesi olarak mutlaka buna öncülük yapmalıyız. Bütün bölgemizin refahının artması Türkiye ve İran ilişkileri ile yakından ilgili. Aynı şekilde özellikle sınırımızdaki bölgelerimizin refahı ve kalkınması da bu ilişkilerle yakından ilgili. Türkiye’nin doğu bölgelerinin gelişmesiyle İranla ticari ilişkilerimiz çok yakından irtibatlı” ifadelerini kullandı.
Yılmaz, konuşmasının sonunda İran İletişim ve Enformasyon Teknolojileri Bakanı Vaizi’yi Türkiye’ye davet etti.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani Ankara’ya resmi ziyarette bulunacak
İran İletişim ve Enformasyon Teknolojileri Bakanı Mahmud Vaizi ise İran’da yönetime gelen Hasan Ruhani hükümetinin özellikle Türkiye başta olmak üzere komşularla olan ilişkilere büyük önem verdiğine işaret ederek, Başbakan Erdoğan’ın son Tahran ziyaretini anımsatarak “Sayın Erdoğan’ın ziyaretini İran ve Türkiye ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı olarak görüyoruz. İnşallah bahar aylarında Cumhurbaşkanımız Sayın Hasan Ruhani’nin Ankara’ya ziyarette bulunması öngörülüyor. Sayın Erdoğan’ın ziyaretinde büyük gelimeler kaydedildi, geri kalan konuların ise Cumhurbaşkanı Ruhani’nin Türkiye ziyareti sırasında tamamlanacağını umuyoruz” dedi.
AK Parti'yi yerel seçim başarısından dolayı kutlayan Vaizi, şunları kaydetti:
“İki hükümetin ilişkileri geliştirmede kararlı olduğundan şüphem yok. Bunun işaretlerini de görebiliyoruz. İki istatistikten bahsetmek istiyorum, 2014 ün ocak ve şubat ayında iki ülkenin ticaret hacmi bu iki ayda 2,4 milyon dolara ulaştı. Sadece 2014 mart ayında yaklaşık 34 bin araç sınırdan geçti. Bunlar güzel işaretler. Gelecek için hedeflerimize rahatlıkla ulaşabiliriz. Bunun için özel sektörü desteklemeli, ticaretin önündeki engelleri ortadan kaldırmak için çabalamalıyız.
Diğer bir konu, iki ülke arasında bir dostluk hattına dönüşen doğalgaz boru hattıdır. Petrol ve doğalgaz alanındaki iş birliği konusunda daha fazla çalışmalıyız. 20 yıldır bahsi süren tercihli ticaret anlaşması konusunun Sayın Erdoğan’ın ziyaretinde imzalanması önemlidir ancak bu anlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için gerekli kanuni işlemlerin hızlı bir şekilde ilerletilmesi gereklidir.”
Türkiye-İran KEK toplantısının neticesinde iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin değerlendirildiği bir mutabakat zaptı imzalanacağı belirtildi.
