Amerika Birleşik Devleti'nde faaliyetlerini yürüten Evergreen Energy, Clark Engineering ile Clark Technology firmaları Bitlis'te enerji tesisi kuracak.
Atıkların toplanması, taşınması ve bertaraf alanlarında faaliyet gösteren Bitlis Katı Atık Birliği (Bİ-KA) bünyesinde AB fonları ile kurulan ve yaklaşık olarak 5 yıldır işletmesi yapılan "Evsel Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi"nde depolanan ve depolanacak atıklardan yapılan ihale ile enerji üretimi yapılacak. ABD'de faaliyetlerini sürdüren Evergreen Energy, Clark Engineering ile Clark Technology firmaları birleşerek Türkiye'de yabancı ortaklı olarak kurulan "CE Katı Atık Enerji Bitlis San. İç ve Dış Ltd. Şti" ile Bİ-KA üyesi olan belediyeler arasında atıktan elektrik enerjisi üretimi, dizel üretimi, gübre, temiz su ve atıl ısı üretilmesi alanında imza töreni yapıldı. Anlaşma çerçevesinde CE Katı Atık ve Enerji-Bitlis firması tarafından, Bİ-KA üyesi olan ve olmayan mahalli idarelerden düzenli depolama tesisine getirilecek çöpler ayrıştırılıp ve işlenerek ana çıktı olarak elektrik enerjisi ve dizel üretimi yapılacak. Kurulacak tesisin yan çıktıları olarak da tarımda kullanılmak üzere gübre, temiz su ve atıl ısı üretileceği belirtildi.
Buna benzer tesislerin Türkiye'de örnekleri olduğunu kaydeden Bİ-KA Birlik Başkanı ve Tatvan Belediye Başkanı Fettah Aksoy, bu tesisin diğer tesislerden fazla olarak 4 aşamadan oluştuğunu belirterek, "Bu aşamaların en sonunda istihdama yönelik yaklaşık 400 kişi iş sahibi olacak. Bitlis, Adilcevaz, Ahlat, Güroymak, Hizan, Mutki, Tatvan, Gölbaşı, Günkırı ve Yolalan belediyeleri birliğe üye belediyeler. Bitlis Katı Atık Enerji Üretim ihalesini yapıldı ve CE Katı Atık ve Enerji-Bitlis firmasıyla anlaşma sağlandı. İhale sonucunda 22 yıllık sözleşme imzaladık ve devir teslim töreni yaptık. Arkadaşlar buraya güzel bir tesis yapacaklar. Tesis enerji ve dizel üretiminin yanı sıra tarıma da katkı sunacak. Ayrıca çevre temizliği açısından da çok büyük önem taşımaktadır. Tahminen 80 milyon dolarlık bir yatırım öngörülmektedir. Bu yatırım aynı zamanda istihdamı da getirecektir. İl ve ilçelerimize, belediyelerimize geri dönüşümü olan bir projedir. 22 yıllığına yap-işlet ihale modeliyle yapmış olduğumuz bir projedir. Kurulacak tesis ile atıklarımızın yüzde 95'i ekonomiye geri kazandırılacaktır" dedi.
Bİ-KA üyesi ve Bitlis Belediye Başkanı Hüseyin Olan ise, belediyelerin birleştikçe neler yapabileceğinin örneği olan bir proje olduğunu ifade etti.
Olan, "Bu proje Avrupa'da bu entegre haliyle ilk tesistir. Enerji ve dizelin yanı sıra elde edilen su ile 50 hektarlık bir alanda sera tarımı yapılması da Bitlis'in ekonomisine katkı sunacak. Bu projeyi önemsiyoruz ve diliyoruz ki bu proje Bitlis'in tarihi, kültürü ve ekonomisinin gelişmesi için bundan sonraki projelere örnek olur. Bölgemizde mahalli idarelerden toplanacak olan evsel atıklar ayrıştırılacak, ayrıştırılan organik kısım ve ilave olarak atık su biyometanizasyona prosesi ile metan gazına, polikarbonlu bileşikler ise pirolize tabi tutularak dizel yakıta dönüştürülecektir. Bu enerji kayakları doğrudan kullanılabileceği gibi dolaylı olarak da elektrik enerjisine çevrilerek elektrik dağıtım şebekesine verilebilecektir. Biyometanizasyon sonucu oluşan atıl ısı ve gübre tarımsal faaliyetlerde kullanılabilecektir. Toplanan evsel atıkların prosesler sonucu sadece yüzde 5'lik bir kısmı düzenli depolanacaktır. Kurulacak bu tesisler ile evsel atıkların bertaraf gerçekleştirilecek, kurulmuş olan mevcut evsel katı atık düzenli depolama tesisinin ömrü uzayacaktır. Söz konusu proje toplamda 4 aşamadan oluşacaktır. Birinci aşamada belediyelerden toplanan evsel atıklar Bitlis Rahva mevkiinde toplanan atık sular kanalizasyon ile birleştirilerek toplam 15 MWh elektrik enerjisi ve 50.000 L/gün yenilenebilir dizel üretilmesi planlanmaktadır. İkinci aşamada ise tesisin yan çıktıları olan temiz su, gübre ve atıl ısı ile tesis bölgesinde toplam 50 hektar sera kurulumu planlanmaktadır. Üçüncü ve dördüncü aşamalarda ise eğitim ve sosyal işler öngörülmektedir. Söz konusu tesis alanında Türkiye ve Avrupa'da üçüncü olup, bölgeye istihdam ve ekonomik olarak çok büyük katma değer oluşturacak, özel yatırımcıların bölgeye yatırım yapması için teşvik ve motive edici bir rol üstlenecektir" diye konuştu.
