Bazı balina türleri, güneşin zararlı ışınlarından korunmak için güneşleniyor.
Meksika’nın Californiya Körfezi’nde yaşayan gök, ispermeçet ve çatal kuyruklu balinaların deri örneklerini inceleyen bilim insanları, dev balıkların derilerinde çok net bronzlaşma etkileri tespit etti.
Ocak 2007 ile Haziran 2009 arasında toplanan numuneler, balinaların morötesi ışınlardan korunmak için güneşlendiği düşüncesini ortaya koydu.
Gök balinaların, her yıl Arktik ile California Körfezi arasında göç ettiği biliniyor. İngiltere’nin Newcastle Üniversitesi’nden Mark Birch-Marchin’in başını çektiği araştırma ekibi, morötesi radyasyonun körfezde artış gösterdiği Şubat-Mayıs aylarında, gök balinaların derisinde melanin etkisiyle karalma yaşandığını tespit etti.
Boyları 30 metreye, ağırlıkları ise 170 tona kadar çıkabilen gök balinalar, var olan en büyük canlılar olarak kabul ediliyor.
Araştırmacılar, balinaların derisi karaldıkça, hücrelerdeki mitokondriyal DNA’nın (sadece anneden geçen DNA) aldığı hasarın da azaldığını fark etti. Böylece, tıpkı insanlarda olduğu gibi melaninin balinalarda da morötesi ışınların neden olduğu DNA hasarını önlediği anlaşıldı.
GÜNEŞTEN KORUNMAK İÇİN PİGMENT
Bilim insanları, gök balinaların aksine, çatal kuyruklu ve ispermeçet balinalarının derisinde renk değişiminin çok fazla olmadığı belirtildi. Bunun sebebi, diğer iki balina türünün morötesi ışınlara daha fazla maruz kalması ve güneşlenmeye fazla ihtiyaç duymamaları.
Gök balinaların aksine, çatal kuyruklu balinalar tüm yıl boyunca California Körfezi’nde geziniyor ve yüksek miktarda morötesi ışınlara maruz kalıyor. Dolayısıyla, en yüksek melanin oranını ortaya koyan çatal kuyruklular, en koyu deriye sahip olan balina olarak belirdi.
Newscientist sitesinin haberine göre, denizin yüzeyinde uzun süreli kalan ispermeçet balinaları ise güneşten korunmak için melanin ve ısı şoku proteini 70 adı verilen bir maddeyi kullanıyor. Bu madde, morötesi ışınların zarar verdiği proteinleri onarıyor.
Birch-Marchin, DNA ve deriden elde edilen bulguların, hayvanların güneşten korunma için pigmentlere başvurduğuna işaret ettiğini belirtti. Güneş yanığına sahip ilk balinanın üç yıl önce tespit edildiğine dikkat çeken İngiliz bilim insanı, güneş yanıklarının melanom adlı kanser türüne neden olup olmadığını henüz bilmediklerini söyledi.
